The Tree of Light (Life) (Drzewo Światła [Życia])
© by Goran Pavlovic © tłumaczenie Czesław Białczyński
[© uwagi Czesław Białczyński – będziecie bardzo, bardzo zaskoczeni]
3,000 BCE Sumerian Stamp Seal with Impression Tree of Life with Rampant Goats. Mesopotamia. Chicago. Oriental Institute Museum..
Sumeryjska pieczęć stemplowa z 3000 r. p.n.e. z wizerunkiem drzewa życia z szalejącymi kozami. Mezopotamia. Chicago. Muzeum Instytutu Orientu…
This „Tree of Life” looks a lot like Hanukah Menorah…So maybe I should look into it???
To „Drzewo Życia” wygląda bardzo podobnie do Chanukowej Menory… Więc może powinienem się temu przyjrzeć???
Ok First…I got this image and the info years ago and I added it to my notes where it lay until two days ago when I decided to use it as an illustration for this article. Unfortunately, I can’t find this image using the Oriental Institute search any more…Searching the net, all I could find was a bigger picture of the same seal in a display cabinet, next to what looks like a top of a plaque (?) with a depiction of a Sumerian deity with characteristic horned headdress…
OK. Po pierwsze… dostałem ten obraz i informacje wiele lat temu i dodałem go do moich notatek, gdzie leżał, aż dwa dni temu zdecydowałem się użyć go jako ilustracji do tego artykułu. Niestety, nie mogę już znaleźć tego zdjęcia za pomocą wyszukiwarki Oriental Institute… Przeszukując sieć, jedyne, co udało mi się znaleźć, to większe zdjęcie tej samej pieczęci w gablocie, obok czegoś, co wygląda jak górna część tablicy (?) z przedstawieniem sumeryjskiego bóstwa z charakterystycznym rogatym nakryciem głowy…
Because I couldn’t find any direct link to the data about this object on the Oriental Institute Museum website, I have to put a big question mark about the data I posted about this seal. I would be grateful if anyone can give me more info about it, where is it, what is it exactly. Thank you.
Ponieważ na stronie Muzeum Instytutu Orientalnego nie znalazłem żadnego bezpośredniego linku do danych o tym obiekcie, muszę postawić duży znak zapytania przy danych, które zamieściłem na temat tej pieczęci. Byłbym wdzięczny gdyby ktoś mógł mi udzielić więcej informacji na ten temat, gdzie to jest, co to dokładnie jest. Dziękuję.
W każdym razie…
Anyway…
If this „Tree of Life” was an ordinary looking tree, like this 2600 BC one found in the Sumerian Queen Pu-abi’s tomb, I would say Ibex animal calendar markers marking Ibex mating season which overlaps with rain season which supports (the tree of) life…I talked about it in my post „Shell plaque with ibexes„…
Gdyby to „Drzewo Życia” było zwyczajnie wyglądającym drzewem, takim jak to z 2600 roku p.n.e. znalezione w grobowcu sumeryjskiej królowej Pu-abi, powiedziałbym, że znaczniki kalendarza zwierząt będące koziorożcami oznaczają okres godowy kóz, który pokrywa się z porą deszczową, która wspiera (drzewo ) życie… Mówiłem o tym w poście „Płytka muszlowa z koziorożcami”…
But is the shape of that Tree of Life a coincidence? I started digging around and I found this: A 13th c. BC pottery shard from Lachish, an ancient Canaanite and Israelite city in the lowlands of Judea, mentioned in the Hebrew Bible. O look, Temple Menorah! Flanked by Ibex goats! Pic from Western Asiatic Tree-Goddesses by Irit Ziffer
Ale czy kształt tego Drzewa Życia jest dziełem przypadku? Zacząłem szperać i znalazłem to: XIII w. Fragment ceramiki z Lakisz, starożytnego miasta kananejskiego i izraelskiego na nizinach Judei, o którym mowa w Biblii hebrajskiej. O, spójrz, Świątynna Menora! Otoczona przez kozy Ibex! Zdjęcie z Zachodnioazjatyckich bogiń drzew autorstwa Irit Ziffer.
Soooo…
Zatem…
This is the reconstruction of the menorah of the Temple in Jerusalem, created by the Temple Institute of Israel. Menorah is widely recognised as a symbol of Hebrew culture…
Tutaj rekonstrukcja menory Świątyni w Jerozolimie, stworzona przez Instytut Świątynny Izraela. Menora jest powszechnie uznawana za symbol kultury hebrajskiej…
But what was Menorah supposed to have been the symbol of originally?
Ale czego pierwotnie symbolem miała być Menora?
