Władysław Szumowski (1875 – 1954), Strażnik Wiary Słowian (I Starosłowiańska Światła Świata w Krakowie)

Rok 1920 należy postrzegać jako przełomowy dla historii medycyny w Polsce. Wraz z odzyskaniem niepodległości można było utworzyć na uniwersytetach katedry i zakłady, których istnienia nie chcieli zaborcy. W Krakowie ostatecznie powołano do życia zakład uniwersytecki pod nazwą Instytut Historii i Filozofii Medycyny.

 szumowski bc186df06e9368_m500

prof. Władysław Szumowski

Na czele Instytutu stanął Władysław Szumowski (1875-1954), profesor historii i filozofii UJ, wyśmienity badacz dziejów nauk medycznych, autor do dnia dzisiejszego fundamentalnego, podręcznika Historia medycyny. Początki działalności Szumowskiego przypadały na trudny czas budowy młodej państwowości, konieczności ciągłych wyrzeczeń i permanentnego braku pieniędzy. Dopiero w 1931 Instytut otrzymał własne pomieszczenia w wynajętym lokalu przy alejach Krasickiego 12. Do tego momentu mieścił się częściowo w domu zarządu klinik (ul. Kopernika 36), częściowo w budynkach kliniki lekarskiej (ul. Kopernika 15), wreszcie w pomieszczeniach samego dziekanatu i sali posiedzeń Wydziału Lekarskiego. Wreszcie tuż przed wybuchem II wojny światowej Instytut znalazł swoją stałą siedzibę przy ul. Kopernika 7. W dniu dzisiejszym mieści się tam Katedra Historii Medycyny CM UJ.

Dzięki staraniom Władysława Szumowskiego udało się ocalić zdecydowaną większość zbiorów przed zniszczeniem w czasie okupacji niemieckiej. Po zakończeniu wojny Szumowski natychmiast wznowił działalność dydaktyczną i naukową.

Czytaj dalej

Strażnik Wiary Słowian – Franciszek Kotula (1900 – 1983) – ZMW Wici oraz Uroczysko Diabla Izdebka pod Jasłem

f kotula eksploracje_terenowe_f._kotuliFranciszek Kotula (ur. 26 marca 1900 w Głogowie Małopolskim, zm. 26 kwietnia 1983 w Rzeszowie) – etnograf, historyk, folklorysta i muzealnik.

Autor prac monograficznych o kulturze Lasowiaków, Rzeszowiaków, Pogórzan z regionów Polski południowo-wschodniej. Po zakończeniu drugiej wojny był współorganizatorem Muzeum Ziemi Rzeszowskiej oraz Muzeum Budownictwa Ludowego w Sanoku.

Od roku 1995 przyznawane są nagrody im. Franciszka Kotuli dla twórców ludowych, animatorów kultury oraz placówek popularyzujących folklor, organizatorem tego przedsięwzięcia jest Muzeum Etnograficzne im. Franciszka Kotuli w Rzeszowie, którym kieruje dr Krzysztof Ruszel.

Czytaj dalej

Franciszek Sędzicki (1882 – 1957) – Strażnik Wiary Słowian, Kaszuby

Z Wiki

Praca badawcza bedaca biografia dzialacza narodowego i regionalisty pomorsko-kaszubskiego Franciszka Sedzickiego. Obejmuje ona opis zycia i dzialalnosc Sedzickiego oraz analize jego twórczosci publicystycznej i literackiej na tle przemian politycznych, spolecznych, ekonomicznych i kulturowych Pomorza od schylku wieku XIX po lata 50. wieku XX. Praca uwzglednia szczególnie wklad Sedzickiego w rozwój ruchu regionalnego na Kaszubach oraz pielegnacje i popularyzacje wartosci kultury kaszubskiej. W pracy zbudowano w miare pelny obraz rozwoju ruchu regionalnego na Kaszubach w pierwszej polowie XX wieku oraz wklad w jego ksztaltowanie rodzimej inteligencji kaszubskiej. Biografia Sedzickiego wzbogaca ponadto charakterystyke srodowiska dzialaczy narodowych na Pomorzu w tymze okresie.

Czytaj dalej

Bronisław Trentowski (1808 – 1869) – Strażnik Wiary Słowiańskiej

Bronisław Trentowski to postać wybitna, wielka, niesłychana i zupełnie niemal nieznana Polakom. Był jednym z największych Polaków w dziejach, lecz także jednym z tych dla których nie ważna była sława ani doczesne powodzenie. Ważną była jedynie pasja i misja.

 

Dzisiaj mówimy o nim jako o twórcy, czy też pierwszym odtwórcy Słowiańskiego Pocztu Bogów. Pierwszym który spróbował zebrać wszystko i zebrawszy ułożyć w spójny system, a potem spowodować by zostało przeniesione w przyszłość – w sposób pewny, niezależnie od wszystkich przeciwności losu. I dokonał tego.

 

Ale czy wiecie że jego najważniejsza księga – Bożyca  – nie została nigdy w całości opublikowana? Czy wiecie, że ta właśnie jej część która jest poświęcona słowiańskim bogom i opowieściom mitologicznym zebranym przez Trentowskiego w XIX wieku nie jest znana publicznie?!

 

Jego dzieło spoczywa nadal zamknięte – zakazane dla Polaków – w Muzeum Czartoryskich w Krakowie. Zostało ocalone przez księcia Adama Czartoryskiego, a obecnie znajduje się w posiadaniu Fundacji Czartoryskich (założonej w 1991 roku przez księcia Adama Czartoryskiego w celu objęcia zbiorów Muzeum Czartoryskich).

Czytaj dalej