JERZY PRZYBYŁ – Polak, który przywrócił Skandynawom ich mitologię

„JERZY PRZYBYŁ – POLAK, KTÓRY PRZYWRÓCIŁ
SKANDYNAWOM ICH MITOLOGIĘ”. Nie jest to w żadnym wypadku przesadne
stwierdzenie. Polakom bowiem, którzy o własnej mitologii nie wiedzą
prawie nic, często wydaje się, że mitologia nordycka jest w Skandynawii
powszechna. Imiona Odyna, Thora, Freja są nawet nam w jakiś sposób
znane, podczas gdy imiona własnych bogów mało który Polak wymienić
potrafi. Okazuje się jednak, że w Szwecji mitologia nordycka była do
niedawna niemalże tematem tabu, a to ze względu na to, że wykorzystana
została w celach ideologicznych przez niemieckich faszystów, którzy na
niej opierali swoją „germańskość”. Wykrzywiona, spłaszczona,
upolityczniona kojarzyła się odtąd zwyczajnym ludziom po prostu źle,
bywała nawet powodem wstydu. Jeżeli dodamy do tego odwrócenie się
Skandynawów od duchowości w ogóle, możemy wyobrazić sobie jej fatalną
kondycję. Taką zastał ją Jerzy Przybył, kiedy zamieszkał w Szwecji.
Przez lata pieczołowicie zdrapywał z niej niemiecką propagandową farbę,
docierał do jej duchowej istoty. Owocem wieloletniej pracy są dziesiątki
obrazów, książka polecana dla uczniów szwedzkich szkół przez uniwersytet
w Uppsali oraz dwa monumentalne dzieła: Góra Tańczącego Garpa, na której
stanęły dziesiątki rzeźb artysty oraz całe osiedle mieszkaniowe
ozdobione malowidłami i rzeźbami, przedstawiającymi bogów i inne postaci
mitologii nordyckiej. W ten sposób Jerzy Przybył, znany zagranicą pod
łatwiejszym do wymówienia pseudonimem Jan Pol, rzeczywiście przywrócił
Skandynawom ich mitologię, nie tyle może świadomość jej istnienia, co
zrozumienie jej pierwotnej duchowej głębi. Kiedy ta praca została
wykonana, artysta podjął się kolejnej, wcale nie łatwiejszej, którą sam
postrzega jako swoją misję: opowiedzieć Polakom, Słowianom, o głębi
duchowej naszych własnych, słowiańskich mitów…

Rozmowa obejmuje następujące zagadnienia:

– głębia duchowa mitów

– wprowadzenie mitów w codzienne życie ludzi poprzez dzieła
monumentalne: Osiedle Midgård oraz Górę Tańczącego Garpa

– tworzenie wspólnie z przyrodą

– odbiór dzieł artysty ze strony Szwedów

– mitów nie można mieszać – czyli o zagrożeniach multikulturowości

– mity skandynawskie dla Skandynawów, mity słowiańskie dla Słowian

– mitologia wg Gieysztora

– mitologia wg Białczyńskiego

– konieczność upowszechnienia mitologii słowiańskiej

Autorem wszystkich obrazów widocznych na filmie jest Jerzy Przybył.
all rights reserved ® by Jerzy Przybył

Fragment muzyki wykorzystanej w niniejszym filmie pochodzi z utworu „Kto
sme, odkiaľ, a kam ideme?” (tłum.: Kim jesteśmy, skąd i dokąd idziemy?)
z płyty „O púti pozemskiej” naszego słowackiego przyjaciela Vejana.