Palenica ,Trzy Kopce Śląskie z jaskinią oraz Kopany – sanktuaria Światła Świata

Pomiędzy Palenicą a Kopanym na przełęczy znajduje się ponad 100 kopców o podstawie 1×1 do 4 x4 metrów i wysokości do 1m

Palenica

Jest kilka szczytów nazywanych Palenicą ale tylko jeden jest Świątynią Światła Świata – ten w Beskidzie Śląskim niedaleko Bielska Białej.

Tu z Wikipedii

– gdzie zgodnie z nową modą na niemieckość głupcy podają jej nazwę obowiązującą pod Zaborami, podczas gdy Słowianie zamieszkują to miejsce od 5000 roku p.n.e., a więc i budowle na szczycie z roku około 500 p.n.e. mają charakter słowiański.

Nazwa niemiecka jest oczywiście bezsensowna: Góra Szpiczasta, i od razu po tej nazwie można poznać kto był gospodarzem tej ziemi – Palenica – to nie tylko słowo oznaczające Płomień i Ogień , kult ognia i płomienia jaki tutaj uprawiano. To słowo oznacza, że stały tutaj posagi bóstw – bowiem Pal- Phal-Wan=Bałwan, to Święty Słup rzeźbiony w Świętym Drzewie poświęconym danemu bóstwu.

Palenica (niem. Spitzberg[1]) – szczyt w Beskidzie Śląskim o wysokości 688 m n.p.m.

Szczyt góry należy do Bielska-Białej i tam znajduje się granica z Jaworzem. Palenica wznosi się nad Doliną Wapienicy. Tędy prowadzi niebieski szlak na Błatnią z Wapienicy, szlak tu jest dość stromy i kamienisty. Palenica charakteryzuje się bardzo stromymi zboczami. Na samym szczycie (niedaleko niebieskiego szlaku) znajduje się kamienny wał, któremu przypisywane są cechy starożytnej (ok 500 lat p.n.e.) warowni, w której być może chronił się lud Młyńskiej Kępy. Istnieje również przypuszczenie, że było to miejsce religijnego kultu lub warowna strażnica. Niedaleko tajemniczego kręgu na Palenicy znajduje się kompleks około stu kamiennych kopców. Przypuszczalnie w drugiej połowie XVII w. odbywały się na szczycie góry nabożeństwa ewangelickie (tzw. „Leśne kościoły”)

 

Palenica

Palenica w serwisie wapienica.eu

Jeden z najbardziej tajemniczych obiektów kryje szczyt góry Palenicy. Góra ta, pomimo stosunkowo niewielkiej wysokości bezwzględnej (688m n.p.m.), stanowi jeden z najbardziej eksponowanych szczytów w północnej partii Beskidu Śląskiego, górując od północy nad Pogórzem Cieszyńskim i od południa nad Doliną Wapienicy. Warto również dodać,
iż w okresie średniowiecznym w pobliżu Palenicy, na obszarze Pogórza Cieszyńskiego, przebiegał ważny szlak handlowy prowadzący z Czech i Moraw do Krakowa, tzw. szlak solny.

Obiekt zlokalizowany na Palenicy określany jest w literaturze archeologicznej mianem kręgu kamiennego. Jego charakter zbliżony jest do założenia grodowego. Składa się z owalnej partii centralnej z pagórkiem o powierzchni 0,5ha, który utożsamia się z miejscem po wieży obserwacyjnej oraz z trzech schodkowato rozmieszczonych na zboczu podgrodzi, każde położone niżej od drugiego o około dziesięć metrów. Część centralna obwiedziona jest pierścieniowatym wałem kamiennym o nierozpoznanej konstrukcji wewnętrznej, osiągającym miejscami wysokość ok. 2m. Walor obronny założenia podkreśla fosa, zabezpieczająca od strony południowej, najłatwiej dostępnej (grzbiet łączący Palenicę z sąsiednim szczytem
o nazwie Kopany). Brak jest jednak jakichkolwiek śladów obecności Słowian wewnątrz grodziska, co w przypadku schronienia się ludności, lub też domniemanej walki jest niedopuszczalne.

Mapa Klimka ze strony Eksploratorzy, gdzie można znaleźć obszerny raport z eksploracji Palenicy i zdjęcia kamiennych kopców

Niewykluczone, iż z kręgiem na Palenicy związany jest zagadkowy kompleks kopców kamiennych, odkrytych niedawno w jego bezpośrednim sąsiedztwie. Składa się on z ok. 100 kopców kamiennych zlokalizowanych na grzbiecie łączącym szczyt Palenicy z górą Kopany. Kopce zbudowane są z luźno usypanych kamieni piaskowcowych. Mają w rzucie poziomym kształt owalny o zróżnicowanej wielkości, od wymiarów 1m x 1m do 4m x 4m i wysokości ok. 0,5m. Obszar objęty zasięgiem występowania kopców szacuje się na około 1ha.