Apparently Yahveh himself gave the instructions how to make the original Menorah to Moses:
Najwyraźniej sam Jahwe dał Mojżeszowi instrukcje, jak wykonać oryginalną Menorę:
Hammer a lamp out of one piece of pure gold. It should have a base and shaft, with 3 branches on one side and 3 on the other, ending in cups shaped like almond flowers…
Wykuj lichtarz z jednego kawałka czystego złota. Powinien mieć podstawę i trzon, z 3 gałęziami po jednej stronie i 3 po drugiej, zakończonymi miseczkami w kształcie kwiatów migdałowca…
The menorah was made and placed in the antechamber of the Temple sanctuary, over against its southernmost wall…Its cups were lit daily from fresh, consecrated olive oil and burned from evening until morning…
Menorę wykonano i umieszczono w przedsionku sanktuarium Świątyni, pod jej najbardziej wysuniętą na południe ścianą… Jej kielichy codziennie zapalano świeżą, konsekrowaną oliwą z oliwek i palono od wieczora do rana…
There is a story in Talmud that says that although all the lamps were filled with the same amount of oil, and the central lamp was lit first, all the other lights would run out of oil by the morning, except the central lamp which continued burning oil all through the day too…
W Talmudzie jest opowieść, która mówi, że chociaż wszystkie lampy napełniono taką samą ilością oliwy, a lampa centralna została zapalona jako pierwsza, to do rana we wszystkich pozostałych lampach skończyła się oliwa, z wyjątkiem lampy centralnej, która paliła się dalej i olej w niej płonął przez cały dzień…
This miracle, according to the Talmud, was taken as a sign that the god dwelt among Israel and the central lamp was actually called the lamp of god…
Cud ten, według Talmudu, uznano za znak, że bóg zamieszkał wśród ludu Izraela, a centralną lampę nazywano rzeczywiście lampą bożą…
Most people associate Menorah with the winter holiday of Hanukah. The Menorah lit during Hanukah though has 4 branches on each side…Apparently, the Talmud states that it is prohibited to use a seven-lamp menorah outside of the Temple…Hence eight-lamp Hanukah Menorah…
Większość ludzi kojarzy Menorę z zimowym świętem Chanuki. Menora zapalana podczas Chanuki ma jednak 4 ramiona po każdej stronie… Najwyraźniej Talmud stwierdza, że zabrania się używania menory z siedmioma lampami poza Świątynią… Stąd Menora Chanuka z ośmioma lampami…
[Uwaga: W rzeczywistości jest tutaj mowa o 7-dniowej menorze i 9-cio dniowej, albo o Drzewie o 7 gałęziach i 9. CB]But apparently this is not why the Hanukah Menorah has 8 branches. There are two stories explaining why Jews celebrate Hanukah when they celebrate it (end of Nov/Dec beginning of Dec/Jan, basically mid winter), and why they light Menorah with 8 branches during this celebration…
Ale najwyraźniej nie dlatego Menora Chanuki ma 8 gałęzi. Istnieją dwie historie wyjaśniające, dlaczego Żydzi świętują Chanukę, kiedy ją świętują (koniec listopada/grudnia, początek grudnia/styczeń, w zasadzie środek zimy) i dlaczego podczas tego święta zapalają Menorę o 8 gałązkach…
The first one states that this is to commemorate the recovery of Jerusalem and subsequent rededication of the Second Temple at the beginning of the Maccabean revolt against the Seleucid Empire in the 2nd century BC…
Pierwsza stwierdza, że ma to upamiętnić odzyskanie Jerozolimy i późniejsze ponowne poświęcenie Drugiej Świątyni na początku buntu Machabeuszy przeciwko Imperium Seleucydów w II wieku p.n.e….
According to the Talmud, there was only enough consecrated olive oil left to fuel the eternal flame in the Temple for one day. Miraculously, the oil burned for eight days, giving the Jews enough time to press more fresh oil…Hence Hanukah and 8 branch Menorah…
Według Talmudu, konsekrowanej oliwy z oliwek pozostało jedynie tyle, aby podsycić wieczny płomień w Świątyni na jeden dzień. W cudowny sposób oliwa paliła się przez osiem dni, dając Żydom wystarczająco dużo czasu na wyciśnięcie większej ilości świeżej oliwy… Stąd Chanuka i 8-gałęziowa Menora…
But there is another story, also from Talmud, that says that when Adam, during his first winter, saw the days growing shorter and shorter, he feared that God was angry and planned to destroy the world…
Ale jest jeszcze inna historia, także z Talmudu, która mówi, że kiedy Adam podczas swojej pierwszej zimy zobaczył, że dni stają się coraz krótsze, obawiał się, że Bóg się rozgniewał i planuje zniszczyć świat…
So what did he do while he waited for the end of the world? He feasted for eight days and nights 🙂 Then the light began to grow longer. What did Adam do when he realised that the world was actually not going to end? He feasted for eight days and nights of course 🙂
Co więc zrobił, czekając na koniec świata? Ucztował przez osiem dni i nocy 🙂 Potem światło zaczęło się wydłużać. Co zrobił Adam, gdy zdał sobie sprawę, że koniec świata tak naprawdę nie nastąpi? Ucztował oczywiście przez osiem dni i nocy 🙂
[Oto z jednej strony uzasadnienie żydowskie świętowania przez 7 dni, jak i z drugiej wyjaśnienie tradycji tzw Oktawy w kościele chrześcijańskim, czyli dodatkowego 8 dnia, w który nie świętuje się już , ale okres godowy zamyka. Z drugiej strony ramion jest 9 – a 9-tka to tzw Długi Tydzień , Tydzień Księżycowy trwający 9 dni, czyli jakaś pozostałość po matriarchacie i księżycowym ku-lędarzu. Jednocześnie 9 dni to okres Słońcestania – mierzalny astronomicznie i ścisły – od 16. grudnia (świętowane obecnie od 13 grudnia jako Łucja w kościele katolickim i protestanckim, albo jako 12-dniowy okres Słońca Niskiego od 13. grudnia w niektórych wierzeniach rodzimych, pogańskich) do dnia 24. grudnia, czyli Narodzin Światła w Kłodzi-Gnieździe (w k-ORZeniu/pniu Drzewa Życia / Rzycia (Ryt’je / Ryt / Ryt-m/ K-RĄ-G = ObRÓt, DRzEwa StwORzenia, czyli w KA-Nosicielu RA-Światła) i Jamie (gROcie). CB]
