Słowiańskie symbole na pisankach Serbołużyczan
Słowo wstępu do tego artykułu z tłumaczenia z rosyjskiego źródła oraz ode mnie – CB:
„Zwyczaj malowania jajek jest bardzo stary. Wiadomo, że w etruskich kurhanach archeolodzy znaleźli rytualnie malowane jajka – symbole zmartwychwstania. Rozważmy VII wiek p.n.e. etruskie jajo znalezione w kopcu Vulczi. Na jajku namalowane są u góry ptaki na niebie, które szybują nad ziemskimi trawami, następnie znajduje się tam rząd rombów, symbole pola już uprawianego, ale jeszcze nie obsianego zbożem – te pola czekają na swojego Boskiego Siewcę, Dawcę Życia.
Poniżej widzimy obrazy tancerzy trzymających się za ręce, wykonujących rytualny taniec etruski – W Kręgu. Podobny rytualny taniec w Kręgu widzimy na pieczęci z Mahendżo-Daro, która odzwierciedla moment narodzin Boga. Taniec ten nazwano KURAVAI – „kuravai”, symbol hinduskiego rozumienia czasu jako cyklu czasu, od narodzin, życia i śmierci. „Kuravai” wykonywało 7 tancerzy obracających się w kręgu symbolizującym krąg czasu, od narodzin do śmierci i ponownych narodzin. W dolnej części etruskiego jajka z VII wieku p.n.e. narysowane są symbole Wielkiej Bogini Matki – ptak i ryba. Te same symbole ptaków i ryb są przedstawione na pieczęci z Mahendżo-Daro nad głową Świętej Koźlicy – antropomorficznej inkarnacji Wielkiej Bogini Matki. Wizerunek ryby w Mahenjo-Daro i Harappa (północne Indie) był uważany za symbol Wielkiej Matki. Symbole swastyki dotarły do cywilizacji minojskiej na Krecie.
Etruska pisanka z Vulci – VII w.p.n.e
Symbol Ptaka”.
(źródło – http://ru-sled.ru/simvoly-prazdnika-pasxi/)
Taniec Kuravai jest dokładnie Tańcem Narodzin i oddaje cykl życia do śmierci oraz powtórnego odrodzenia. Jest to starożytny, z czasów Wed i sanskrytu Tan Kura i Jaja – taniec, który określa jego nazwa Tan Kura i Owalu-Uwijania – Owitu, Ovium. (jajko – czes. vejce, słowackie – vajce / jajeczko – veiczko / vaiczko). W Księdze Tanów ten taniec odbywany jest na wiosnę w Tanie Wielkiego Maja – Majumie (20-26 maja), jako Tan Kuraka (lub Cieciora – Cietrzewia).
Pisanka-Grzechotka z gliny, z XI wieku – Pojezierze Myśliborskie (w artykule pisze się o nawiązaniu tego przedmiotu do podobnych (także techniki wykonania i motywu) do przedmiotów produkowanych na ziemiach Polski przed 3000 lat!- czytaj tutaj)
Pisanka z X/XI w., Opole, wypalana glina
Pisanka z X wieku Gniezno
Najstarsza pisanka znaleziona w Polsce w granicach z 1945 roku – X wiek lub starsza, ma być importem z Rusi Kijowskiej, jednak kwestia importów pisanek jest ostro dyskutowana w związku z istnieniem ośrodka odlewniczego w Kruszwicy.
Pisanki Serbo-Łużyckie
ISAP: Justyna Michniuk – Słowiańskie symbole na pisankach Serbołużyczan
O jajku pisano wiele we wszystkich krajach i językach świata. Jest ono również obecne od wieków w wielu różniących się od siebie kulturach, takich jak starożytny Egipt, Chiny, dawna Persja, czy też wczesnośredniowieczna Europa. Co ciekawe, jajku zawsze przypisuje się pewne magiczne moce, które mają zostać wzmocnione poprzez jego zdobienie i farbowanie.
Także u Serbołużyczan jajko i pisanie jajek piórem (serbołuż. jejka pisać z pjerjom), jak nazywa się zdobienie wydmuszek, ma długie i stare tradycje. Jeszcze stosunkowo niedawno, bo 50-70 lat temu, po zdobieniu jajka można było rozpoznać z którego łużyckiego miasta i wsi, a czasem nawet z której rodziny, pochodzi ozdobione jajko.
Techniki zdobienia jajek, czyli słów kilka o teorii dekorowania wydmuszek i nie tylko
Wiele motywów było tak charakterystycznych, że mogły ich używać tylko pewne rodziny, które przekazywały te wzornictwo z pokolenia na pokolenie. Najczęściej spotykanymi ornamentami na serbołużyckich jajach są formy geometryczne (uważane za najstarsze ozdobniki), motywy roślinne oraz motywy naturalistyczne, czyli takie, które wiernie oddawały zwierzęta lub rośliny[1]. Obecnie popularne są również napisy na wydmuszkach takie jak „Wjasołe jutry” czy „Frohe Ostern” czyli „Radosnej Wielkanocy” lub krótkie cytaty z Biblii, przysłowia itd. Trzy główne techniki zdobienia jaj to woskowanie (serbołuż. jejka pisać), wydrapywanie (serbołuż. jejka škrabać) oraz wyżeranie, czyli zdobienie przy użyciu kwasu (serbołuż. jejka wužrawać). Przyjmuje się, że to właśnie technika wyżerania jest tą najstarszą znaną na Łużycach. Kiedyś stosowano w tym celu sok z kiszonej kapusty, dziś używa się raczej rozcieńczonego kwasu solnego, co może być niebezpieczne, dlatego ta technika nie jest współcześnie bardzo popularna.
więcej u źródła: https://isap.info.pl/2021/03/24/slowianskie-symbole-na-pisankach-serboluzyczan/?fbclid=IwAR2J2bNCEh5pLD4KxJW27j4Pn12AdFHAdeozCI6SKzgtPvp-Q5DZLQuDV6g