Dawne sanktuaria Słowian zasiedlają dziś przeważnie obiekty wiary chrześcijańskiej – przeważnie sadowione są na starych uroczyskach dziwne puste kościoły, w których raz do roku odprawia się mszę lub też nie używa się ich do celów kultowych w ogóle. Przeważnie w nich samych klub w ich pobliżu można znaleźć ślady świadczące o kultowym pradawnym charakterze tych miejsc – a to megalityczne kamienie, skały o dziwacznych kształtach, a to źródełka święte, a to inne dziwne miejsca, o których ludzie wciąż powtarzają podania związane z diabłami, albo świętymi, lub z objawieniami bożymi, albo pojawianiem się duchów i demonów. Nie inaczej jest na Roztoczu gdzie Góra Buczyna jest dawnym słowiańskim uroczyskiem i to od czasów sięgających starożytności. Polecam to miejsce tym wszystkim którzy mieszkają w okolicach Lublina i szukają świętych miejsc by oddać się modłom, zadumie, skupieniu, medytacji dającej siłę do zmagań ze światem. Zawieście bogom bajorki, złóżcie obiaty – w każdym zakątku naszego kraju są takie miejsca. Piszcie do nas – będziemy je pokazywać. Centralnym obiektem świątyni Światła Świata na Buczynie jest kamień ofiarny usadowiony w megalitycznym kręgu. To stare słowiańskie sanktuarium ma zapewne około 10 tysięcy lat. Tych którzy czytali już najnowsze wiadomości o pochodzeniu Słowian znad Łaby, Odry i Wisły na pewno nie dziwi to zdanie – innych, którzy jeszcze nie wiedzą skąd pochodzimy, zachęcam do przeczytania artykułów o najnowszych odkryciach genetyków.
Kaplica leśna w Nowinach Horynieckich – miejsce to związane jest z kultem Matki Bożej, a także św. Antoniego. Według podań 12 VI 1636 r. trójka dzieci z Nowin (dwie dziewczynki i chłopiec), pasąc krowy nad rzeką Słotwiną, zauważyła na skraju wzgórza Buczyna jasną Panią otoczoną światłem, ubraną w białą suknię, z niebieską opaską. Pani powiedziała dzieciom: „Przychodźcie tu często i módlcie się. Powiedzcie ludziom, żeby tu także przychodzili i modlili się. Ja będę prosiła Pana Boga, aby sprawił by nawała wojenna, która się zbliża, nie dotknęła tej okolicy”. Objawienia powtórzyły się 2 VII i 8 IX 1636 r. , w ich miejscu postawiono krzyż, a potem drewnianą figurę Matki Bożej wykonaną przez lokalnego artystę. Jak się okazało, wojska Chmielnickiego ominęły wieś, przechodząc przez tereny położone dalej na płn.
Obecna drewniana kapliczka została wzniesiona w 1897 r., niedawno ją wydłużono. We wnętrzu znajduje się źródełko, którego powstanie tradycja wiąże z datą objawień. Płynącej z niego wodzie przypisuje się właściwości uzdrawiające, szczególnie w chorobach oczu. W wyposażeniu ołtarza głównego zwraca uwagę łaskami słynąca figura Matki Bożej nieznanego artysty, a także obraz przedstawiający św. Antoniego. Msza św. jest tu sprawowana w niedziele o godz. 13.30.
W sąsiedztwie kaplicy znajduje się figura Matki Bożej z 1943 r., którą wykonał kamieniarz z Brusna Starego – Jan Duś. Na wzgórzu z prawej krzyż. Na nim napis: „Ku chwale Boga i Ojczyzny, ks. Józef Poniatowski 1809 r.”. Upamiętnia on przemarsz idących tędy na wschód wojsk księcia.
Wędrując stąd pod górę za znakami pieszego szlaku zielonego „im. Brata Alberta” dojść można skraj wzgórza Buczyna (357 m n.p.m.), które porasta buczyna karpacka. Na wprost, na szczycie, znajduje się cmentarz z okresu I wojny światowej. Latem 1915 r. doszło tu do bitwy pomiędzy wojskami austriackimi gen. Józefa Ferdynanda a carskimi gen. Plehwego. Austriacy ponieśli wówczas klęskę. Poległych (ok. 1000 żołnierzy, w tym niemal 100 Polaków walczących w obu armiach).
Ciekawa jest także wsch. część Buczyny, gdzie odnaleźć można grupę tajemniczych skałek, tworzących krąg (tzw. Świątynia Słońca).
