KSIĘGA TANÓW – OPOWIEŚĆ O DZIEWANNIE, KRASZENIU, ŚWIĘTYM DZIKU I ZAWILCACH

Iwa

 

Dziewanna jest boginią miłości. Zna ona wszystkie słodycze i wszystkie cierpienia tego uczucia.

Wybrańcem jej serca i mężem jest Wielki Myśliwy, Łowca – Pan Żądzy Dziwień-Kryszeń, nazywany też Kupałą.

Mimo, iż przyzwyczajona do zbytków i wygód piękna Bogini wstawała skoro świt, aby towarzyszyć Dziwieniowi w polowaniu. Często w tych dzikich łowach zapuszczali się oboje w Niwy innych bogów na Weli. Nie podobało się to ich braciom i siostrom, jako że dla swawoli trzebili zwierzynę skrzystą w ich Świętych Gajach.

Pewnego dnia, kiedy Dziewanna zaspała, a Kryszeń poszedł sam na polowanie w Niwę Wodów, z bagien Białowodzia wyłonił się Ogromny Dzik o Dziewięciu Kłach i ruszył prosto na niego. Pokonał Kryszenia w ciężkiej walce rozszarpując go na kawałki.

Olbrzymie mrowisko wielkich czarnych mrówek

Mrówczy wyrój

Kiedy Dziewanna przybyła tropem męża i zobaczyła jego martwe, pokawałkowane ciało, uderzyła w rzewny płacz. Biegała usiłując zebrać je w całość, a jej obfite łzy rosiły ziemie i trawy dookoła.

Widząc jak nieszczęśliwa jest Dziewanna i że do tego strasznego zdarzenia doszło w Świętym Gaju Pan Leśnych Ostępów Bugaj-Gajownik, syn Borany i Borowiła wyłonił się spośród drzew wraz ze swoją ukochaną, boginią Wodycą, panią Leśnych Źródeł.

 

Pomogli Dziewannie pozbierać kawałki ciała Dziwienia-Kryszenia, a Wodyca polała je Żywą Wodą przywracając mu życie.

Wszędzie tam w gaju, gdzie łzy Dziewanny padły na krople krwi Dziwienia Kryszenia wyrosły Zawilce, które w dowód wdzięczności bogini podarowała Wiłom- Bogom Boru.

Tak odrodził się piękny Kryszeń stając się Kraszeniem-Krasem, jako że Miłość zwyciężyła  Kres.

Jednak od tej chwili jego białoświetlisty boski ichor stał się czerwony-krasny i Bóg całe pół roku spędza w Nawiach-Zaświatach polując w Wyraju a drugie pół poluje z Dziewanną na Niwach Weli.

 

Dlatego Dziwieniowi zwanemu Kupała, Kryszeniem, Kraszeniem i Kresem oddaje się cześć sadząc w ogórkach białe zawilce, nazywane na południu Białego Lądu, wśród Romajów, anemonami.

W sześciodniowe święto Kresu przez trzy dni opłakuje się ciało martwego Kryszenia, a przez kolejne trzy obnosi się święte palwany-palusy tego boga, weseląc się i poszukując w borach Świetlistego Kwiatu Odrodzenia – Pąprudzi.

Ziarnopłon wiosenny

Jak wszystkie jaskrowate (a więc również zawilce, przylaszczki i kaczeńce), jest rośliną trującą, jednak młode listki w niewielkiej ilości są jadalne i bardzo smaczne.

Po domach ustawia się „ogródki Adonisa”, wazoniki z Za-Wilcami, które wschodzą szybko jak rzeżucha, równie szybko zakwitają i prędko więdną ­jako symbol przemijającej młodości lub Wiosny-Jaruny ginącej w objęciach gorącego Lata-Ruji. 

 

Przylaszczki – W lecznictwie ludowym stosowano ją przy schorzeniach wątroby, kształt liści traktując jako „podpowiedź” natury. Wiosną przylaszczka korzysta z zeszłorocznych liści, żeby szybko rozkwitnąć. Owoce są roznoszone przez mrówki.

W najdawniejszych czasach przedstawiano Dziewannę w długiej kwietnej szacie, podróżującą na Jeleniu w otoczeniu ptaków (gołębi) i  trzymającą w rękach owoc lub kwiat, albo pęk ziół. 

Romaje opowiadają inną wersję tego wydarzenia, w której Bogini skrapia ciało ukochanego nektarem i z jego krwi rodzą się białe anemony, jednakże ich opowieść nie tłumaczy tego wydarzenia w tak doskonały sposób jak Słowiańska Baja.

Miodunka ćma

Przylaszczka i Zawilec zwykły i Zawilec żółty

 

Żabiniec – Ropuszki i żabi skrzek

To żółte u góry to tysiące żabich jajeczek

Tutaj także można odszukać skrzekową zawiesinę

Znajdź ropuszkę i skrzek

Żabia Trójca Święta

Niech będzie że to zwykły Tercet lub Małżeński Trójkąt

 

 

Anemony

 

 

 

Większość roku zawilec przeżywa w postaci długiego, podziemnego kłącza, z którego wiosną wyrastają trzy podzielone liście na ogonkach. Ma białe kwiaty, od spodu czasem różowawe lub lekko fioletowe. 

Zawilce stulają się w chłodne dni lub wieczorem, a rozwijają w ciepłe, słoneczne dni. Są zapylane przez owady.

Kokorycz pusta – Jej kwiaty w różnych odcieniach fioletu i różu, czasem bieli porastają wiele hektarów lasu, będąc jednym z najpiękniejszych akcentów

Łuskiewnik różowy

Pędy Łuskiewnika pokryte łuskowatymi liśćmi rosną wyłącznie pod ziemią, nie potrzebują światła i pasożytują na korzeniach leśnych drzew. Na zewnątrz wyrastają jedynie pędy z różowymi kwiatami, które muszą być zapylone przez owady. Można je spotkać w kwietniu, głównie w lasach liściastych.

Złoć żółta

Lepiężnik

Śledziennica – wystrzeliwuje nasiona na odległość 1 metra

 

Żywiec gruczołowaty

Później znalezienie żywca będzie wymagało wycieczki w wyższe partie gór, gdzie wiosna przychodzi z opóźnieniem.

Zajęcza Kapusta