Królestwo SIS słynie ze zmiennych pór roku, a także z tego że posiada prawie wszystkie możliwe strefy ziemskiego klimatu.

Jak zwykle przekornie Rosyjska Złota Jesień zacznie się od całkiem innych jesieni na zachodzie i południu Białego Lądu, a Rosja znajdzie się zapewne w części 4 – bo ona sama z powodzeniem jest w stanie wypełnić  pełny blok programowy.

Tym razem wędrówkę zaczniemy zatem od Bałkanów

przepisem na prostą Jesienną Sałatkę z Owoców Królestwa Sis, prosto z Macedonii

Piękne macedońskie jezioro Mavrovo i piękna fotografia

[foto by Gocenik]

Macedońska Jesień

Early Autumn Fruit Salad by Rita

I know fruit salads are not exactly considered recipes: you just put some fruit into a bowl, add sugar and stir. But making salads is the only way I can make my husband eat fruit – I don’t know if he enjoys the taste of several fruits combined together or he simply has a job peeling them. No matter what his reason, I meet his wishes and make fruit salads as often as I can.

[kliknij-powiększ] 

This salad was conceived as a dessert after a very good meal where grilled steaks and Mandy’s Aubergine Casserole were served. As I had plenty of fruit at home – some very good stuff, too (figs were hand-reaped by my father) – I wanted to make something of them before they went bad. This recipe is halfway between an end-of-summer and an early autumn fruit salad because there are fruits of both seasons: white peaches, figs and damsons. I also added one mango (left from the Mango Chutney) and some pomegranate seeds (left from the Pomegranate Rice) to give a fresher taste. Cinnamon and ginger add a very autumnal touch to this salad – these two spices being in my mind usually related to the winter season – and make it all more savory. Ingredients 1/2 pomegranate 1 mango 2 white peaches 5 damson plums 3 figs juice of 1 lime 2 tbsps sugar 1/2 tsp cinnamon 1/2 tsp ginger root powder Wash the fruit. Deseed the pomegranate. Slice, peel and cut the mango into chunks. Halve, pit and peel the peaches; cut them into wedges. Halve and pit the damsons, and cut them into wedges. Cut the figs into wedges, too (damsons and figs don’t need to be peeled). Put the fruit into a bowl; add lime juice, sugar, cinnamon and ginger.

[kliknij-powiększ] 

Macedonia di Inizio Settembre Mi rendo conto che le macedonie non siano delle vere e proprie ricette: basta mettere la frutta in una ciotola, aggiungere zucchero e mescolare. Ma le macedonie sono l’unico modo per far mangiare la frutta a mio marito – non so se preferisca il gusto di diversi frutti mescolati insieme oppure gli faccia fatica sbucciarla. Ad ogni modo, non importa quale sia il motivo: io cerco di farlo contento e di preparare macedonie il più spesso possibile. Questa macedonia è stata ideata come dessert dopo un ottimo pasto a base di bistecchine di maiale grigliate e della Casseruola di Melanzane di Mandy. Siccome avevo un sacco di frutta a casa – qualcuna veramente buona, tra l’altro (i fichi sono stati raccolti da mio padre) – volevo farci qualcosa prima che mi andasse a male. Questa ricetta sta un po’ a metà strada tra una macedonia di fine estate e una di inizio autunno, perché vi sono frutti di entrambe le stagioni: pesche bianche, fichi e prugne. Ho aggiunto inoltre un mango (avanzato dal Mango Chutney) e i chicchi di melagrana (avanzati dal Riso alla Melegrana) per dare un sapore più fresco. La cannella e lo zenzero, infine, essendo per me queste due spezie irrimediabilmente legate all’inverno, aggiungono un tocco molto autunnale all’insieme e rendono il tutto più saporito. Ingredienti 1/2 melagrana 1 mango 2 pesche bianche 5 prugne 3 fichi succo di 1 lime 2 cucchiai di zucchero 1/2 cucchiaino di cannella 1/2 cucchiaino di zenzero in polvere Lavare la frutta. Togliere i chicchi dalla melagrana. Affettare, sbucciare e tagliare il mango a pezzetti. Tagliare a metà le pesche, togliere il nocciolo, pelarle e tagliarle a pezzetti. Tagliare a metà le prugne, rimuovere il nocciolo e tagliarle a spicchi. Tagliare a spicchi anche i fichi (le prugne e i fichi non hanno bisogno di essere sbucciati). Mettere la frutta in una ciotola; aggiungere il succo di lime, lo zucchero, la cannella e lo zenzero e mescolare bene.

