The name of these cookies comes from Middle Persian „kulachag” (round bun). Further etymology is unknown…

Nazwa tych ciasteczek pochodzi od środkowoperskiego „kulachag” (czytaj kulaczag – okrągła bułka). Dalsza etymologia jest nieznana…

Hmmm…Maybe…

Hmm, być może…

In Slavic languages any round (originally ceremonial) bread or cake was called „kolač” (pronounced kolach).

W językach słowiańskich każdy okrągły (pierwotnie ceremonialny) chleb lub ciasto nazywano „kolač” (wymawiane kolacz / kołacz).

Serbian Christmas and Slava „kolač” examples…

Przykłady serbskich świątecznych „kolaczy”: Bożego Narodzenia i Slava „kolač”…

The word „kolač” comes „kolo” (wheel, spinning circle). Hence „kolo” also being the name for the Slavic ceremonial circular dance…I talked about this in my post „Oro” and „Shield of Achiles„…

Słowo „kolač” pochodzi od „kolo” (koło, wirujący krąg). Stąd „kolo” to także nazwa słowiańskiego ceremonialnego tańca w kółku… Mówiłem o tym w moim poście „Oro” i „Tarcza Achilesa”…

Fresco from the 14th century Serbian Lesnovo monastery, today located in Macedonia.

Fresk z XIV-wiecznego serbskiego klasztoru Lesnovo, obecnie znajdującego się w Macedonii.

So the word „kolač” does mean „round, circular” bread, cake…But the name has additional meaning of „spinning, turning, rotating”…

Tak więc słowo „kolač” oznacza „kolisty, okrągły” chleb, ciasto… Ale nazwa ma dodatkowe znaczenie „wirowania – wokół wlasnej osi, obracania się (obyrtania – w prawo i lewo) i obracania się / podążania  po kole / w koło”…

Ceremonial cakes are rotated 3 times „s leva na desno” (from left to right), by the family members, before they are broken and eaten…

Ceremonialne ciasta są obracane 3 razy „s leva na desno” (od lewej do prawej) przez członków rodziny, zanim zostaną połamane i zjedzone…

Turning „from left to right” is also known as „sunwise” and was apparently a big thing in the past…Cause that’s the way sun moves across the sky…I talked about this in my post „Sunwise„…

Skręcanie / obracanie się / podążanie „od lewej do prawej” jest również znane jako „słoneczne” i najwyraźniej było ważną rzeczą w przeszłości… Bo w ten sposób słońce porusza się po niebie… Mówiłem o tym w moim poście „Sunwise”. .

Now it is interesting that the Iranian Koloocheh/Koleecheh cookies are made with spirals…Which are a symbol of rotation…

To ciekawe, że irańskie ciasteczka Koloocheh/Koleecheh (koluczekh i koliczekh) są zrobione ze spirali… Które są symbolem rotacji…

They are also made as ritual cookies for New Year…The day when the old solar year ends and new solar year begins…Now Slavs imagined solar year as an ever spinning solar wheel (kolo)…

Robi się je również jako rytualne ciasteczka na Nowy Rok… Dzień, w którym kończy się stary rok słoneczny i zaczyna nowy rok słoneczny… Właśnie! Słowianie wyobrażali sobie rok słoneczny jako wiecznie obracające się koło słoneczne (kolo)…

The Slavic name of the old „New Year” celebration, Winter Solstice celebration, was Koljada, Koleda, Kolenda…It marked the end of one and the beginning of another spin of the solar wheel…Kalendar…🙂

Słowiańska nazwa końca starego roku i początku „Nowego Roku”, czyli obchodów przesilenia zimowego, brzmiała Koljada, Koleda, Kolenda… Oznaczała ona koniec jednego i początek drugiego obrotu kołem słonecznym… Kalendar…

Remember this post, „Janus„, about Janus and Juno and wheels within wheels?

Pamiętasz ten post „Janus” o Janusie i Juno oraz kołach w kołach?

Or this post, „Young god„, about the Serbian folk song celebrating the birth of the New Sun (God) or New Solar Year: „Pass me cold water, o Koledo, to bath the young god, Božića Svarožić…His horse is the bright sun, a flaming war steed”…

Lub ten post „Młody bóg”, o serbskiej pieśni ludowej świętującej narodziny Nowego Słońca (Boga) lub Nowego Roku Słonecznego: „Podaj mi zimną wodę, o Koledo, abym wykąpał młodego boga, Božića Svarožića… Jego koń to jasne słońce, płonący rumak bojowy”…

Or this post, „The end of time„, about the Koledari, traditional Slavic carol singers who went from house to house during Koleda (Originally Winter Solstice, but now Christmas) singing ritual songs celebrating the immanent brith of the new god (once new Sun God, now Son of God)…

Lub ten post, „Koniec czasu”, o Koledari, tradycyjnych słowiańskich kolędnikach, którzy chodzili od domu do domu podczas Koledy (pierwotnie przesilenia zimowego, ale teraz Bożego Narodzenia) śpiewając rytualne pieśni celebrujące immanentne narodziny nowego boga (niegdyś nowego Boga Słońca, teraz Syna Bożego)…

But look a this…This is one of the traditional Koleda (Christmas, Winter Solstice, New Solar Year) ritual breads from Bulgaria…Looks familiar?

