Kujawsko-Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków zdecydował o przekazaniu na własność zespołu zabytków archeologicznych znanych jako Skarb Bydgoski Muzeum Okręgowemu im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy. Wniosek w tej sprawie bydgoska instytucja złożyła pod koniec lipca br., formalne rozstrzygnięcie zapadło 30 września 2024 r. MOB spełniło wszystkie warunki zawarte w umowie. Wykonano wszystkie prace konserwatorskie, których pilnie wymagały znalezione przedmioty, zapewniono im odpowiednie warunki przechowywania i zabezpieczenia oraz przygotowano ekspozycję.

– Cieszę się, że decyzja o przekazaniu Skarbu Bydgoskiego została podjęta i jest ostateczna. To duża zasługa pracowników muzeum. Mam nadzieję, że ta decyzja pozwoli  nie tylko na kontynuację przechowywania oraz konserwację Skarbu ale jego udostępnianie w celach promocyjnych naszego miasta i regionu – mówił podczas konferencji wojewoda Kujawsko – Pomorski Michał Sztybel.

– Ogromie się cieszę, że Skarb Bydgoski stał się własnością miasta. To duża zasługa pracowników, którzy włożyli wiele pracy podczas restaurowania Skarbu, opracowań naukowych oraz merytorycznej opieki nad unikatowym znaleziskiem. Skarb Bydgoski jest wysoko cenionym zabytkiem kultury, źródłem do badania przeszłości oraz promocją dla naszego miasta – mówiła podczas konferencji zastępczyni prezydenta Iwona Waszkiewicz.

– Ogromną radością dla nas, pracowników muzeum jest poczucie, że wypełniliśmy powierzone nam zadanie i nie zawiedliśmy pokładanego w nas zaufania. Jesteśmy wdzięczni za okazywane w tym wieloletnim procesie wsparcie i życzliwość. Dzielimy się sukcesem z mieszkańcami miasta, regionu oraz kraju. Skarb Bydgoski jest również opowieścią o nas, bydgoszczanach, o naszej tożsamości. Zapraszamy do wspólnego świętowania i zwiedzania wystawy „Skarb Bydgoski” w Europejskim Centrum Pieniądza na Wyspie Młyńskiej, o której – dzięki decyzji konserwatora – możemy mówić również jako o bydgoskiej Wyspie Skarbu – mówiła podczas konferencji Anna Kornelia Jędrzejewska, dyrektorka Muzeum Okręgowego w Bydgoszczy.

– Dziś mam szczególnie dobrą okazję, żeby podziękować wszystkim, którzy uczestniczyli w tym długoletnim projekcie. To dla mnie zaszczyt, że mogę pracować z profesjonalistami, którzy nieraz robili znacznie więcej, niż śmiałem prosić. Wasze poświęcenie dla Skarbu Bydgoskiego właśnie przyniosło tak wspaniały efekt. Dysponując Skarbem Bydgoskim jako własnością muzeum i częścią jego bogatych zbiorów, zyskaliśmy możliwość prawną ubiegania się o granty. Jest to więc otwarcie zupełnie nowego rozdziału. Chcemy kontynuować nasze dociekania i stawiać coraz bardziej szczegółowe pytania badawcze  – mówił dr Krzysztof Jarzęcki, kierownik Pracowni Numizmatyki MOB sprawujący opiekę nad Skarbem.

Tajemnicza szkatułka nie tylko z monetami. Do tej pory nie znamy jej właściciela
Sensacyjne odkrycie archeologiczne miało miejsce 2 stycznia 2018 r. we wnętrzach Katedry pw. św. Marcina i Mikołaja. Robert Grochowski, prowadzący w tym miejscu badania archeologiczne, natrafił na 486 złotych monet, a także ozdoby i dewocjonalia. Skarb Bydgoski – bo taką nazwę nadano tej zagadkowej kolekcji – decyzją Kujawsko-Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków zdeponowano w Muzeum Okręgowym w Bydgoszczy. Równolegle przystąpiono do opracowywania koncepcji ekspozycji stałej. Jej pierwszą, numizmatyczną odsłonę bydgoszczanie mogą podziwiać od maja 2022 r. w Europejskim Centrum Pieniądza. W lipcu 2024 r. do monet dołączyła biżuteria.

– Odkrycie Skarbu Bydgoskiego było wielkim szczęściem, jakie nas wszystkich spotkało, ale sam skarb również miał wiele szczęścia. Takie znaleziska i takie okoliczności ich odkrycia nie zdarzają się często. Od pierwszych chwil w Muzeum został poddany konserwacji, której pilnie potrzebował. Były to prace trudne i kosztowne, które jednak uratowały te przedmioty przed zniszczeniem, a ponadto pozwoliły wiele się o nich dowiedzieć – tłumaczy dr Krzysztof Jarzęcki.

Część numizmatyczną Skarbu stanowi 486 złotych monet z mennic rozsianych po kontynencie europejskim, a nawet z Azji i Afryki – Imperium Osmańskiego. Wśród tak licznej grupy są dukaty polskie, Rzeszy Niemieckiej, Austrii, Węgier, Anglii, Danii, Szwecji, Hiszpanii i – najliczniejsze – dukaty i dwudukaty Niderlandów Północnych. Najstarsze spośród monet w bydgoskim depozycie datowane są na schyłek wieku XV i początek wieku XVI. Natomiast najmłodsze to egzemplarze z roku 1652. W zbiorze znajdziemy też liczne precjoza, w tym urzekające pontaliki (ozdobne aplikacje naszywane na odzież), srebrne i złocone guzy (dawny odpowiednik dzisiejszych guzików), gustowne pierścionki, grawerowane złote obrączki, dwa srebrne medaliony, srebrne łańcuszki, dewocjonalia, a nawet amulet – „wilczy kieł”.
– Niewiadomą pozostaje, z jakich powodów trzy i pół wieku temu Skarb znalazł się pod posadzką kościoła. Nie wiemy też, do kogo należały kosztowności. Można jedynie spekulować, czy to zagrożenie szwedzkie z roku 1655 zdeterminowało poczynania właściciela kolekcji. Jednego możemy być pewni – Skarb Bydgoski pod wieloma względami nie ma sobie równych w naszym kraju, a i na tle europejskim jest jednym z bardziej okazałych – zaznaczają muzealnicy.

Warto wiedzieć:
Wystawa  „Skarb Bydgoski” została otwarta podczas tegorocznej Europejskiej Nocy Muzeów (18.05). Mieszkańcy tłumnie ruszyli by zobaczyć jako pierwsi skarb w nowej aranżacji. Obecnie jest ona dostępna dla zwiedzających w Europejskim Centrum Pieniądza, przy ul. Mennica 4 na Wyspie Młyńskiej. Szczegóły TUTAJ.