W obrębie dwóch kopców tego kompleksu przeprowadzono w latach 1991 i 1993 badania wykopaliskowe. Nie dostarczyły one co prawda materiału zabytkowego umożliwiającego datowanie tych zagadkowych obiektów, ale pozwoliły na dokonanie interesujących obserwacji. Stwierdzono, iż kopce poza częścią nadziemnego nasypu zaopatrzone są również w część podziemną w postaci zagłębionej jamy wypełnionej drobnymi kamieniami.

Wypełnisko kopca stanowiły oprócz kamieni różnej wielkości, warstwy glebowe z licznymi szczątkami organicznymi, a także substancji organicznej przypominającej strukturą kość. Dotychczasowe wyniki badań mogły sugerować funkcje kultowe kopców (m.in. stwierdzone ślady palenia ognia na zewnętrznej powierzchni kopca). Prawdopodobnie usypywano kamienne kopce, wewnątrz których ustawiony był drewniany pal, wokół niego pozostawiano Bogom ofiary, które ulegały spaleniu.

Jeszcze ze strony: Święte Góry z WordPressu

Palenica jest szczytem w Beskidzie Śląskim, o wysokości 688m n.p.m., górującym nad Doliną Wapienicy niedaleko Bielska-Białej. Mimo swojej niewielkiej wysokości, jest jedną z najbardziej eksponowanych gór w okolicy. Niewątpliwie należy do gór Polski, której można przypisać miano świętej. Odkrycia archeologiczne ujawniły bowiem nie tylko wiele śladów prehistorycznych osad wokół Palenicy, ale przede wszystkim na samym szczycie znaleziono szczątki kamiennego wału, który sugeruje, że miejsce to mogło stanowić niegdyś centrum religijne okolicznych mieszkańców.

Archeologia

Badania wykopaliskowe przeprowadzone zaraz po wojnie i w latach dziewiećdziesiątych minionego wieku wykazały, że szczyt otoczony był niegdyś kamiennym kręgiem o długości 10 metrów, być może o charakterze grodu. Świadczą o tym wyraźne ślady po wieży obserwacyjnej, podgrodzi i fosy zabezpieczającej dwumetrowej wysokości wał od jego najbardziej dostępnej, czyli południowej strony. Jednakże wewnątrz kręgu nie znaleziono żadnych śladów obecności ludzi, co przeczy domniemaniu, że miejsce to mogłoby być miejscem walk lub schronienia dla lokalnej ludności.

Natomiast na jego religijny charakter wskazywałby kompleks około 100 planowo usypanych kopców kamiennych znalezionych na południowym grzbiecie, łączącym Palenicę z górą Kopany. Kopce o owalnym kształcie zbudowane są z kamieni piaskowcowych i mają zróżnicowaną wielkość – największe mają wymiary 4m x 4m. Kopce rozrzucone są na obszarze około 1 ha. Niestety nie ustalono ich wieku. Co ciekawe, po bardziej szczegółowych badaniach dwóch z nich, odkryto, że mają one także część podziemną, składającą się z jamy oraz wsypanych tam drobnych kamyków oraz gleby ze szczątkami organicznymi. Ten fakt mógłby wskazywać, że niegdyś znajdowały się tu kości. Nasuwa to myśl, niczego jednak nie dowodząc, że było to miejsce rytualnych pochówków. Na zewnętrznych częściach kopców odkryto także ślady ognia, co mogłoby wskazywać na rytualne spalanie ofiar składanych bogom. Ponieważ bardzo podobne ślady znaleziono już na innych górach, takich jak Ślęża czy Chełmno, z pewnością będącymi sanktuariami religijnymi, istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że Palenica także niegdyś była słowiańskim centrum kultowym.

Istotnym znaleziskiem świadczącym o wieku tego miejsca jest żelazny grot, wykopany niedaleko wejścia do jaskini 100 metrów poniżej grzbietu z kopcami. Datowany na II wiek naszej ery, grot ten jest niezwykle rzadkim znaleziskiem na terenach Beskidów.

Nieopodal, na zboczu góry Trzy Kopce, znaleziono kolejny ślad sugerujący sakralność tego rejonu. Jest to blok kamienny z rytem naskalnym, ustawiony pionowo, zgodnie z czterema stronami świata. Dłuższe boki ustawione są na osi wschód-zachód. Na węższych bokach, znajdują się trzy rysunki – po wschodniej stronie postać człowieka w pozie modlitewnej oraz równoramienny krzyż, a po stronie zachodniej wyryty jest znak X. Znak ten pojawia się w innych miejscach kultu dawnych Słowian, między innymi na posągu w kształcie ryby u podnóża Ślęży oraz na głazach w Sobótce u podnóża góry.