Jesień nad jeziorem Ohrydzkim

[kliknij-powiększ] 

Dojrzewające sosnowe szyszki jesienią [by Zoran Dimitruszew]

[kliknij-powiększ] 

Masyw Neolica w fotografii Ivana Trpkova

Jesienny Masyw Neolica (by Ivan Trpkov)

Masyw Neolica: Drzewo (by Ivan Trpkov)

Masyw Neolica, Góra Skrkovo (by Ivan Trpkov)

[kliknij-powiększ] 

Masyw Neolica, Góra Muza przy złej pogodzie (by Ivan Trpkov)

Masyw Neolica, wieś Bukovo (by Ivan Trpkov)

[kliknij-powiększ] 

Macedońscy Bracia Mniejsi – odwieczni mieszkańcy tej ziemi, Mewy i Orzeł Bielik (Orzy Ptak Swąta)

Owocujący cedr

Grecja

Grecy kłócą się z Macedończykami o nazwę państwa Macedonia, która ma być nazwą starożytną grecką, ale niedawno oklazało się po żmudnych badaniach z dziedziny genetyki i starannym datowaniu wspłczesnych ludzkich genomów a także po porównaniu ich do DNA archeologicznego,  że ludność która posiada słowiańską haplogrupę R1a1a, czyli Pra- Słowianie żyli tutaj już 10.000 lat temu.

Grecja jest piękna przez cały rok, ale mało kto zwaraca uwagę na jej jesienne kolory. Tutaj przepiękna fotograficzna relacja z Góry Olimp artysty-fotografika, który podpisuje się na flickr-foto: (ArgyHellas)

Przez jesienny las na Górę Olimp (by ArgyHellas)

[kliknij-powiększ]   

Monastyr Dionizosa na szczycie Góry Olimp (by ArgyHellas)

[kliknij-powiększ]

Musaka Musaka to tradycyjne danie kuchni greckiej. Najlepiej przygotować je dzień przed podaniem, bo będzie najsmaczniejsze, jeżeli wszystkie składniki się dokładnie „przegryzą”.

Składniki:

• ziemniaki
• bakłażany
• sól

Mięsny sos pomidorowy:

• pomidory z puszki
• przecier pomidorowy
• koncentrat pomidorowy
• cebula
• wieprzowe mięso mielone
• zioła prowansalskie, bazylia suszona, czosnek, sól, pieprz

Sos beszamelowy:

• mleko
• mąka
• masło
• biały pieprz, mielona gałka muszkatołowa

Dzikie winogrona

Sposób przygotowania: Bakłażany pokroić w plastry i solimy. Czekamy aż puszczą sok i smażymy je na patelni (teflonowej lub z niewielką ilością tłuszczu, bo bakłażany „piją” go bardzo dużo). Ziemniaki (w większej wielkości) gotujemy obrane i posolone. Po wystygnięciu kroimy na duże plastry (jak do zapiekanki). Sos pomidorowy z mięsem: Na oliwie podsmażamy cebulę na kolor złoty i dodajemy do niej mięso mielone. Mięso przyprawiamy czosnkiem mielonym, pieprzem i solą i smażymy rozdrabniając na maleńkie kawałeczki. Kiedy mięso jest usmażone zalewamy je pomidorami z puszki, do tego dodajemy przecier pomidorowy i jeszcze na koniec koncentrat pomidorowy (wedle uznania), który wzmocni smak. Sos pomidorowy doprawiamy czosnkiem, ziołami prowansalskimi, suszoną bazylią. Doprowadzamy do wrzenia. Trzymamy na wolnym ogniu ok. 15-20 minut mieszając od czasu do czasu. Żaroodporne naczynie smarujemy tłuszczem. Na dnie układamy pierwszą warstwę – ziemniaki i zalewamy ją sosem pomidorowym z mięsem. Na sos układamy warstwę bakłażanów (miejscami można także ziemniaki) i ponownie zalewamy sosem z mięsem. Na górę układamy kolejną warstwę bakłażanów. Sos beszamelowy: W rondelku roztapiamy masło z mąką i stopniowo dodajemy mleko. Ciągle mieszamy dolewając mleko aż otrzymamy konsystencję jogurtu naturalnego. Doprawiamy białym pieprzem i gałką muszkatołową. Sosem beszamelowym zalewamy musakę, wkładamy do rozgrzanego piekarnika i zapiekamy ok. 20 minut w temp. 180 st.