The next year, Adam celebrated both the eight days of darkness (before winter solstice) and the eight days of light (after winter solstice). The Talmud gives this story as the explanation for the Roman winter solstice festival of Saturnalia…
W następnym roku Adam obchodził zarówno osiem dni ciemności (przed przesileniem zimowym), jak i osiem dni światła (po przesileniu zimowym). Talmud podaje tę historię jako wyjaśnienie rzymskiego święta Saturnaliów w czasie przesilenia zimowego…
[Oto z kolei żydowskie wyjaśnienie bardzo długich obchodów godowych przesilenia zimowego, na które składają się tak naprawdę dwa nachodzące na siebie pogańskie święta – Prostego Krzyża (20-26 grudnia) oraz Skośnego Krzyża (31 grudnia – 5 stycznia). CB]
But Talmud scholars, like Prof. Moshe Benovitz, believe that „The ritual of candle lighting on Hanukkah developed from Roman custom of lighting lights during the Solstice festival of Saturnalia, most likely during the reign of King Herod”…
Jednak uczeni Talmudu, jak prof. Moshe Benowitz, uważają, że „Rytuał zapalania świec w Chanukę rozwinął się z rzymskiego zwyczaju zapalania świateł podczas święta Przesilenia Saturnaliów, najprawdopodobniej za panowania króla Heroda”…
[Nawet uczeni żydowscy przyznają się zatem do przejęcia pogańskiego święta Przesilenia Zimowego z tradycji Rzymu, która jak wiadomo wchłonęła tradycję Rasenów-Etrusków pochodzących z Północy – zza Dunaju oraz Greków, którzy z kolei przejęli tę tradycję od Egipcjan i Persów będących wszak w początkowej fazie pod wpływem tzw Ludów Morza / Gór czyli B-Haratu lub W-Haratu, z północy, tj. znad Dunaju i Morza Czarnego oraz Łuku Gór Harskich – Harpątów/ Kharpat. Pamiętajmy, że hara to nic innego jak góra, a Harnaś to nikt inny niż Góral oraz że Persja powstała po wyzwoleniu się spod kontroli Medii -Miodewji Mazonek (Amazonek / Serbo-Mazów / Sarmatów) i została stworzona po najeździe Parnów (potem nazywanych Parsa – Persami), Dahów (Daków) i Mazo-Gątów (Massagetów), czyli Scytów = Słowiano-Ariów. CB]
Prof. Benovitz also says that it was only later that 8 days of Hanukah and the 8 branches of Hanukah Menorah were connected to the Maccabees, in the form of the miracle of the oil…
Prof. Benovitz mówi też, że dopiero później 8 dni Chanuki i 8 gałęzi Chanukowej Menory powiązano z Machabeuszami w formie cudu co miało się odbić w podaniu o płonącym oleju…
Implying that this was just a Roman fashion adopted by the Jews during Roman occupation…
Sugeruje się więc, że była to po prostu rzymska moda przyjęta przez Żydów podczas rzymskiej okupacji…
This would mean that lighting of candles over Hanukah (winter solstice) has the same ritual significance as burning of the Yule log during Christmas (winter solstice)…It is a ritual rekindling of the sun’s fire…
Oznaczałoby to, że zapalenie świec podczas Chanuki (przesilenie zimowe) ma takie samo znaczenie rytualne, jak palenie Kłody Drzewa podczas Bożego Narodzenia (przesilenie zimowe)… Jest to zatem rytualne rozpalenie ognia słonecznego…
[Mowa tutaj o paleniu Badniaka, co w istocie jest już zwyczajem zastępczym po zapalaniu Ogniszcza pod Zapisem w każde Obchody Godowe oraz rozpalania Ognia Gospodarskiego tzw Ogniska Domowego – pod Owinem, lub w jadalni / kąszni-kuszni / koszni-kuchni, jadce-jadni (w kominku – centralnym, dawniej ognisku domowym – koszu, kaganie). Sprawę rodowodu i przekształceń pojęcia jadalnia i kuchnia wyjaśniam szczegółowo w Księdze Tanów, Taja 27 przypis 30: jada (ukr. błrus. ros., strus., cerk-słw. itp) – jadło, joście – czyli żertwa i strawa – ofiara i jadło święte* [patrz na końcu artykułu]. Tak więc u pozostałych Słowian – poza Serbami – sprowadza się to do zapalenia Kłód Drwa pod Zapisem w Ognisku Wspólnoty i w domach rodzinnych w ognisku domowym (kusznia) lub gospodarskim (owin). Dzisiaj zwyczaj ten ma formę symboliczną zapalania świec i świeczników (menOR, licht-ARzy) przy / na stole biesiadnym lub na hołdARZu (ołtarzyku) domowym. CB]
„The ancient fire-festival of the winter solstice…has survived…in the custom of the Yule log…[once]…widespread in Europe, it seems to have flourished especially in England, France, and among the South Slavs”…From „The Golden Bough”…
„Starożytne święto ognia podczas przesilenia zimowego… przetrwało… w zwyczaju kłody bożonarodzeniowej… [kiedyś]… rozpowszechnione w Europie, wydaje się, że rozkwitło zwłaszcza w Anglii, Francji i wśród Słowian południowych”… Ze „Złotej gałęzi”…
[Mowa o Złotej Gałęzi z Drzewa Życia / Światła/ Świata, czyli Kłodzi / Kłodzie / Wierszbie oraz jednocześnie tytule rozprawy Złota gałąź: studia z magii i religii (ang. The Golden Bough: a study in magic and religion) – monografii, w której zawarte jest szerokie studium nad mitologią i religią, stworzone przez szkockiego antropologa Jamesa George’a Frazera. CB]
I talked about it in these articles:
Mówiłem o tym w tych artykułach:
„Yule log in English tradition„, „Yule log in French tradition„, „Yule log in South Slavic tradition„, „First footer„…
„Dziennik bożonarodzeniowy w tradycji angielskiej”, „Dziennik bożonarodzeniowy w tradycji francuskiej”, „Dziennik bożonarodzeniowy w tradycji południowosłowiańskiej”, „Pierwsza stopka”…