Ale spójrz na to… To jeden z tradycyjnych chlebów rytualnych Kolady (Boże Narodzenie, przesilenie zimowe, nowy rok słoneczny) z Bułgarii… Wygląda znajomo?

Also some Serbian votive breads were actually made in a shape of „kolo” (wheel). Serbian Votive bread (kovrtanj, kolač).

Również niektóre serbskie chleby wotywne były faktycznie robione w kształcie „koło” (koła). Serbski chleb wotywny (kovrtanj, kolač). [Nie tylko serbskie CB]

The word „kovrtanj” most likely comes from „kolo” (wheel) + „vrt” (spin)…We find the same word in Russian kovriga (коврига) meaning „round bread”, which was mentioned in the Primary Chronicle under year 1074. Funnily enough, according to the linguists, „its ultimate etymological origin is uncertain”…How about Ko(lo)+vr(t)+ga = wheel+spin+it???

Słowo „kovrtanj” najprawdopodobniej pochodzi od „koło” (koło) + „vrt” (wirowanie)… To samo słowo znajdujemy w rosyjskim kovriga (коврига) oznaczającym „okrągły chleb”, o którym wspomniano w Kronice Podstawowej pod rokiem 1074. Co zabawne, według lingwistów „jego ostateczne pochodzenie etymologiczne jest niepewne”… A co z Ko(lo)+vr(t)+ga = koło+spin+it (koło + wir + to CB)??? 

On Xmas morning the bread was brought to the threshing floor, pulled on the central stake, and then the father and the children would walk on hay, around the stake, holding onto the bread…

W świąteczny poranek chleb był przynoszony na klepisko, wbijany na środkowym palu, a potem ojciec z dziećmi chodzili po sianie wokół stosu, trzymając się chleba…

Where grain was threshed by waling around the and around the central pole

Gdzie ziarno było młócone przez chodzenie po kole i wokół środkowego słupa

I talked about this in my post „God’s threshing floor„…

Mówiłem o tym w swoim poście „Boże klepisko”…

Threshing floor which was in the past used as a solar observatory, with the central pole serving as a „gnomon”…

Boisko, które w przeszłości służyło jako obserwatorium słoneczne, z centralnym słupem służącym jako „gnomon”…

Threshing floor on top of which, for some weird reason, the First Temple was built. The First Temple, which according to the Josiah, Jews worshiped the Sun God…I talked about this in my posts „Boaz and Jachin„, „The sun god from the First Temple” and „The tree of light (life)„…But I am digressing…

To Boisko, na szczycie, na ktorym to klepisku z jakiegoś dziwnego powodu zbudowano Pierwszą Świątynię. Pierwszą Świątynię, w której według Jozjasza Żydzi czcili Boga Słońca… Mówiłem o tym w moich postach „Boaz i Jachin”, „Bóg słońca z Pierwszej Świątyni” i „Drzewo światłości (życia)” …Ale się wycofuję…

These Serbian „wheel breads” (kolač, kovrtanj, vrtanek) were also used as part of the first footer (Christmas, New Year) rituals in Serbia and Bulgaria…

Te serbskie „chleby kolity” (kolač , kovrtanj , vrtanek ) były również używane jako święte pieczywo w obrzędach Pierwszej Stopki (Boże Narodzenie, Nowy Rok) w Serbii i Bułgarii.

If the first footer was a man, kovrtanj was placed on man’s head.

Jeśli Pierwszą Stopą był mężczyzna, kovrtanj umieszczano na głowie mężczyzny. [CB – Pierwsza Stopka to postać obrzędowa mężczyzna z krową, gdzie mężczyzna okryty jest chustą czerwoną w białe kropki (jak biedronka- BedRAk)]

If the first footer was a bull, kovrtanj was placed on bull’s horns…If anyone knows of a picture of a bull with kovrtanj on his horn, please post the link in the comments, so I can add it to the article. I talked about this in my post „First-footer„…

Jeśli Pierwszą Stopką był byk, kovrtanj był umieszczany na rogach byka… Jeśli ktoś zna zdjęcie byka z kovrtanjem na rogu, proszę zamieścić link w komentarzach, abym mógł dodać go do artykułu. Mówiłem o tym w moim poście „Pierwsza Stopa”… [ czytajcie tłumaczneie tego artykułu na bialczynski.pl]

And in Bulgaria, In return for good wishes, the Koledari Carol Singer, receive gifts of food and ritual ring-shaped breads, „Коледно колаче” (Koledno kolache) meaning little Christmas circular bread.