Jesienna gra świateł nad Górą Olimp (by ArgyHellas)

Greccy Bracia Mniejsi – mieszkańcy Olimpu ze swoją mamą – myszy polne i leśne

[kliknij-powiększ] 

Przez jesienny las z Olimpu w dół (by ArgyHellas)

[kliknij-powiększ] 

Widok na Górę Olimp z Morza (by ArgyHellas)

[kliknij-powiększ]

Dzikie winogrona

Jesień w Bułgarii

Rodopy jesienią

[kliknij-powiększ]

Liście

Bułgarskie specjały jesienne

Jesień w Smoljaniu

Bułgarscy Bracia Mniejsi Ludzi – rodowici Bułgarczycy – Jeże podsofijskie

Bułgarskie specjały jesienne

Jesienna róża

Bułgarskie specjały jesienne – papryka

Zaorane pola

Bułgarskie specjały jesienne – papryka do kiszenia

Rodopy

Bułgarskie specjały jesienne – papryczki ostre (chilli)

Bułgarska jesień by Ljubomira 100

Sofia jesienią

składniki:	1 kg papryki 3 czuszki 4 ząbki czosnku 4 listki laurowe 3 łyżki ziaren kopru 2 łyżeczki ziaren kminku po kilka ziarenek pieprzu i ziela angielskiego oki. 1,5 litra wody 2-3 łyżeczki soli
przyrządzanie:	Paprykę dokładnie, oczyścić z gniazd nasiennych, pokroić w ósemki. Czosnek obrać i pokroić w piórka. Czuszki oczyścic z gniazd nasiennych i pokroić w plasterki. Wodę zagotować z przyprawami. Słoiki wyparzyć, np. wkładając na 10 minut do gorącego piekarnika (ok.120 stopni). W słoikach układać paprykę, przekładając czosnkiem i kawałkami czuszek. Zalać przestygniętą nieco zalewą. Dokładnie wytrzeć gwint słoików i mocno zakręcać. Pasteryzować przez ok. 20 minut w gorącym piekarniku w temepraturze 80 – 90 stopni..

Sofia jesienią

Papryka ukiszona

Jesienne Węgry – Hungaria (kraj Hunów-Guniów, Awarów i Wagrów-Uhorzan)

Jesienny Dunaj w Budapeszcie

Jesienne liście w Budapeszcie

Winne grona

Jesienny dąb by Losonciné Zana Judit

Budapeszt

Tapolca

Jezioro Pecsi by Harsányi István

Rodowici Węgrzy, nasi Bracia Mniejsi – Mieszkańcy jeziora Pecsi – Chłopaczki-Szczupaczki

Tokaj – winobranie

Góry Borzsony

Diabelskie węgierskie leczo z fasolą

SKŁADNIKI:

• Papryka 4 szt
• Papryczka chili 1 szt
• Fasola czerwona 1 puszka
• Cukinia ½ szt
• Cebula 3 szt
• Pomidory duże 3 szt
• Pieczarki 3 szt
• Mielone mięso z łopatki 30 dag
• Parówki 2 szt
• Olej
• Wegeta
• Pieprz
• Papryka słodka

PRZYGOTOWANIE: Na oleju najpierw podsmażyć cebulę, następnie dodać pokrojoną paprykę i cukinię. Smażyć około 15 minut, następnie dodać podsmażone na drugiej patelni pieczarki i parówki oraz mięso mielone. Przełożyć do większego garnka, dodać jeszcze papryczkę chili drobno pokrojoną i pomidory bez skórki pokrojone w kostkę. Przyprawić do smaku wegetą, pieprzem i odrobiną octu. Na samym końcu dodać fasolę z puszki. Chwilkę pogotować. Wychodzi bardzo ostre ale smaczne. Najlepiej podawać na gorąco z pieczywem.

Winogorona

Serbia, Bośnia, Chorwacja, Czarnogóra i Słowenia (a także oczywiście Macedonia, od której zaczęliśmy wędrówkę jesienną i Kosowo – którego nie uważamy za inny kraj niż Serbia) stanowiły do 1990 roku jeden kraj. Dzisiaj łączy te kraje jedynie wspólna pora roku – jesień.

Serbia

Serbską jesień zaczniemy nietypowo wizerunkiem Jesieni w Kwiatach autora  KTÓRY NIE BYŁ SERBEM.

Lowis Corinth – Jesień w kwiatach

Dalej będzie równie nietypowo, bo nie będzie żadnego przepisu kulinarnego tylko archeologiczne wykopki.

Lepenski Vir (National Park Djerdap)

Lepenski Vir (Лепенски Вир, Lepen Whirl) is an important Mesolithic archaeological site located in Serbia in the central Balkan peninsula. It consists of one large settlement with around ten satellite villages. The evidence suggests the first human presence in the locality around 7000 BC with the culture reaching its peak between 5300 BC and 4800 BC. Numerous piscine sculptures and peculiar architecture are testimony to a rich social and religious life led by the inhabitants and the high cultural level of these early Europeans.