[CB. Czytajcie tutaj:
And this foreign custom was later absorbed into Judaism through Maccabees oil miracle story…Hmmmm…I definitely agree that lighting of the Hanukah Menorah is a winter solstice ceremony. But I would disagree that the Jews learned how to worship sun from the Romans…
I ten obcy zwyczaj został później wchłonięty przez judaizm poprzez historię cudu z oliwą z Księgi Machabeusza… Hmmmm… Zdecydowanie zgadzam się, że zapalenie Chanukowej Menory jest ceremonią przesilenia zimowego. Ale nie zgodziłbym się z twierdzeniem, że Żydzi nauczyli się czcić słońce od Rzymian…
I would argue that the original Maccabean Menorah lighting ceremony, which took place in the Second Temple of Jerusalem, was performed on winter solstice too. Deliberately…
Twierdzę, że pierwotna ceremonia zapalenia Menory Machabejskiej, która miała miejsce w Drugiej Świątyni Jerozolimskiej, odbywała się również w czasie przesilenia zimowego. Celowo…
In fact, I would argue that the whole Maccabean revolt against the Seleucid Empire in the 2nd century BC was timed to start at „auspicious time”, so that lighting of the Temple Menorah can lit in the rededicated temple on winter solstice…
W rzeczywistości twierdzę, że cała rewolta Machabeuszy przeciwko Imperium Seleucydów w II wieku p.n.e. miała rozpocząć się w „pomyślnym czasie”, tak aby Światło Menory Świątynnej mogło zapalić się w ponownie poświęconej świątyni podczas przesilenia zimowego…
[Jeżeli ktoś miał wątpliwości skąd bierze się cześć Światła Świata we wszystkich dzisiejszych monoteizmach to ma tutaj odpowiedź – ŚwiatłoŚwiat – Świtłowiłt / Światuwiłt (pierwsza forma / oblicze), Światowiłt (druga forma / oblicze), Światowit (trzecia forma / oblicze), Światowid (czwarta forma / oblicze) = Swąt/Świętowit to właśnie Światło Świata CB]
Which would mean that Hanukah is NOT a Jewish festival commemorating the recovery of Jerusalem and subsequent rededication of the Second Temple at the beginning of the Maccabean revolt…It is the same winter solstice ceremony Maccabeans performed themselves…
Co oznaczałoby, że Chanuka NIE jest żydowskim świętem upamiętniającym odzyskanie Jerozolimy i późniejsze ponowne poświęcenie Drugiej Świątyni na początku buntu Machabeuszy… Jest to ta sama ceremonia przesilenia zimowego, którą wykonywali Machabejczycy…
[CB. Co znaczy dosłownie określenie Machabeusze? Maha – Maga czyli Magia, czyli Mogę / Moc – mogtyka – mogia / magia oraz Beusz – Być, Byt, Bud – bycie i byt i budowla – Budujący i Bytujący, posiadajacy IST = Magowie praktykujący Moc Przyrodzoną / naturalną. Ewentualnie można to tłumaczyć jako Maha-Byt-Jusze, czyli jusz – wojownik, a więc Magowie Obrońcy/Krzewiciele Wiary Przyrodzonej]
And it is definitely NOT a Roman import…
I na pewno NIE jest to rzymski import…
Do I have any proof for this?
Czy mam na to jakiś dowód?
Weeeell…Remember the Talmud story about the central light of the First Temple Menorah, which was the only light that burned through the day…Just like The Sun, does…The God light…
Thaaaak… Pamiętajcie historię z Talmudu o centralnym świetle Menory Pierwszej Świątyni, które było jedynym światłem, które paliło się przez cały dzień… Podobnie jak Słońce… Światło Boga…
Knowing the link between Menorah Hanukah and the Sun, the fact that the central candle of the Hanukah (Solstice) Menorah is called Shamash (The name of the old Akkadian sun god), and that this candle has to be lit first, and then used to light all the other candles, shouldn’t be a surprise any more…
Znając związek między Menorą Chanukową a Słońcem, fakt, że centralna świeca Chanukowej Menory (Przesilenia) nazywa się Szamasz (imię starego akadyjskiego boga słońca) i że tę świecę należy najpierw zapalić, a następnie dopiero zapalić wszystkie pozostałe świece, nie powinno już być zaskoczenia…
[CB. Powszechnie myli się i spłyca Kult Tura – Ruty – Tanów (ARUTANU = NATURY) do Kultu Słońca. Te wierzenia nie były tak płytkie aby ograniczać się do czci Swarożyca – Ognia Ziemi / Sklepienia Nieba. Nad nim stał choćby Swaróg – Ogień Prawi /Nieba Wysokiego, a wszyscy bogowie są częściami/emanacjami cząstkowymi Jedni – Światła Świata, Swąta/Swątlnicy odradzającego się w Dorocznym Godowym Kręgu i Gwiazdowym Kręgu (astronomicznym zodiakalnym). Ta wiara od pradziejów ma charakter astralny a nie tylko ziemski – To Kult Światła a nie Słońca! Owo uproszczenie jest powszechne z powodu wielowiekowej już obecnie narracji chrześcijańskiej nauki, którą przejęła nauka oświeceniowa. Jednak w poniższym wywodzie to uproszczenie nie ma żadnego niemalże znaczenia, bo zamiana Światła Świata na Światło Ziemi w religii żydowskiej to co prawda błąd/ przekłamanie, ale Słońce także reprezentuje na Ziemi Matce Światło Świata – daje ludziom „widzenie świata”. A kim/czym jest Słońce? To SYN – czyj Syn? SYN Kowala Niebieskiego SWA(Światło)RO-GA. A oni obaj kim/czym są? Częścią ŚwiatłoŚwiata- SWĄTA / RA (u Rusinów wręcz ROda-SWIToka). RA-Boga wymienia też w swoim panteonie Bronisław Trentnowski, u którego jest to zakamuflowana jedna z głównych form Swąta-Światowita. Szerzej o tym wszystkim możecie poczytać w Ksiedze Tanów, zwłaszcza w II Tomie przygotowywanym obecnie do druku, ale też od dawna już w Lekcjach-WyKŁADach na portalu SSŚŚŚ]
Of course, we are told that the name of the central Menorah candle, shamash, means „attendant” or „servant”…That could be so…Hebrew is written without vowels…So שמש (sh-m-sh) can be interpreted in different ways, depending which vowels are inserted…Any one means servant?
