Podobne potężne groby ziemne znane są m.in. z Wietrzychowic na Kujawach. Dawniej nazywane były one grobami olbrzymów, a obecnie kopcami czy megalitami kujawskimi.

Do odkrycia doszło… przy komputerze podczas prac gabinetowych archeologa Tomasza Wiktorzaka, a wizję lokalną przeprowadzili poszukiwacze i pasjonaci historii ze Stowarzyszenia Poszukiwawczo-Archeologicznego „Gal”.

– Nasypy posadowione są klasycznie na linii wschód-zachód, czoło z małym odchyleniem na północny wschód i wierzchołek na południowy zachód, czyli tak jak w większość znanych tego typu grobowców na Kujawach, co jeszcze bardziej uwiarygadnia tezę o megalitycznej genezie konstrukcji – uzupełnia archeolog, specjalizujący się w analizie grobowych struktur megalitycznych na terenie Pomorza i Kujaw.

Do potwierdzenia istnienia grobowców potrzebna była weryfikacja terenowa. Ta miała miejsce 21 stycznia.

– Odkrycie Tomasza Wiktorzaka słabo manifestuje się w terenie z powodu prac leśnych, głębokiej leśnej orki oraz zakrzewienia części obszaru, jednak bez wątpienia występują tu formacje ziemne o strukturze antropologicznej. To oznacza, że są dziełem rąk ludzkich, a ich charakterystyczny, raczej trapezowaty kształt, równoległe ułożenie, zgodność orientacji od czoła do końca nasypu pozwala przypuszczać, że są to tzw. kujawskie piramidy, czyli megalityczne grobowce – relacjonuje Daria Wyrostkiewicz, historyk i prezes Stowarzyszenia Poszukiwawczo-Archeologicznego „Gal”.

Całość przestrzeni w obrębie obstawy przykrywać mógł 5500 lat temu płaszcz kamienno-ziemny. Część badaczy twierdzi, że obstawa kamienna i kształt grobowców miał symbolizować kształt ówczesnych domostw.

Można przypuszczać, że pierwotnie grobowce posiadały obstawę kamienną, która – jak to miało miejsce w przypadku znanych megalitów np. z Izbicy Kujawskiej – zostały rozebrane przez lokalną ludność jako przydatny i cenny materiał budowlany – podejrzewa Emil Mirecki, poszukiwacz, członek kujawskich „Galów”.

„W okolicy odnaleźliśmy skupiska kamieni, prawdopodobnie pochodzące z przyległych do lasu pól ornych. W pobliżu megalitów odnaleźliśmy też jeden okazały głaz narzutowy. Podobne głazy umieszczano nierzadko w części czołowej megalitu, np. w narożnikach takiego grobowca – dodaje Jacek Koś, członek stowarzyszenia pasjonatów historii i archeologii.

Megality na Kujawach utożsamiane są z młodszą epoką kamienia (od ok. 3500 lat p.n.e.). Ich powstanie przypisywane jest pierwszym na tych terenach rolnikom, przedstawicielom kultury pucharów lejkowatych lub kultury amfor kulistych. Ich działalność rozpoznawalna jest zwłaszcza przez charakterystyczne wyroby ceramiczne oraz obrzędy pogrzebowe, których budowa megalitycznych kopców jest najbardziej spektakularnym przejawem.

Na terenie nadleśnictwa Miradz w Mietlicy położone jest również słynne grodzisko wczesnośredniowieczne utożsamiane z plemieniem Goplan. Po drugiej stronie Gopła istniał także grobowiec megalityczny w Rzeszynku, całkowicie dzisiaj zniwelowany i znany jedynie z notatek archiwalnych. W samych zaś lasach wokół miejscowości Miradz odkryto w zeszłym roku kilkadziesiąt megalitów i kurhanów starożytnych.

Kto pochowany został w grobowcach nad Gopłem? Na to pytanie mogą odpowiedzieć tylko archeologiczne prace wykopaliskowe.