Lepensky Vir

Czy to możliwe, żebyśmy mieli przed sobą osadę z 10 osiedlami satelitarnymi ludności R1a1a, na Bałkanach – tam gdzie ma być europejska kolebka Słowiano-Indo-Irańczyków. Osada założona została ponad 9000 lat temu, a więc blisko tego czasu na który naukowcy genetycy obliczają zasiedlenie Bałkanów przez ludność o tej haplogrupie. Szczyt rozwoju osad i kultury tej grupy która tutaj zamieszkiwała w Lepenskym Virze, przypada na 500 lecie (a więc nie mały to czas) między 5300 a 4800 p.n.e.

Stara Planina

Stara Planina

Jaskinia Stopica, Góra Zlatibor (Jaskinia Stopana pod Górą Złoty Bór)

Stopnie Stopana w Jaskini Stopana (Stopicy) pod Złotym Borem

Dojrzewające papryczki

Jezioro Złotysa – Zlatar

Góry Prokletije (Góry Przeklęte)

Góry w centralnej Serbii – Leposavic

Mniejsi Bracia Serbscy – górskie Kozice

Pola uprawne – by Dragoljub Zamurovic

Proso – ziarna

Masyw Trzygławia

Serbska jesień górska

Park w Belgradzie

Jezioro Ledinak pod Fruszką Gorą nad Dunajem

Owocujące pomidory zbiera się też zielone

Belo Blato (Białe Błota)

Święty Boski Dąb Jesienny

Święta Tęcza nad Kosovym Polem – foto: All rights reserved by Baudolino Aulari

[kliknij żeby powiększyć]

Bośnia

Zabrała także część Serbii, takie to skomplikowane wszystko. Jak się bardzo chce być razem, a potem dojdzie do kłótni w rodzinie, to jest chyba najgorsze co się może stać. Ale tutaj będzie tylko o jesieni.

Svilaja 1509 metrów n. p.m – foto by LeonardoDj

Bośniańskie wyśnione senne las(n)y jeś(ń)enne

Bośniaccy Mniejsi Bracia – Łasice

…i stare śpiące chałupy

I Bjelasnica (Góry Białe Śniące albo Senne, Góry Białego Snu – czyli Snu Wielkiego)

Bjelasnica (Góry Białe Śniące albo Senne, Góry Białego Snu – czyli Snu Wielkiego)

Bjelasnica (Góry Białe Śniące albo Senne, Góry Białego Snu – czyli Snu Wielkiego)

Bjelasnica (Góry Białe Śniące albo Senne, Góry Białego Snu – czyli Snu Wielkiego)

Bjelasnica – rzeczywiście góry jak ze snu

I melon kiełkujący też jak ze snu

A więc na koniec przepis na zupę z dyni – danie bośniackie

Zupa z dyni

Składniki: -ok. 1kg dyni -3 łyżki stołowe masła lub margaryny -1 cebula, drobno pokrojona -1 ząbek czosnku, rozgnieciony -3 1/2 szklanki wywaru z warzyw -1/2 łyżeczki zmielonego imbiru -1 łyżka stołowa skou z cytryny -3-4 paseczki cienko obranej skórki pomarańczowej (według uznania) -1-2 liście laurowe -1 1/4 szklanki mleka -sól i pieprz Do przybrania: -4-6 łyżek stołowych chudej lub tłustej śmietany, jogurtu natyuralnego lub sera mascarpone -pokrojony szczypiorek

1. Dynię obrać, wypestkować i pokroić w 2,5 cm kostkę. 2. W dużym garnku o grubym dnie rozpuścić masło. Wrzucić cebulę, czosnek i smażyć na małym ogniu, aż zmiękną, ale nie stracą koloru. 3. Dodać dynię i mieszać z cebulą przez 2-3 minuty. 4. Wlać wywar i doprowadzić do wrzenia na średnim ogniu. Doprawić do smaku solą i pieprzem, dodać imbir, sok z cytryny, skórkę pomarańczową i liście laurowe. Przykryć i gotować na wolnym goniu przez 20 minut, aż dynia będzie miękka. 5. Wyrzuć skórkę pomarańczową oraz liście laurowe. Zupę lekko ostudzić i przecisnąć przez cedzak lub zmiksować w mikserze lub robocie kuchennym na gładką masę. Przelać do czystego garnka. 6. Wlać mleko i lekko podgrzać. Doprawić w razie potrzeby. Przybrać zawijasem ze śmietany i szczypiorkiem. Podawać. Wychodzi zupy dla 6 osób. Porcja ma 112 kcal, 4 g białka, 8g węglowodanów, 7g cukru, 7g tłuszczu.

