RudaWeb: Vlasac przy Virze
Genetycznie najbliżsi dzisiejszymi Europejczykom północno-wschodnim. Z wyróżniającymi wierzeniami, wyprzedzającymi inne społeczności, a typowymi dla późniejszych wieletysiącletnich obrzędów Słowian. Łowcy-zbieracze, którzy pierwsi stworzyli wspólną cywilizację z udziałem najwcześniejszych rolników Starego Kontynentu. Bezpośredni przodkowie twórców najstarszego pisma ludzkiej cywilizacji. Mieszkańcy przedmieścia pierwszej europejskiej aglomeracji. Spoczęli na cmentarzysku we Vlasac pod Lepenskim Virem. Odnalezieni dzięki wielkiej budowie minionego systemu.
Dla tysiącleci bez źródeł pisanych, podstawowy sygnał co do kierunku poszukiwań kolebki słowiańskiej daje archeologia, a ściślej jej ustalenia w zakresie obrządków pogrzebowych. Tu przypadek stanowiska z serbskiego Vlasac nad Dunajem jest wzorcowy. W pracy “Mesolithic cremations as elements of secondary mortuary rites at Vlasac (Serbia)” z 2009 r., Duszan Borić zestawił zbadane przez archeologów pochówki z tej naddunajskiej osady. Okazało sie, że miały one największy stwierdzony dotąd w mezolicie udział grobów ciałopalnych. Na 23. stanowiskach ogółem zidentyfikowano 9 przypadków kremacji. Borić zauważył ponadto, że niektóre elementy tego samego rytuału grobowego mogą dotyczyć cmentarzysk Lepenskiego Viru i Hajduckiej Vodenicy w Żelaznych Wrotach. To przełomowy odcinek doliny Dunaju, oddzielający Karpaty i Góry Wschodnioserbskie. Obecnie jest granicą między Rumunią a Serbią. W latach 1964–72 zbudowano tu wielką hydroelektrownię, a wcześniej rozpoczęto badania archeologiczne, które odkryły najstarszą cywilizację Europy. Zadziałał tu podobny czynnik, jak w polskich badaniach autostradowych, co rodzi pytanie o reprezentatywność obecnego obrazu dziejów europejskich sprzed tysięcy lat. Pozostańmy jednak w ramach tego co dotąd znaleziono i niewątpliwie zbadano. W innym przypadku z jakimikolwiek wnioskami musielibyśmy czekać do końca świata, a może i wiele dni po nim.
Borić pisze, że fascynującajest późniejsza trwałość praktyk ciałopalnych, które upowszechniły się w neolicie pośród rolniczych kultur znad Dunaju. Dodam, że obszar pierwotny występowania tego obrzędu sięgał po Bałtyk. Najnowsze badania wskazują, że kultura Lepenskiego Viru ukształtowała się najpóźniej w 7 200 r. p.n.e. i trwała do 6 000 r. p.n.e. W kolejnym tysiącleciu stała się podkładem do rozwoju kultur starczewskich i pochodnych, jak ceramiki wstęgowej rytej w Europie środkowej i zachodniej czy tripolskiej we wschodniej. Jednak wcześniej, bo w latach 6 300–6 000 p.n.e., zaczęto wznosić nad Dunajem regularne budynki na planie trapezu i monumentalne rzeźby. Te okolice były optymalnym miejscem dla wczesnych osiedli ludzkich, ponieważ zapewniały naturalną ochronę przed wezbraniami rzeki i bardzo żyzną ziemię. Stanowisko uznano za dobry przykład harmonii architektury i przyrody. Odkryto tu unikatowe, potężne rzeźby kamienne w formie wykonanych z otoczaków głów ludzkich. Znaleziska te uważane są za pierwszy w sztuce europejskiej przykład rzeźby monumentalnej. Zespół Lepenskiego Viru składał się z jednej dużej osady z dziesięcioma wioskami satelitarnymi, wśród których była osada Vlasac. Ze względu na to, że zespół osadniczy był zaplanowany przestrzennie i posiadał zorganizowane społeczeństwo, architekt Hristivoje Pavlović nazwał Lepenski Vir „pierwszym miastem w Europie”.
więcej u źródła: http://rudaweb.pl/index.php/2019/07/09/vlasac-przy-virze/