Oczywiście powiedziano nam, że nazwa centralnej świecy Menory, szamasz, oznacza „opiekun” lub „sługa”… Mogło tak być… W języku hebrajskim zapisuje się bez samogłosek… Zatem שמש (sh-m- sh) można interpretować na różne sposoby, w zależności od tego, które samogłoski zostaną wstawione… Czy ktoś z was ma na myśli sługę?
[CB. Centralna, Pierwsza zapalana Świeca i Sługa??? Raczej NIGDY – Opiekun / Pan]
However, when we look at the Hebrew Old Testament, what we find as the translation of the word שמש (sh-m-sh), is this:
Kiedy jednak spojrzymy na hebrajski Stary Testament, znajdziemy następujące tłumaczenie słowa שמש (sz-m-sz):
Strong’s H8121, שמש shemesh, a concrete noun meaning, “sun, sunrise,” from an unused primitive root meaning, “to be brilliant.”
Strong’s H8121, שמש shemesh, rzeczownik konkretny oznaczający „słońce, wschód słońca” od nieużywanego pierwotnego rdzenia oznaczającego „być genialnym”.
[CB – „być genialnym” w sensie posiadającym Wiedę: być Wiedzącym, Widzącym Wodzącym, czyli Oś-wie-conym]
Out of 134 times that this word appears in the text
To słowo 134 razy pojawia się w tekście
119 times shemesh is translated as “sun.”
119 razy słowo „szemesz” jest tłumaczone jako „słońce”.
9 times it is translated as “sunrising.”
9 razy tłumaczone jest jako „wschód słońca”.
2 times it is translated as “east side.”
2 razy jest tłumaczone jako „strona wschodnia”.
1 time each it is translated as “window,” “eastward,” “west,” “westward.”
1 raz jest tłumaczone jako „okno”, „na wschód”, „zachód”, „na zachód”.
[CB. Widzimy tutaj już TEN błąd jaki miał miejsce przy przejęciu tego wierzenia bez jego dogłębnego zrozumienia z Północy – i został utrwalony przez judaizm, chrześcijaństwo, a następnie naukę oświeceniową / współczesną. Nie chodziło tutaj o Słońce jak to się tłumaczy u Żydów, lecz o Światło, Pierwsze Promienie Światła/Jasności, czyli Stworzenia Świata!
Wciąż nawet dzisiaj trudno naukowcom-materialistom uwierzyć, że już wierzenia ludów łowców były na tyle wysublimowane, że ujmowały system gwiezdny i Stworzenie Światła a nie jedynie oddawały bałwochwalczą cześć dla Słońca-Przedmiotu Świecącego na niebioskłonie – To była Wiara Astralna z całą wiedzą o Precesji i Układach Gwiazd oraz Ziemi w ObROcie Kręgu Przemian – tak jak to zresztą potwierdza się we współczesnych odkryciach światyń i obiektów mających np 8000 i więcej lat – np Światynia Pępka / Brzucha Świata – Gobekli Tepe, czy Arkaim, czy wszystkie Obwary/Rondele, czy tzw Twierdza na Syberii odkryta bardzo niedawno]
Like: And take heed, lest you lift your eyes to heaven, and when you see שמש (the sun), the moon, and the stars, all the host of heaven, you feel driven to worship them and serve them, which YHVH your God has given to all the peoples under the whole heaven as a heritage. Deu 4:19
Na przykład: I uważajcie, abyście nie podnieśli oczu ku niebu i gdy ujrzycie שמש (Słońce), księżyc i gwiazdy, cały zastęp niebieski, nie poczujecie się zobowiązani oddać im pokłon i służyć im, co JHVH, wasz Bóg dał w dziedzictwo wszystkim narodom pod całym niebem. Powtórzonego Prawa 4:19
And so it is pretty clear that the central light of the Hanukah (Winter Solstice) Menorah, Shamash, represents The Sun, The True Light which lights up everything else…
Jest więc całkiem jasne, że centralne światło menory Chanuki (przesilenia zimowego), Szamasz, reprezentuje Słońce, Prawdziwe Światło, które oświetla wszystko inne…
Here is another interesting scripture excerpt featuring שמש (the sun):
Oto kolejny interesujący fragment Pisma Świętego przedstawiający שמש (słońce):
Then he removed the horses that the kings of Judah had dedicated to שמש (the sun), at the entrance to the house of YHVH…and he burned the chariots of שמש (the sun) with fire. 2 Kin 23:11
Następnie u wejścia do domu JHVH usunął konie, które królowie Judy poświęcili שמש (słońcu), i spalił ogniem wozy שמש (słońca). 2 Król. 23:11
Remember this? My article „Boaz and Jachin” about the (First) Temple, built on a Threshing Floor (also used as solar observatory), and „oriented” (made to face east). A „House of God” made to face the „House of (Sun) God”…
Pamiętaj to? Mój artykuł „Boaz i Jachin” o (pierwszej) świątyni, zbudowanej na klepisku (używanej również jako obserwatorium słoneczne) i „zorientowanej” (skierowanej na wschód). „Dom Boży” stworzony naprzeciw „Domu Boga (Słońca)”…
And do you remember this? My article „The sun god from the first temple” about the solar cult from the First Temple? In it, I asked: was Helios the Sun God of The First Temple who rode in a horse pulled quadriga?
Czy pamiętasz to? Mój artykuł „Bóg słońca z pierwszej świątyni” o kulcie słońca w Pierwszej Świątyni? Zapytałem w nim: czy Helios był Bogiem Słońca Pierwszej Świątyni, który jeździł na kwadrydze ciągniętej przez konie?