Melon zwiórkowany

Dynie

♦

Czarnogóra

W Czarnogórze jesień bywa dziwna – z jednej strony wysokie góry, z drugiej ciepłe morze…

Pucina nad Adriatykiem (put’ – podróż, wyprawa, pąć – ścieżka, dróżka, pątnik – podróżny – A więc Putina-Pucina to Miejsce Po Drodze) – A jak jest z Putinem – to nazwisko czy KGB-owski pseudonim oznaczający Podróżnika? Putat’- to także jak w słowie Perepułt (Przepląt) – zaprzepaszczać lub ukrywać.

Virpazar

Skadar

Czarnogórskie oliwki

Czarne? Góry

Równie rudzi co Łasicie tubylcy z Czarnogóry –  Wiewiór Jesienny – Posiwiały Nestor Rodu

Oliwki

Górskie jezioro

Jezioro Skadar by Filipas

Kotor

Krnjice (Krynice)

Czarnogórskie zioła jesienne

Kotor – późna jesień

Cerna Gora – dzikie róże w śniegu

Cudesa z mesa – czyli cudeńka z mięska

Kilka standardowych zdań o kuchni:

Kuchnia czarnogórska należy raczej do tych bardziej tradycyjnych. Jest bardzo łagodna i bazuje przede wszystkim na roślinach ziarnistych, oliwy z oliwek i rybach. Restauracje najczęściej proponują gościom baraninę z jagnięciną pieczoną na rożnie lub w popiele pod specjalnym metalowym przykryciem, tzw. saciu, zupę rybną, wędzonego lub pieczonego karpia z jeziora Szkoderskiego albo ryby morskie. Ryby można przygotowywać na kilka sposobów: z rusztu, leczo i brodet. Przy pieczeniu rybę podlewa się esencją z ziół aromatycznych, najczęściej z rozmarynu. Podaje się z sosem czosnkowym z pietruszką i olejem z oliwek, z jarzynami i sałatą. Leszo jest ryba gotowana z dodatkiem oleju z oliwek, octu winnego, listka laurowego i innych przypraw. Podaje się z gotowanymi ziemniakami albo z blitwą (rodzaj szpinaku). Brodet przyrządza się z kilku gatunków ryb. Podaje się z palentą – daniem z mąki kukurydzianej. Restauracje na rzece Bojanie, niedaleko od nas, przygotowują doskonałe i bogate dania rybne. Ulubione piwo Czarnogórców to Nikšićko pivo (Nikszićko piwo). Robi się z jęczmienia, wody górskiej i gorzkiego i aromatycznego chmielu, zawiera 11,8 % ekstraktu i 5% alkoholu. Najbardziej znany gatunek wina to Vranac – czerwone wino wytrawne w kolorze rubinu, o przyjemnym smaku owocowym. Zawiera 12% alkoholu. Na etykietce ma oznaczony region, z którego pochodzi i numer seryjny.

Czarnogóra – typowe widoki

Coś specjalnego do zjedzenia:

Składniki na 5 porcji

•		60 dkg cielęciny
•		3 cebule
•		natka pietruszki
•		5 pomidorów (lub puszka pomidorów w zalewie)
•		20 dkg pieczarek
•		pół szklanki wytrawnego wina
•		łyżka musztardy
•		pieprz, sól, papryka
•		wegeta
•		planta

Przygotowanie:

1.		Drobno posiekaną cebulę zeszklić na patelni. Dodać pokrojone pieczarki i razem jeszcze posmażyć.
2.		Pomidory zalać wrzątkiem i zdjąć skórkę (żeby łatwiej schodziła, wystarczy przed włożeniem do wody nakroić je z góry w krzyżyk). Piekarnik nagrzać do 180 – 200 stopni.
3.		W misce zmieszać pokrojone w drobną kostkę mięso, pieczarki z cebulą, dodać pomidory. Dodać przyprawy, posiekaną natkę pietruszki i musztardę. Dodać wino i wszystkie składniki dokładnie wymieszać.
4.		Masę podzielić na 5 porcji i zawinąć dobrze w folię aluminiową, żeby sok nie wyciekł w trakcie pieczenia. Ułożyć obok siebie na blasze albo w brytfannie i piec około 40 minut.
5.		Podawać w folii. Pycha! Ta wersja potrawy jest wzorowana na przepisie z Bośni, ale wariacje na jej temat znają też Bułgarzy i Rumuni.

Czewapczyca (cevapcici, cevap) może mieć  formę krótkich kiełbasek. Idealną metodą spożywania jest zanurzenie czewapczycy w ajwarze i kajmaku. Ajwar to przesmażona pasta z papryki i bakłażanów. Kajmak to ciekawa rzecz. Jest to tłuszcz zdejmowany bezpośrednio z mleka – tłusty kożuch (śmietana z niegotowanego mleka) Jest to serek jak bardzo gęsta śmietana lub jogurt ale bez żadnych śladów kwaśności. Po prostu kremowy serek podkreślający wyraźny smak mięsa.