A w Bułgarii, w zamian za dobre życzenia, kolędnicy Koledari otrzymują prezenty w postaci jedzenia i rytualnych chlebów w kształcie pierścieni „Коледно колаче” ( Koledne kolacze ), co oznacza mały bożonarodzeniowy okrągły chleb. [CB – obwarzanki krakowskie, a zwyczaj jest znany taikże w Polsce],

Which they string on the wooden sticks they carry with them…

Które nawlekają na drewniane kołki [ośice /laski / pale/ paliki-kołki CB] patyczki, które ze sobą noszą…

These breads were often made by the young women in the family…Some kind of symbolism here, wheel breads and sticks…

Chleby te były często wypiekane przez młode kobiety w rodzinie… Jakaś symbolika, koliste chleby na kołkach?…

So we have all these Slavic words with the root „kolo” (wheel) used for ritual circular breads, ritual circular dances, new year rituals…

Więc mamy wszystkie te słowiańskie słowa z korzeniem „kolo” (koło) używane do rytualnego okrągłego chleba, rytualnych tańców w kręgach, i obrzędów noworocznych… [Kolada CB]

And yet…

I jeszcze…

According to linguists:

Według językoznawców:

The similarity of Slavic „kolač” to Middle Persian „kulachag” (small, round bun) and Ancient Greek „κολλύρα” (koloura) (loaf of bread) may be coincidental as it is difficult to explain through usual models of inheritance and borrowing…

Podobieństwo słowiańskiego „kolač” do środkowoperskiego „kulachag” (mała, okrągła bułka) i starogreckiego „κολλύρα” (koloura) (bochenek chleba) może być przypadkowe, ponieważ trudno to wyjaśnić zwykłymi modelami dziedziczenia i zapożyczania. ..

BTW, the Ancient Greek „κολλύρα”, from which modern Greek „κουλούρι” (kuluri) is believed to be „of Pre Greek origin”…

Gdyż, starogrecki „κολλύρα”, z którego uważa się, że współczesny grecki „κουλούρι” (kuluri) ma „pregreckie pochodzenie”…

I know, difficult, difficult…Not difficult to explain…Difficult to accept…That all these ancient Non Slavic words for round breads have the root in Slavic „kolo” (circle, wheel)…

Wiem, trudne, trudne… Nie trudne do wyjaśnienia… tylko trudne do zaakceptowania… Że wszystkie te starożytne niesłowiańskie słowa określające okrągłe chleby mają rdzeń w słowiańskim „koło” (kółko, koło)…

BTW, in Turkey, this type of wheel bread is called simit.

W Turcji ten rodzaj chleba nazywa się simit.

The word simit comes from Arabic samīd (سميد) „white bread” or „fine flour”. Ceremonial breads were in the past the only breads made from white flour…

Słowo simit pochodzi od arabskiego samīd (سميد) „białego chleba” lub „drobnej mąki”. Chleby ceremonialne były w przeszłości jedynymi wypiekami z białej mąki…

Another name for these breads in Turkish is gevrek meaning „crisp”, and this word in a form of „djevrek” is now used for these wheel breads in all the Slavic Balkan lands, thanks to multi century Ottoman Turkish cultural influence…

Inną nazwą tych chlebów w języku tureckim jest gevrek, co oznacza „chrupiący”, i to słowo w formie „djevrek” jest obecnie używane w odniesieniu do tych chlebów na wszystkich słowiańskich ziemiach bałkańskich, dzięki wielowiekowym wpływom kulturowym Turków osmańskich…

What is very interesting is that simit/gevrek only became a thing in Ottoman Empire since the 16h century…It was most likely a Slavic cultural import…

Bardzo interesujące jest to, że simit/gevrek pojawił się w Imperium Osmańskim dopiero od XVI wieku… Najprawdopodobniej był to słowiański import kulturowy…

I forgot the most important bit. The recipes 🙂

Zapomniałem o najważniejszym fragmencie. Przepisy:

Recipe for Koloocheh, Recipe for Koledno kolache, Recipe for Kovrtanj

źródło: https://oldeuropeanculture.blogspot.com/2023/03/koloocheh.html