I asked this (silly) question, because the sun god worshiped in The First Temple rode on quadriga pulled by 4 horses. And when I wrote that article, way back when, I didn’t know that Shamash also rode on a quadriga…3rd mill BC cylinder seal imprint found in Tell Brak, Syria…
Zadałem to (głupie) pytanie, gdyż bóg słońca czczony w Pierwszej Świątyni jechał na kwadrydze zaprzężonej w 4 konie. A kiedy pisałem ten artykuł, dawno temu, nie wiedziałem, że Szamasz także jeździł na kwadrydze… Odcisk pieczęci cylindrycznej z trzeciego tysiąclecia p.n.e. znaleziony w Tell Brak w Syrii…
(CB. Kwadryga i 4 konie to sam w sobie obraz Kręgu – Ku-Lędarza / Koła Bogów /Koła Godów-Kirów – 4 Pór Roku, Czterech dwógłowych bóstw takich jak Janus rzymski)
I talked about this in these two articles: „Sun god from Tell Brak„, „Shamash playing with solar horse”
Mówiłem o tym w tych dwóch artykułach: „Bóg słońca z Tell Brak”, „Szamasz bawiący się słonecznym koniem”
So I think that the Sun God that Josiah says the Jews worshiped in the First Temple was no other than Shamash himself…
Myślę więc, że Bogiem Słońca, którego według Jozjasza czcili Żydzi w Pierwszej Świątyni, był nie kto inny jak sam Szamasz…
Interestingly, the quadriga of the sun god Shamash rode on was not originally pulled by horses but by but „kungas”, a specially bred hybrids between female domesticated donkey and a wild male Syrian wild ass…Basically a fancy donkey…Pic: Male Syrian wild ass…
Co ciekawe, kwadryga boga słońca Szamasza nie była pierwotnie ciągnięta przez konie, ale przez „kungas”, specjalnie wyhodowaną hybrydę udomowionej samicy osła i dzikiego samca dzikiego osła syryjskiego… W zasadzie fantazyjny osioł… Fot. : Samiec dzikiego osła syryjskiego…
[Pierwotnie u Słowiano-Ariów ciągnęły ją / go – RAdawan (rydwan) Cztery Tury – dwie Krowy (biała i czarna) – i dwa Byki (czarny i biały). Ucieleśnienia Swąta i Swątlnicy BedRAka-WedrAka. CB]
Kungas were so highly regarded, that „they were deemed especially suitable for drawing the chariots of kings and gods”…
Kungasy były bardzo szanowane, to prawda „uznano je za szczególnie odpowiednie do ciągnięcia rydwanów królów i bogów”…
[CB – Kungasy musiały zastąpić tury, których na południu po prostu nie było. W Indiach do dzisiaj święte są krowy / woły, a nie konie ani osły.]
Kings and gods…Kings and gods…Why did Jesus have to ride into Jerusalem on a donkey/ass again? To prove what?
Królowie i bogowie… Królowie i bogowie… Dlaczego Jezus musiał ponownie wjechać do Jerozolimy na osiołku/ośle? Aby udowodnić co?
People would say: He was’t proving anything. He was fulfilling a scripture prophecy.
Ludzie mówili: niczego nie udowadniał. Wypełniał proroctwo z Pisma Świętego.
„Rejoice, O people of Zion! Shout in triumph, O people of Jerusalem! Look, your king is coming to you. He is righteous and victorious, yet he is humble, riding on a donkey— riding on a donkey’s colt.” Zechariah 9:9
„Radujcie się, ludu Syjonu! Wykrzykujcie triumfalnie, ludu Jerozolimy! Oto król wasz idzie do was. Sprawiedliwy i zwycięski, a jednak pokorny, jadąc na ośle – jadąc na oślęciu”. Zachariasza 9:9
Except he didn’t ride on a donkey to show he was humble…He rode on a donkey, cause donkey was the ride of kings since Sumerian times…And he and his „revolutionary” pals new it…And when I say revolutionaries…I talk about religious revolutionaries…Or maybe counter-revolutionaries…Not everyone in Judea liked what Josiah and his followers did…
Tyle że nie jechał na ośle, żeby pokazać, że jest pokorny… Jeździł na ośle, bo osioł był zwierzęciem pociągowym królewskim od czasów sumeryjskich… A on i jego „rewolucyjni” kumple to nowość… I kiedy mówię rewolucjoniści… mówię o rewolucjonistach religijnych… A może kontrrewolucjonistach… Nie wszystkim w Judei podobało się to, co zrobili Jozjaszowi i jego zwolennikom…
And even though Jesus says: „My Kingdom is not an earthly kingdom. If it were, my followers would fight to keep me from being handed over to the Jewish leaders. But my Kingdom is not of this world.” John 18:36
I chociaż Jezus mówi: „Moje Królestwo nie jest królestwem ziemskim. Gdyby tak było, moi wyznawcy walczyliby, abym nie został wydany przywódcom żydowskim. Ale moje Królestwo nie jest z tego świata”. Jana 18:36
There is no way that him and his followers weren’t aware of the significance of the fact that donkey was originally the mount for God/King…Shamash…
Nie ma mowy, żeby on i jego zwolennicy nie byli świadomi znaczenia faktu, że osioł był pierwotnie Nosicielem Boga/Króla… Szamasza…
But I am digressing…This is all really cool so far. But I don’t think that this was the (only) original meaning of the Menorah that Yahveh told Jews to make „in a shape of a blossoming almond tree” and which should be lit only by freshly pressed olive oil…
Ale zrobię dygresję… Jak na razie wszystko jest naprawdę fajne. Ale nie sądzę, że było to (jedyne) oryginalne znaczenie Menory, którą Jahwe kazał Żydom sporządzić „w kształcie kwitnącego drzewa migdałowego” i która powinna być rozświetlana wyłącznie świeżo wytłoczoną oliwą z oliwek…
Sure the fact that this Menorah was a lamp made from pure gold hints at the solar aspect of this symbol…But Menorah was a lamp shape like a tree. The Tree of Light? Sure…The Tree of Life too? Let’s see what plant calendar markers can tell us…
Z pewnością fakt, że Menora była lampą wykonaną z czystego złota, wskazuje na słoneczny aspekt tego symbolu… Ale Menora miała kształt lampy przypominający drzewo. Drzewo Światła? Jasne…Drzewo Życia też? Zobaczmy, co mogą nam powiedzieć markery kalendarza roślinnego…
In Levant, almond trees are the first trees to bloom each year…They blossom in Jan/Feb. At the end of winter, beginning of Spring…I don’t think Yahveh chose the Menorah tree randomly…
W Lewancie migdałowce są pierwszymi drzewami, które kwitną każdego roku… Kwitną w styczniu/lutym. Pod koniec zimy, na początku wiosny… Nie sądzę, żeby Jahwe wybrał drzewo Menorę przypadkowo…
[CB – u Nas, Słowian Północnych, to jest Wierzba i Bazie oraz Leszczyna i jej Koty]
In Levant, olive harvest season is Oct/Nov/Dec (in the past even Jan). It starts at the end of autumn, beginning of winter…Oil is pressed right after all the olives were harvested…So in Oct/Nov/Dec…I don’t think Yahveh chose the Menorah fuel randomly…
W Lewancie sezon zbiorów oliwek przypada na październik/listopad/grudzień (w przeszłości nawet styczeń). Zaczyna się pod koniec jesieni, na początku zimy… Olej jest tłoczony zaraz po zbiorze wszystkich oliwek… Tak więc w październiku/listopadzie/grudniu… Nie sądzę, żeby Jahwe wybrał paliwo Menory przypadkowo.. .
