Onet: Sensacyjne odkrycie na terenie Iraku. Archiwum tajemniczej kultury znaleziono w zbiorniku wodnym

Sensacyjne odkrycie na terenie Iraku.

Imperium Mitanni w II tysiącleciu p.n.e. obejmowało część Mezopotamii i Syrii. Jeden z odkrytych pałaców z tego okresu został przebadany w zbiorniku wodnym w Mosulu w Iraku. Archeolodzy dokonali sensacyjnego odkrycia. Odnaleźli bowiem archiwum z asyryjskimi tabliczkami z pismem klinowym.

Imperium Mitanni, które obejmowała teren dzisiejszego Iraku, wciąż jest dla naukowców bardzo tajemnicze. Sporo jednak może zmienić znalezisko w okolicach Mosulu
W jednym ze zbiorników wodnych odnaleziono ruiny kompleksu miejskiego kultury Mitanni. Co więcej, odkryto tam pięć naczyń ceramicznych, w których zachowało się ponad sto tabliczek z pismem klinowym i tekstami w języku asyryjskim
— Według źródeł egipskich nie było to centralnie zarządzane imperium, lecz „stosunkowo luźna federacja” poszczególnych regionów pod panowaniem książąt, których prawa gwarantował król Mittani, którzy uznawali go za swego zwierzchnika i musieli słuchać królewskich rozkazów” — pisze Karen Radner, orientalistka z Monachium

Jedną z wielkich tajemnic starożytnej historii Bliskiego Wschodu jest Imperium Mitanni. Uważa się, że obejmowało duży obszar Mezopotamii i północnej Syrii w okresie od 1550 do około 1330 r. p.n.e. i było potęgą w Lewancie obok Hetytów, Egipcjan i Mykeńczyków. Jednak do dziś nie udało się jednoznacznie rozstrzygnąć, skąd pochodziła elita tego imperium i gdzie znajdowały się jego stolice — Wassukanni i Taite.

Tym większe znaczenie ma więc odkrycie archeologiczne, które wyszło na jaw w 2010 r. w zbiorniku wodnym w Mosulu w autonomicznym regionie kurdyjskim w Iraku. Osiem lat później archeolodzy zaczęli je badać. Były to ruiny pałacu z epoki brązu, datowane na połowę II tysiąclecia p.n.e., czyli okres świetności imperium Mitanni. W ramach wykopalisk kurdyjscy i niemieccy archeolodzy przebadali obecnie dużą część kompleksu. W trakcie tego procesu dokonali spektakularnych odkryć.

Presja czasu była ogromna. Z powodu wielkiej suszy w Iraku zawartość zbiornika została spuszczona w celach irygacyjnych do tego stopnia, że — podobnie jak w 2018 r. — ruiny z okolic pałacu (sam pozostał pod wodą) wypłynęły na powierzchnię w pobliżu wioski Kemune i wyschły. Hasan A. Qasim, dyrektor Organizacji Archeologicznej Kurdystanu, oraz archeolodzy Ivana Puljiz z Uniwersytetu we Fryburgu i Peter Pfälzner z Uniwersytetu w Tybindze wykorzystali tę okazję i przy wsparciu Fundacji Fritza Thyssena przeprowadzili w styczniu i lutym 2022 r. szeroko zakrojone badania, które umożliwiły rekonstrukcję kompleksu miejskiego.

W trakcie prac odkryto kolejne budowle, w tym potężne fortyfikacje z murem i wieżami, monumentalny, wielopiętrowy budynek magazynowy oraz kompleks, w którym koncentrowały się rzemiosło i produkcja. Zadziwiające jest to, że ściany tych budynków są bardzo dobrze zachowane, niekiedy mają kilka metrów wysokości, mimo że są to budowle z niewypalonych cegieł błotnych, które znajdowały się pod wodą od czasu zalania zbiornika w Mosulu w 1986 r. Powodem tego mogło być trzęsienie ziemi, które zniszczyło miasto ok. 1350 r. p.n.e., a zawalenie się górnych partii murów pogrzebało znajdujące się pod nimi budynki, chroniąc je w ten sposób.