Tunel w górze tunelowej

Chorwacja

Z Chorwacji pokażemy tylko jedno miejsce jesienne Plitvice, no może jeszcze ze dwa inne.

1

2

3

4

Chorwaccy Bracia Mniejsi z Plitvic, specjaliści w swoim fachu, budowniczowie tam – Bobry

[cała seria wspaniale zrelaksowanych budowniczych tam i zapór wodnych na stronie: http://www.widelec.org/zdjecie,bobry-na-relaksie,1228.html]

5

6

7

8

Plitvice, czyli Płycizny, Plątowiska, Płytwice – kraina Pląta -Perepułta

Zioła i kwiaty nadjeziorne – jesienne michałki

A teraz smakołyk jesienny z Chorwacji:

Homar boza pieczony z ryżem w białym winie

Składniki 1 duży żywy lub nieżywy homar (ok. 2½ kg) 1 szklanka ryżu ½ pęczka natki pietruszki, drobno posiekanej 1 ząbek czosnku, drobno posiekany 2 cebule, pokrojone w krążki 2 łyżeczki bułki tartej oliwa 100 ml białego wina 100 ml wody Przygotowanie Ostrożnie włóż homara na 15 min do świeżej zimnej wody i przykryj. Kiedy będzie śnięty przetnij go wzdłuż na pół i usuń wnętrzności. Wsyp ryż i połowę posiekanej natki do dużego podłużnego garnka. Dodaj czosnek i ¼ cebuli. Na ryżu ułóż obie połowy homara, pancerzem do dołu. Obłóż go pozostałymi krążkami cebuli i posyp bułką tartą. Polej homara oliwą, nie polewając ryżu, a wino i wodę wlej do ryżu po bokach homara, nie polewając go. Przykryj naczynie pokrywą i piecz na ruszcie albo w zwykłym piekarniku rozgrzanym do 220-250ºC przez 25 min.

Kamacznik

Jezioro Tajemnic by Patty

Słowenia

Pszczoła na Michałkach  – Bracia Mniejsi – mieszkańcy Słowenii od tysiącleci (foto: the julian’s log)

Jezioro Bohin (Boskie, Bogiń)

BledSłowenia by Olexandr Savruk

Czerwone złoto słoweńskich gór

Jesienne owoce, ale czy jadalne?

Zamek Bled

Sałatka Coleslaw – wersja słoweńska

Jest to wersja tej sałatki z młodą białą kapustą. Ta sałatka niejednego z was zaskoczy rewelacyjnym smakiem. Jest fantastyczna i gorąco Wam ją polecam jako dodatek do pieczeni czy  np. do dań z grilla.

SKŁADNIKI: 3 szklanki poszatkowanej kapusty, 1 – 2 ugotowane i pokrajane w plasterki ziemniaki, 2 łyżki drobno posiekanej cebuli, 1 łyżeczka soli, 1 łyżeczka nasion kminku, 3 łyżki jabłkowego octu winnego, 4 łyżki oleju roślinnego.

SPOSÓB WYKONANIA: Kapustę wymieszać olejem oraz octem. Dodać cebulę, ziemniaki, sól oraz nasiona kminku. Wymieszać i podawać.

Słowenia by Julian’s Log

♦

Dawny Wenec Sistański – dzisiaj północne Włochy

Jesienne dojrzewające cytryny

Winobranie

Winnica Papapietro niedaleko Weńca (Wenecji)

Weneckie winne grono

i jeszcze cytryny

i jeszcze winnice

Jesień

Jesienne frykasy – trufle

Fusilii z fetą, oliwkami i pomidorami.

Dzisiejsze danie  z makaronu składającego się głównie z mąki ryżowej.

♦

Choruntania, czyli Karyntia albo Austria, oraz Bytynia Alpejska (Bodynia-Budynia), czyli Szwajcaria

Styria – winnice

Inna winnica, przyklasztorna (foto: www.zoopy.com/Matrixweb)

Griesspitzen (foto: www.zoopy.com/Matrixweb)

Choruntańczycy z krwi i kości, ale Nieco Mniejsi, przez co nie znaczy mniej ważniejsi

Ehrwald (foto: www.zoopy.com/Matrixweb)

Mistyczne Alpy (foto: www.zoopy.com/Matrixweb)

Oszroniona dzika róża – owoce, super-świetne na nalewkę

Hallstad nieco później niż późną jesienią (foto: www.zoopy.com/Matrixweb)

Z tej okolicy Hallstadu wywodzi się nazwa kultura hallsztacka, którą wiąże się z Celtami.