[Słowianie Północni zbierali wosk i robili gliniane czarki z woskiem i takie lampy oraz świece. Zbiór wosku także ma swój sezonowy charakter w związku z rojeniem się pszczół, wytwarzaniem miodu, usuwaniem starych plastrów z uli, dawniej pozyskiwany był ze świepiotów – gniazd w dziuplach drzew leśnych, po wybraniu miodu). Albo używano też do pochodni i lamp łoju – tłuszczu zwierzęcego. Z jakich zwierząt? Wołowego, czyli turzego, rzadziej owczego! Uboju dokonywano zwykle przed godami zimowymi – przed Przesileniem w grudniu. CB].
Here is why I think Menorah could be a complex calendar marker…This is climate in Levant…You can see that the climatic year is divided into two halves, the hot, dry summer (Apr/May – Oct/Nov), and cool, wet winter (Oct/Nov – Apr/May)…
Oto dlaczego myślę, że Menora może być złożonym znacznikiem kalendarza… To jest klimat w Lewancie… Można zobaczyć, że rok klimatyczny jest podzielony na dwie połowy: gorące, suche lato (kwiecień/maj – październik/listopad) i chłodna, mokra zima (październik/listopad – kwiecień/maj)…
In Levant, it is the rain that falls during the winter that supports „The Tree of Life”, that makes life possible…And the wettest time of the year Levant is between the harvesting of olives and blossoming of almonds, peaking right around winter solstice…
W Lewancie to deszcz padający zimą podtrzymuje „Drzewo Życia”, które umożliwia życie… A najbardziej mokra pora roku w Lewancie przypada pomiędzy zbiorami oliwek a kwitnieniem migdałów, osiągając szczyt około przesilenie zimowe…
And as I said at the beginning of this article, there is one other thing that happens in Levant, Mesopotamia between Oct/Nov and Jan/Feb, peaking around winter solstice: mating of wild ibex goats marked by wild loud buck fights…This is why Ibex was in Levant, Mesopotamia associated with winter, rain and the tree of life…
I jak powiedziałem na początku tego artykułu, jest jeszcze jedna rzecz, która dzieje się w Lewancie w Mezopotamii pomiędzy październikiem/listopadem a styczniem/lutym, a jej szczyt przypada na przesilenie zimowe: krycie dzikich kozłów kóz Ibex naznaczone dzikimi, głośnymi walkami samców [CB – zew , zwanie, skąd zowijak – zodiak – u Słowian Północnych tak kojarzy się Koziorożec – Kozica Górska i Świstak]… Dlatego koziorożec w Lewancie w Mezopotamii kojarzył się z zimą, deszczem i drzewem życia…
Interestingly, Hanukah (winter solstice), the rainiest time of the year in Levant, falls at the beginning of the month of Tevet, which usually occurs in Dec/Jan on the Gregorian calendar…BTW, Tevet comes from Araḫ Ṭebētum, the „muddy month”…Appropriate for the wettest month of the year in both Mesopotamia and Levant…
Co ciekawe, Chanuka (przesilenie zimowe), najbardziej deszczowa pora roku w Lewancie, przypada na początek miesiąca Tevet, który w kalendarzu gregoriańskim zwykle przypada na grudzień/styczeń… Przy okazji, Tevet pochodzi z Araḫ Ṭebētum, „błotnisty miesiąc”… Odpowiedni na najbardziej mokry miesiąc w roku zarówno w Mezopotamii, jak i Lewancie…
The mazal (constellation) for Tevet is gedi (goat), Capricorn…Capricorn, Tevet, ends when wild Ibex goats stop mating, and almond trees start blooming in Levant, in Jan/Feb…Soon after that the rains stop, and shamash שמש (the sun) god, who disappeared in Oct/Nov comes back…
Mazal (konstelacja) Tevet to gedi (koza), Koziorożec… Koziorożec, Tevet, kończy się, gdy dzikie kozy Ibex przestają się kojarzyć, a drzewa migdałowe zaczynają kwitnąć w Lewancie, w styczniu/lutym… Wkrótce potem ustają deszcze i szamasz שמש (słońce), bóg, który zniknął na przełomie października i listopada, powraca…
Sooooooooo….What should we make out of all this? Was Menorah deliberately shaped like a tree of life, because it was originally just burned during the winter, rain season, Oct/Nov – Jan/Feb, during the time when Sun, Shamash, was absent, to symbolically replace his light?
