Pismo zaginionego Swarożyca

Przypadek tego popiersia uświadamia jak wiele dziedzictwa straciliśmy chyba bezpowrotnie. Swarożyc z Kociewia zaginął podczas II wojny. Pozostały tylko gipsowe kopie i krótka notka z rządowego katalogu dzieł utraconych.

W torfowisku podtczewskiej wsi Nowy Wiec, w 1928 r. odkryto kamienne dwugłowe popiersie. Ze względu na bliskość wsi o nazwie Swarożyn, uznano, że jest to przedstawienie Swarożyca, bowiem od tego słowiańskiego boga miałaby wywodzić się nazwa miejscowości. Obok Nowego Wieca jest też Stary Wiec i Jezioro Starowieckie. To wskazywałoby na odwieczne miejsce słowiańskich wieców. Być może nad jeziorem, które niegdyś sięgało znacznie dalej – tam gdzie teraz torfowiska – znajdowała się świątynia, podobna do tej, którą Thietmar opisał jako Radogoszcz (Retrę). Na średniowiecznym Połabiu było centrum kultu Radogosta-Swarożyca oraz główny ośrodek polityczny Związku Wieleckiego, gdzie odbywały się również wiece. W pobliżu miejsca znalezienia kociewskiego popiersia odkryto ponadto urnowe cmentarzysko ciałopalne. Wszystko to wskazuje na ważny ośrodek polityczno-religijny starożytnych Pomorzan. Jednak posąg bóstwa spod Tczewa miał dwie głowy, zaś o bogu z Radogoszczy takich przekazów nie ma. Być może mamy do czynienia z dwiema emanacjami tego samego bóstwa, bowiem wiara Słowian (podobnie jak indyjskich Ariów) znała takie wyobrażenia. Swarożyc z Nowego Wieca jest często datowany na X w. n.e. Jednak w jedynym, poświadczonym autorytetem państwa polskiego, katalogu dzieł poszukiwanych przez Rzeczpospolitą napisano: „Rzeźba wykonana została z niezwykle trudnego materiału, jakim jest granit w 1100-600 roku p.n.e.” Dalej stwierdzono, że posążek przedstawia dwugłowego młodego boga, Swarożyca, w zbroi, płaszczu oraz hełmie. Oryginał znajdował się w Muzeum Miejskim w Toruniu, ale zaginął w czasie II wojny. Pozostały dwie kopie gipsowe – w Gdańsku i Skarszewach. Zauważmy, że nie są to odlewy, ale kopie. Na ile wierne – bez wzorca trudno ocenić, chociaż zachowała się archiwalna fotografia, niestety słabej jakości.

więcej  u źródła: http://rudaweb.pl/index.php/2020/02/01/pismo-zaginionego-swarozyca/