Nad Jeziorem Bodeńskim

Rolada wieprzowa z papryką po choruntańsku

Owocująca borówka amerykańska w Choruntanii, u stóp Białych Gór Kauków – Alp (Alba Kauka)

Wykonanie:

Papryki pokroić w kostkę, połowę czerwonej odłożyć. Pieczeń cielęcą posiekać i wymieszać z paprykami. Doprawić solą i pieprzem.
Schab rozkroić na cienki płat, wyłożyć farsz, zrolować. Roladę obsmażyć na maśle, a następnie włożyć do piekarnika rogrzanego do 200 stopni Celsjusza.
Śmietanę zagotować z odłożoną papryką, dodać koncentrat, wymieszać. Doprawić solą, pieprzem i bulionem, zmiksować. Sos zagęścić mąką, dodać pokruszony ser i szczypiorek.

♦

Bujawaria, Łużyce, Drawenia i Wendlandia – dzisiaj Niemcy

Alpy

Okolice Budziszyna (dzisiaj Bautzen)

Nasi Bracia Mniejsi z Niemiec – dawniej Słowianie: Łużycy, Draweńczycy, Wendlandczycy – Biedronie, ten spod Budziszyna

Jesienne borówki

Las łużycki nad Łabą

Orzyny- Jerzyny- Ostrężyny (a jak po łużycku?)

Lipice – nie mylić z Lipskiem (dziś Lippitzbach)

Lipsk – dzisiaj Leipzig

Kapuściane pola łużyckie pod Lipskiem

Lipsk widok na rosyjską cerkiew

Wendlandia

Kapuściane pola wędlandzkie

Nowa Łabędzia Skała – Neuschwanstein

Przysmaki Łużyckie

przepisy pochodzą ze strony: http://www.potrawyregionalne.pl/304,3000,LUZYCKIE_PRZYSMAKI_.htm

Typowym wypiekiem jest tzw. tykanc (polski kołacz). To charakterystyczne dla Słowian ciasto o charakterze obrzędowym. Dodaje się do niego różne dodatki i piecze się w okrągłej formie. Do dziś na Dolnych Łużycach kultywowany jest zwyczaj zwany rejtowanje wo kołac (jazda konna o kołacz).

SŁODKIE KULKI Z TWAROGU.

[w:] Płomjo. Serbski casopis za dźěći. 6/7/2007, s. 25. (Z górnołużyckiego tłumaczyła Ludmiła Galczewska, Towarzystwo Polsko-Serbołużyckie Oddział Dolnośląski we Wrocławiu).

[w:] Płomjo. Serbski casopis za dźěci 6/7/1998, s. 42. (Na podstawie tłumaczenia własnego z górnołużyckiego oprac. Ludmiła Gajczewska,  Towarzystwo Polsko-Serbołużyckie Oddział Dolnośląski we Wrocławiu).
Podane poniżej przepisy na drobne wypieki przygotowuje się na szczególną okoliczność, jaką jest doroczny, ulubiony przez dzieci zwyczaj „ptasiego wesela” (niezmiernie popularny na Górnych Łużycach „ptači kwas”) obchodzony 25 stycznia, na Dolnych Łużycach znany jako „ptaskowa swajźba”.
Z tej okazji na weselu sroki i gawrona dzieci z Górnych Łużyc znajdują ciasteczka zwane sroki. „Ptasie wesele” to tylko jeden z wielu pięknych zwyczajów, które w 1400-letniej tradycji zachował ten słowiański naród w Niemczech. Z Dolnych Łużyc pochodzi przepis na tzw. mlince.

(Cytowane przepisy wybrano z czasopism dla dzieci łużyckojęzycznych – przyp. tłum.).

Ostrężnice

Wędlandzkie, draweńskie, łużyckie i polskie opieńki miodowe

OZDOBNE TALERZYKI NALEŚNIKOWE

[w:] Płomjo. Serbski casopis za dźěći. 1/2000, s. 12-13. (Z dolnołużyckiego tłumaczyła i opracowała Ludmiła Gajczewska, Towarzystwo Polsko-Serbołużyckie Oddział Dolnośląski we Wrocławiu).

Hofmitkirche

ŁUŻYCKA ZUPA WESELNA.

kapuściane pola

KLUSKI DROŻDŻOWE Z JAGODAMI.

Składniki (na 20 klusek):

Griesbach

ZIEMNIAKI Z GRZYBAMI.

Garść suszonych grzybów i całą cebulę ugotować w lekko osolonej wodzie. Ziemniaki obrać, ugotować i udusić. Wlać do nich sos z grzybami i wymieszać. Przyprawić do smaku solą i pieprzem.