„Ogromny budynek magazynu ma szczególne znaczenie, ponieważ musiały być w nim przechowywane ogromne ilości towarów, które prawdopodobnie były przywożone z całego regionu” — mówi Ivana Puljiz. Na tej podstawie naukowcy doszli do wniosku, że miejsce to było ważnym ośrodkiem w imperium Mittani. Może ono być tożsame z miastem Zachiku, którego nazwa została zapisana na tabliczce z pismem klinowym znalezionej w ruinach pałacu w 2018 r.

Mimo że Mittani było jedną z największych potęg późnej epoki brązu, nie zachowały się prawie żadne pisemne dowody istnienia tego imperium. Wielu badaczy przyjmuje, że nazwa wywodzi się z języka Hurrytów i oznacza „należący do M(a)itta”, co może odnosić się do legendarnego króla-założyciela. Ponieważ imiona jego następców, a także liczne terminy związane z gospodarką konną, czyli militarnym zapleczem społeczeństwa wojowników, są pochodzenia indoaryjskiego, elita kraju mogła wyemigrować.

W stosunku do swoich poddanych i obcych mocarstw używali jednak lokalnych idiomów, przede wszystkim języka huryckiego, a także różnych dialektów zachodniosemickich. List królewski znaleziony w archiwach egipskiego faraona Akhenatena w jego stolicy Amarnie jest napisany w języku hurrian, co świadczy o znaczącej roli tego języka w imperium mittańskim.

„Według źródeł egipskich nie było to centralnie zarządzane imperium, lecz »stosunkowo luźna federacja« poszczególnych regionów pod panowaniem książąt, których prawa gwarantował król Mittani, którzy uznawali go za swego zwierzchnika i musieli słuchać królewskich rozkazów” — pisze Karen Radner, orientalistka z Monachium. „Być może takim księciem wasalnym był gospodarz, który mieszkał w pałacu Kemune/Zachiku” — dodaje Ivana Puljiz.

Fakt, że pałac nie został odbudowany po trzęsieniu ziemi, które miało miejsce ok. 1350 r. p.n.e., można wyjaśnić sytuacją polityczną. Na północnym zachodzie Mittani było oblegane przez Hetytów, a na północnym wschodzie przez jego księstwo klienckie Assur. Na południu zaś rozwijało się Nowe Królestwo Egipskie. W końcu Mittani nie było już w stanie obronić się przed tymi przeciwnikami i zniknęło z mapy.

Ale to nie był koniec historii Kemune/Zachiku, o czym świadczy kolejne spektakularne znalezisko w jego ruinach. Jest to pięć naczyń ceramicznych, w których zachowało się ponad sto tabliczek z pismem klinowym i tekstami w języku asyryjskim. Niektóre z nich to najwyraźniej listy, które zachowały się nawet w swoich glinianych kopertach.

Jednak tabliczki te nie były już pisane w ośrodku gospodarczym, lecz w asyryjskiej osadzie zbudowanej na jego ruinach ok. końca XIV w. p.n.e. Ivana Puljiz nie widzi powodu do militarnego podboju.

Zawalone mury miasta Mittani świadczą o tym, że zostało ono zniszczone przez trzęsienie ziemi. Nie znaleźliśmy żadnych śladów wojennej przemocy

Jaką rolę odegrał Kemune/Zachiku w Średnim Imperium Asyryjskim, można się dowiedzieć, analizując tabliczki z pismem klinowym.

Aby zapobiec dalszemu niszczeniu ruin przez zbiornik, wykopane budynki zostały całkowicie przykryte szczelną folią i wypełnione żwirem w ramach działań konserwatorskich finansowanych przez Fundację Gerdy Henkel. Ma to na celu ochronę przed wodą ścian wykonanych z niewypalonej gliny oraz wszelkich innych znalezisk ukrytych w ruinach. W międzyczasie miejsce to zostało ponownie całkowicie zalane.

Źródło: Die Welt

Data utworzenia: 11 czerwca 2022 10:00

źródło polskojęzyczne: https://kobieta.onet.pl/wiadomosci/imperium-mitanni-tajemnicza-kultura-na-terenie-mezopotamii-i-syrii/j309s80

Sensacyjne odkrycie na terenie Iraku.

Podziel się!

Białczyński

oficjalna strona Czesława Białczyńskiego

Onet: Sensacyjne odkrycie na terenie Iraku. Archiwum tajemniczej kultury znaleziono w zbiorniku wodnym