Pocztówka z Podkarpacia – Grodzisko Wietrzno
Wietrzno-Bóbrka – grodzisko wczesnośredniowieczne, położone nad rzeką Jasiołką, znajdujące się w paśmie Pogórza Jasielskiego
Będąc w Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce warto zrobić dłuższy spacer po okolicznych lasach, gdzie na jednym z wzniesień znajduje się wieloczłonowe grodzisko wczesnośredniowieczne.
Grodzisko funkcjonujące w starszej literaturze pod nazwą „Wietrznów”, znajdujące się na pograniczu wsi Wietrzno i wsi Bóbrka, położone jest na wzniesieniu sięgającym ponad 425 m. n.p.m. Otoczone jest z trzech stron stromymi stokami.
Pierwsze wzmianki dotyczące grodziska pochodzą z lat 20. XX wieku, gdy R. Jakimowicz przeprowadził badania powierzchniowe, podczas których wykonano plan stanowiska oraz dokumentację archeologiczną. A. Żaki w 1951 roku w ramach Karpackiej Ekspedycji Archeologicznej rozpoczął ratownicze badania archeologiczno-
konserwatorskie, w trakcie których rozpoznano cztery człony grodziska: gród właściwy oraz 3 podgrodzia, poczwórną linię wałów oraz fosy zewnętrzne. Grodzisko miało w przybliżeniu owalny kształt, a całość założenia zajmowała obszar ok. 3 ha. Elementy konstrukcji obronnych zachowane do dnia dzisiejszego to fragmenty wałów (wzniesionych prawdopodobnie w konstrukcji przekładkowej, sięgające nawet 6 m) oraz otaczające je fosy, wzniesione prawdopodobnie w ciągu 2 faz budowlanych. W głównej części osiedla odkryto ślady budynków mieszkalnych, wyposażonych w okrągłe paleniska.
W pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku badania sondażowe przeprowadzili J. Gancarski oraz T. Leszczyński, którzy skupili swe wysiłki na wale otaczającym gród właściwy.
Grodzisko zostało opuszczone w nieokreślonym bliżej czasie, prawdopodobnie w wyniku pożaru spowodowanego najazdem Tatarów. Osiedle zachowało się do dnia dzisiejszego w doskonałym stanie, głównie ze względu na rosnący tutaj las, który ograniczył w znacznym stopniu ingerencję człowieka na pozostałości grodziska.
Jednym z najbardziej charakterystycznych artefaktów pozyskanych podczas badań w 1957 roku jest zabytek niezwiązany z fazą wczesnośredniowieczną grodziska, jednak szeroko komentowany w literaturze archeologicznej, mianowicie siekierka z tuleją wykonana z żelaza meteorytowego, datowana na okres halsztacki.
https://muzeumjaslo.pl/
wietrzno-bobrka-grodzisko- wczesnosredniowieczne/
Odkrycia archeologiczne, jakich dokonano nad górną Jasiołką, w okolicach Wietrzna, dowodzą, że człowiek ze swoim osadnictwem dotarł tu dość wcześnie, bo już w epoce neolitu (4200-1700 lat p.n.e.), a także w epoce brązu i żelaza (1300 – 400 lat p.n.e.). Ponadto odnaleziono ciałopalne cmentarzysko kurhanowe w lesie między przysiołkami Banią, a Łazami oraz ślady z okresu wpływów rzymskich (I-IV w. n.e.)
**Grodzisko Wietrznów** znajduje się na północ od wsi Wietrzno, na lesistym wzgórzu Grodzisko (426 m n.p.m.). Na schodzącym od głównej kulminacji na wschód cyplu, bardzo stromym od strony doliny Jasiołki, znajduje się miejsce po wczesnośredniowiecznym grodzie obronnym. Grodzisko stanowi poczwórny pierścień wałów i fos obronnych. Obiekt ma kształt wrzecionowaty. Stanowi go teren właściwego grodu od strony wschodniej, tj. stromej skarpy. Ma on wymiary 90x70m. Dochodzą do niego łukowate wały, poprzedzone fosami, trzech podgrodzi. Łączna długość grodziska wynosi 150m. Na szczycie, na zachód od grodziska znajduje się kopiec, prawdopodobnie pozostałość po punkcie obserwacyjnym „straży”. Mogła tu kiedyś być wieża, z której obserwowano okolicę. Wymienione wały grodziska były konstrukcji drewniano-ziemnej. Badania archeologiczne zapoczątkował tu Aleksander Żaki w 1951 roku, w ramach karpackiej ekspedycji archeologicznej. Prowadzili je później różni archeologowie, m.in. dr Józef Janowski z Krosna. Sam gród miał dwie fazy istnienia w okresie wczesnośredniowiecznym w X-XI i XII wieku. Ślady popiołu świadczą, że uległ pożarowi. Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z okresu halsztackiego.
Tutaj ludzie opisują ludzie swoje wędrówki…
Film
Najważniejsze wyniki z badań poniżej (a szczegóły tutaj:
http://archiwumpz.iz.poznan.
Przy okazji w ogóle trafiłem na ciekawy raport o grodziskach w ogóle na Podkarpaciu.
I tutaj jeszcze fajne mapy
Fotoreportaż z Wietrzna – Miłosz Adamczyk
