Gleń (Gołuń) czyli Gelonos (Archiwum – lipiec 2009)

Opublikowano przez

Gleń (Gołuń) czyli Gelonos

G Gelonos Sarmatia_1697Bilsk (Bielska) in detail of map „Sarmatia et Scythia, Russia et Tartaria Europaea”, Philipp Clüver, reprinted 1697

 

Jest to inny przykład, iż wszystko co napisałem w Księdze Tura – Mitologii Słowian, jest oparte na głębokiej wiedzy i że specjaliści także mogą  z niej czerpać. Oto info o najnowszych ustaleniach i przypuszczeniach na temat grodu Gleń/Gołuń w Ziemi Budynów, który Romaje (Grecy) znali jako Gelonos i umieścili w swoich zapisach, a który został nie tak dawno odkryty, a ostatnio prawdopodobnie zidentyfikowany.

Gelonos mapa 82

Gelonos (gr. Γελωνός) – starożytne miasto wspominane przez Herodota, lokalizowane przez niego w kraju Budynów i Gelonów na północ od ziem Scytów.

Herodot opisuje je w swoich Dziejach w rozdziale IV następująco:

Budynowie tworzą wielki i liczny lud: mają wszyscy bardzo niebieskie oczy i ognistego koloru włosy. W ich kraju istnieje miasto zbudowane z drzewa. Nazwa miasta brzmi Gelonos, a jego mur z każdego boku długi jest na 30 stadiów; jest przy tym wysoki i cały z drewna. Drewniane są też ich mieszkania i świątynie. Są tam faktycznie świątynie helleńskich bogów, po helleńsku zaopatrzone w drewniane posągi, ołtarze i kaplice.[1]

G Scyta 2483892341_daf0f03886Skołota, rzeźba

Boris Shamko, ukraiński historyk, w 1975 opublikował[2], że miastem tym było grodzisko Bielskoje w dorzeczu Dniepru nad rzeką Worskłą, 35 km na północ od Połtawy. Podana przez Herodota miara dawałaby na dziś około 30 km długości. Tymczasem odkryta w latach 70. XX wieku pozycja to obwarowania z wałami wysokimi nawet na 12 metrów, cały teren rozciągnięty na 17 kilometrów wzdłuż rzeki Worskły, gdzie same wały obejmują 44 kilometry kwadratowe[3], a dwa razy tyle, 80 kilometrów kwadratowych, wliczając cmentarzyska.[2] Porównując, miasto Gelonos było około 1000 razy większe niż klasyczna Troja.

G Bilske_gorogischeBilsk uważany za Gelonos

Budynowie z Helonami mieszkali na wschód od mężów scytyjskich i na wschód od Neurii, na północ od Sarmatów ich zachodnimi sąsiadami byli Scytowie królewscy a od północy Fisageci (Thyssagetae / Ciso-Getowie / Ciso-Goci), a naszym zdaniem Cisagąci, czyli CisoGątowie. Od wschodu rozciągał się znany na podstawie badań archeologicznych pozbawiony osadnictwa, 200 kilometrowy, sięgający po Don, pas pustki, który ma odpowiadać opisywanej przez Herodota „siedmiodniowej pustyni”.[4].

G bilsk STx_9323-9327Bilsk

Rzeka Worskla była zachodnią granicą zwartszego osdnictwa ciągnącego się jeszcze w jej północnym biegu. Ziemno drewniany gród Gelonus składał się z trzech lepiej umocnionych ośrodków otoczonych wspólnym wałem: wschodniego, zachodniego i północnego. Rozbudowę umocnień rozpoczęto w połowie 6 wieku p.n.e jednocześnie wnosząc wschodnie i zachodnie umocnienia. Wschodnie, większe, położone na skarpach rzeki Worksla zawiera bogatszy inwentarz archeologiczny tak jak znane późniejsze orintowane budowle. Bogatszy materiał archeologiczny ze wschodniej części jest z kręgu kultury czernoleskiej. Stanowisko Gelonus leży w archeologicznej grupie Worksla. Inne sąsiedzkie archeologiczne grupy o podobnie silnie scytyjskim charakterze to grupa sulska i dońska[5]. W grupie sulskiej znajduje się mniejsza do Gelonusa ziemna forma archeologiczna Basivska, o długości 2 km i szerokości 0.6 km, tworzona tym samym okresie 6 wieku. Basivską zaprzestano używać tak samo jak Gelonus koło czwartego wiekiem p.n.e [6].

G bilsk2

Przypisy

  • [1] mapa topograficzna okolic Gelonos w cyrylicy: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/en/6/6d/Bielsk.PNG
  • [2] O ile w środku odkrytego starożytnego Gelonos sytuuje się dziś miasto Bielsk, a na północnych krańcach terenu Gelonos zaczyna się miejscowość Kuzemin, to warto zauważyć znajdującą się za południowym krańcem starożytnych wałów miejscowość o niedwuznacznej nazwie Glinskoje, co by potwierdzało brzmienie nazwy starożytnej metropolii.
  1. ↑ Herodot, Dzieje, Wyd. Czytelnik, Warszawa 2007, w przekł. Seweryna Hammera, s. 262, ISBN 978-83-07-03106-4.
  2. ↑ Boris Shramko Б.А. Крепость скифского времени у с.Бельск – город Гелон // Скифский мир. – К., 1975.
  3. ↑ The Cambridge history of Iran By Ilya Gershevitch, William Bayne Fisher, J. A. Boyle : Cambridge University Press tom 2, str. 187 [Cambridge University Press Published by Cambridge University Press[1]
  4. ↑ The „desert” mentioned by Herodotus was…the strip of land, up 200 km wide…devoid of settlements Gershevitch str.185
  5. ↑ Gershevitch str.185
  6. ↑ Gershevitch str.185-188

literatura

  • Мурзін В., Ролле Р., Супруненко О. Більське городище. – Київ-Гамбург-Полтава, 1999. – 104 с.
  • Боплан Г.Л.де. Опис україни. – К., 1990. – 254 с.
  • Шрамко Б.А. Бельское городище скифской эпохи (город Гелон). – К., 1987. – 182 с.
  • Більське городище в контексті вивчення пам’яток раннього залізного віку Європи. – Полтава, 1996. – 408 с.
  • Białczyński, Czesław,Mitologia słowiańska,Księga Tura – Taja Pierwsza, (Przypisy do hasła Gleń), Wydawnictwo Baran i Suszczyński, Kraków 2000.
  • Narbutt, Teodor, DZIEJE STAROŻYTNE NARODU LITEWSKIEGO przez Teodora Narbutta. Tom Drugi. Śledzenia początków narodu litewskiego i początki jego dziejów. Z trzema kartami jeograficznemi. Wilno. Nakładem i drukiem Antoniego Marcinowskiego. 1837; szczególnie strony 567 i następne.

Wikipedia

scythiamap

Można podchodzić do moich spostrzeżeń sceptycznie, ale zawsze trzeba twórczo i pozytywnie, bo a nuż się lada chwila potwierdzą.

Podziel się!