Z gribami kulki [w:] Slěpjańska cytanka, Budysyn 1996, s. 105. Tłum. Ludmiła Gajczewska.

Opracowanie: Barbara Jakimowicz Klein

♦

Czechy

Kilka rajskich ujęć jesieni z Raju… w Czechach oczami Petry Klvacovej – Cooper

[całość reportażu z Raju Czeskiego na stronie: http://www.flickr.com/photos/84986576@N00/2934507419/in/photostream/

Raj na ziemi (foto: Petra Klvacova – Cooper)

Czeski Raj (foto: Petra Klvacova – Cooper)

Czeski Raj (foto: Petra Klvacova – Cooper)

Czeski Raj (foto: Petra Klvacova – Cooper)

Czeskie przysmaki jesienne

Dania z czeskiej kuchni:

Bramborak

Gruszki -Czechuszki

Nasz Brat Mniejszy z Czech – a może Większy? (waży na pewno więcej) [foto: bilutek]

♦

Słowacja

Słowacja okiem Sveina Magnusa

Tatry Wysokie, ale z daleka (foto: by Svein Magnus)

Wysokie Tatry z daleka (foto: by Svein Magnus)

Żiliński Kraj – Pribilina, skansen (foto: by Svein Magnus)

Dzikie róże, pola jesienne (foto: by Svein Magnus)

Dzikie słowackie róże

Dzikie słowackie róże

Nowy zamek w Bańskiej Stiavnicy (czyli Szczawnicy) (foto:Design d15)

Dzikie słowackie wino

Z dzikiej, góralskiej, orawsko-harnasiowskiej, słowackiej kuchni:

Słowacki placek z bryndzą

Koleżanki mieszkanki Słowacji, nasze Mniejsze Bratanki, choć na 100% większe

Koleżanki mieszkanki Słowacji, nasze Mniejsze Bratanki, choć na 100% większe – tu typowe czerwone górskie

♦

Polska

Polscy Bracia Mniejsi o których głośno w świecie, sieją strach i niesnaski, ale czy mają prawo do życia w naszym kraju, skoro byli tutaj przed nami o jakieś powiedzmy 100 000 lat?!

Wilcy – dawniej jedno z plemion Wieleckich, budzące we wrogach szczególną trwogę,  miało takie miano, ale dzisiaj w Wendlandii można szukać wilka ze świeczką, a znaleźć go tylko w ZOO

Jesienne Tatry (Tartary) z Kopy Kondracjkiej (foto: Tomek Strzelec)

Morskie Oko Czarny Staw w Tatrach (foto: Tomek Strzelec)

Giewont (foto: Tomek Strzelec)

Jesień Polska Złota – żołędno-kasztanowa

Dolina Pięciu Stawów – Wielki Staw (foto: Tomek Strzelec)

Czarny Staw – Morskie Oko (foto: Tomek Strzelec)

Tatry (foto: Tomek Strzelec)

Polski jesienny bukiet kapuściany

Polska zupa piwna:

SKŁADNIKI:

• 750 ml piwa
• 300 g sera feta
• 3 kromki chleba żytniego
• łyżka masła
• sól
• cukier
• kminek

PRZYGOTOWANIE:

Do piwa dodać miąższ z chleba, masło, sól, cukier i zagotować. Ser pokroić w kostkę. Zupę przetrzeć przez sito, wlać 500 ml wrzącej wody i dodać kminek. Podawać z serem.

Wisła – okolice Warszawy (foto: Mariusz Ciszewki)

zupa piwna po staropolsku:

Składniki

• 4 szklanki piwa
• 3 żółtka
• 4 łyżki cukru
• pół szklanki śmietany
• 25 dag sera białego
• kilka goździków
• szczypta cynamonu

Przygotowanie

Żółtka utrzeć z cukrem do białości, powoli wlewać śmietanę nie zaprzestając ucierania. Garnek z powstałą masą postawić na małym ogniu i powoli wlewać piwo, cały czas mieszając. Przyprawić goździkami i cynamonem i podgrzewać, aż zupa zacznie gęstnieć.

Twaróg pokroić w małą kostkę. Zupę rozlać do miseczek, do kazdej włożyć po kilka kostek sera.

Śląska jesień

polskie dynie

Ślęża by Tomek Strzelec

Bronisława Rychter-Janowska – Pejzaż jesienny

Bronisława Rychter-Janowska – Pejzaż jesienny

Polskie dynie – 100 dań z dyni w innym wpisie

Beskid Sądecki by Tomek Strzelec

Beskid Sądecki by Tomek Strzelec

polskie dynie

i polskie michałki

a nawet Boża Krówka (Bedrik-Wedrik Swątlnica) na michałkach – michałki to odmiana astra