Więęęęęęc….Co powinniśmy z tego wszystkiego wyciągnąć? Czy Menora celowo miała kształt drzewa życia, ponieważ pierwotnie była spalana zimą, w porze deszczowej, w październiku/listopadzie – styczniu/lutym, w czasie nieobecności Słońca, Szamasza, aby symbolicznie zastąpić jego światło?
Don’t know…I will leave it all this info here. It might be useful to someone for something…
Nie wiem… Zostawiam tutaj te wszystkie informacje. Może się komuś do czegoś przydadzą…
[CB. Bardzo dziękuję Goran! Naprawdę bardzo się przydały!]
Oh, and Merry Christmas and Happy Hanukah…
Aha, i Wesołych Świąt i szczęśliwej Chanuki…
[Więc Wesołych Kochani Moi Czytelnicy – życzy / ryczy Wam – CB]
To read more about ancient animal and plant calendar markers, start here…then check the rest of the blog posts related to animal calendar markers I still didn’t add to this page, and finally check my twitter threads I still didn’t convert to blog post…I am 9 months behind now…
źródło: https://oldeuropeanculture.blogspot.com/2022/12/the-tree-of-light-life.html
*Księga Tanów, tom II Jesień-Zima, Taja 27 , Przypis 30:
„Kąsznia, kusznia” albo kucznia, jadnia – to pierwotne określenia słowiano-aryjskie na kuchnię – oddzielne pomieszczenie z paleniskiem służącym do przygotowania posiłku – z ogniskiem, warenikiem, warzelnikiem, pieczelnikiem, piekarnikiem.
W lingwistyce przyjmuje się, że określenie kuchnia (tak na pomieszczenie, jak i na sztukę kulinarną, czyli gotowanie jadła) pochodzi od łacińskiego słowa culina. Jest to pogląd błędny, wynikający jak zwykle z nieuwzględniania słowiano-aryjskich rdzeni w nauce etymologii podczas procesu wywodzenia podstawowych pojęć cywilizacyjnych o pochodzeniu starożytnym. Szukając źródłosłowów, nauka zachodnia zatrzymuje się w takich przypadkach na okresie greckim i rzymskim i wywodzi te określenia bądź z greki, bądź z łaciny. Tymczasem dzieje cywilizowanej Europy sięgają znacznie wcześniejszych czasów – epoki łowców (kamienia) czy epoki pierwszych rolników (neolit). Pojęcia związane z nazwą pomieszczenia, gdzie palił się ogień, oraz związane z procesem przygotowania posiłków (gorącego jadła) pochodzą w rzeczywistości z archeologicznych kultur tych właśnie odległych czasów.
Miejsce przygotowania potraw było w naturalny sposób związane od zawsze z ogniskiem domowym (paleniskiem, później piecem). Wpierw był to ogień pod gołym niebem, ale bardzo szybko w strefie klimatu północnego (naddunajskiej i za łukiem Karpat czy nad Bałtykiem albo na Syberii) zaczęto ogień zabezpieczać w jaskiniach. Stąd bierze się pierwsza nazwa kuchni, pieczara – miejsce, gdzie pieczono mięso złowionych zwierząt. Inna archaiczna nazwa jaskini z ogniskiem to war – miejsce, w którym czuwano nad ogniem, aby nie zgasł, czyli warowano u ognia i warzono na nim jadło. Tę nazwę jaskini znamy z mitologicznych podań Persów, jak i od Słowian którzy posługiwali się nazwą warenik, lub warnik na określenie tego miejsca, co z kolei później przeszło na określenie pieca kuchennego – warzelnik, warennik, miejsca przechowywania ognia – warowni oraz w miano czynności ochrony ognia – warowania/wartowania.
Następnie, w czasach łowców, miejscami przenośnymi chroniącymi ogień przed wiatrem, deszczem czy śniegiem stały się szałasy, które Słowiano-Ariowie nazywali kuczami, kuczinami, koczniami lub kuszniami albo koszniami, koszami i kąszniami, kąsztami, kącami, a wreszcie i kącinami w późniejszym czasie, czyli świątyniami, gdzie przechowywano ogień i czuwano nad nim oraz gdzie składano żertwy – ofiary, joście. Kuszat’, kąszat’ to jeść, spożywać jadło, kucja/kut’ja – święta potrawa ofiarna, kuczat’ to koczować – czyli robić postój na posiłek, kucać, czuwać w kuckach nad ogniem, przesiadywać nad warzoną potrawą, czyli przygotowywać joście, jadło, jadę (wschodniosłowiańskie określenie pokarmu – jada). W języku polskim zachowało się to słowo w mianie kąsać, kąsek, kąs/kęs i kosztować – próbować potraw w trakcie ich warzenia (gotowania). Z takiego szałasu albo półziemianki z dziurą w dachu – kucznej/kurnej/kurznej chaty/domu, wydobywał się dym – czyli kurz.
Te właśnie nazwy dały początek starogreckiemu określeniu kouzina, a z niego, lub bezpośrednio ze słowiańskiego, łacińskiemu mianu coquina, cocina, culina, czy niemieckiemu kuchina. Miejsce warzenia potraw i warowania, czuwania, koczowania, koczewania, kuczania było też jednocześnie miejscem jedzenia – jadką, jadnią, jadalnią.
Do dzisiaj przetrwały w językach Słowian i Bałtów określenia: jatka – na miejsce dzielenia mięsa, ćwiartowania go, warzalnia/warzelnia na miejsce warzenia potraw i napojów, warenik – piec, pieczara, piekarnik, kucza – szałas, kucza-kąsznia, w języku starocerkiewnym i macedońskie kujnia – na szałas z ogniem, na którym warzono potrawy, czy litewskie i łotewskie nazwanie kuchni – virtuve, bliskie warzyć, warować i wartować. Kuca to także kupa zboża, jak również gromada ludzia.
a SEB, hasło kuchnia i kucza, str. 279.