U stóp Palenicy, tam gdzie niegdyś było Stare Bielsko, są ślady grodziska, co dowodzi, że miejsce to tętniło niegdyś życiem. Z drugiej strony pasma, niedaleko Jaworza, w wiosce Młyńska Kępa odnaleziono ślady obecności człowieka z wczesnej epoki żelaza (700-400 r p.n.e.). Kto wie, czy prahistoryczna osada nie miała swego centrum kultowego właśnie na Palenicy.

Między Palenicą a Kopanym

Kopany

Kopany – szczyt w Beskidzie Śląskim o wysokości 690 m n.p.m.

Szczyt graniczny Bielska-Białej. Przez niego przechodzi niebieski szlak na Błatnią, który ciągnie się od Wapienica przez Palenicę i trafia na Kopany. Teren wokół szczytu znajduje się w obrębie bielskiego rezerwatu przyrody Jaworzyna. Z samego szczytu rozciąga się malowniczy widok na Dolinę Wapienicy i okoliczne szczyty, m.in. Cuberniok, Stołów, Trzy Kopce. Do szczytu prowadzi także stroma ścieżka wychodząca od strony pętli za zaporą.

Trzy Kopce

Trzy Kopce – szczyt w Beskidzie Śląskim o wysokości 1082 m n.p.m.[1], położony ok. 750 m na południowy zachód od Klimczoka. Jest zwornikiem dla odgałęziającego się tu w kierunku północno-zachodnim pasemka Błotnego.

Szczyt graniczny między miastem Bielsko-Biała, gminą Brenna a Szczyrkiem. Nazwa, podobnie jak w przypadku Trzech Kopców Wiślańskich, pochodzi od trzech kopców granicznych, jakie ustawiono tu, aby oznaczyć poszczególne obszary. W tym przypadku kopce oznaczały granice trzech wsi: Brennej, Wapienicy i Szczyrku, ale jednocześnie, od XVII w., granice Księstwa Cieszyńskiego i hrabstwa bielskiego należących do Austrii oraz dominium łodygowieckiego leżącego w granicach Polski. Później, do 1950 r., zbiegały się tu granice powiatów cieszyńskiego, bielskiego i bialskiego.

Na południowym skłonie szczytu znajduje się Jaskinia w Trzech Kopcach, kojarzona ze zbójnikami Wojciechem i Mateuszem Klimczokami mającymi ponoć tam kryjówkę. Inna legenda mówi, że istnieje połączenie między tą jaskinią a zamkiem Sułkowskich w Bielsku. Na północnym stoku odkryto kamienne kopczyki, podobne do tych z Palenicy, jeszcze jednak ich nie przebadano.

Jaskinia Trzy Kopce

Jaskinia znajduje  się  w paśmie Beskidów Śląskich. Góra Trzy kopce (1080 m n.p.m.) leży pomiędzy  Klimczokiem  ( 1117 m n.p.m.),   a  Błatnią (917 m n.p.m.).   Wejście  do   jaskini znajduje się na północnym zboczu góry. Na mapie Beskidu Śląskiego nie jest ono zaznaczone.

Jaskinia ma 824m długości, jest największą jaskinią (nie krasową) w Polsce, która powstała na  skutek  przesuwu  mas   skalnych  (krasowe  powstają  na skutek działania skutków erozji, głównie wymywania przez  wodę wapieni ).  Nie  jest  ona  tak  piękna jak jaskinie krasowe w Jurze Krakowsko-Częstochowskiej, nie ma  w  niej stalaktytów, stalagmitów, czy stalagnatów, ale i tak jest interesująca. Położona jest poziomo  wskutek czego nie jest trudna w zwiedzaniu, nie ma tu głębokich kominów, czy lejów, nie jest potrzebna uprząż czy lina. Dlatego nie trzeba taszczyć ze sobą całego tego cholerstwa, a zabawy jest dość. Pełno tu półek, zacisków, miejsc gdzie  trzeba  się  przecisnąć  ew.  przeczołgać.   Czasem  można znaleźć przejścia w najmniej oczekiwanym i niewidocznym miejscu.  

W latach trzydziestych XX wieku na samym szczycie Trzech Kopców powstało prywatne schronisko turystyczne, zniszczone z końcem II wojny światowej. Jego fundamenty są jeszcze widoczne tuż przy żółto oznakowanym szlaku turystycznym z Klimczoka na Błotny.

Po południowo-wschodniej stronie góry biegnie czerwony szlak z Siodła pod Klimczokiem na Przełęcz Salmopolską, zaś przez stoki południowo-zachodnie – czerwono znakowany szlak narciarski z Klimczoka przez Trzy Kopce i przełęcz Karkoszczonkę do Szczyrku.

Ruiny schroniska na Trzech Kopcach

Podziel się!