Horyniec i Nowiny Hornieckie, Sołokija – kult Chorsa i Soła-Dażboga

Horyniec

Horyniec jest miejscowością uzdrowiskową chętnie odwiedzaną przez turystów, przyciąganych licznymi zabytkami, a także pięknym położeniem. Obszar gminy rozciąga się na terenie dwóch krain geograficznych, od południa i zachodu otaczają ją lasy porastające Kotlinę Sandomierską, a od północy i wschodu-wzgórza Roztocza Południowego zwanego też Wschodnim.

Horyniec słynie z leczniczych wód siarczkowych i znakomitych borowin wykorzystywanych w leczeniu dolegliwości reumatycznych, zwyrodnieniowych, pourazowych i wielu innych.

Hora – Wrzino Kolo – taniec horwacki ku czci boga Chorsa-Horsa

Korzystając z uzdrawiających właściwości miejscowych źródeł, można również cieszyć się przyjaznym klimatem, czystym powietrzem i pięknem krajobrazu. Doskonałe warunki terenowe stworzono też dla amatorów wędrówek pieszych, rowerowych jak i konnych.

Na terenie gminy wytyczono trzy ścieżki przyrodniczo-kulturowe „Za Niwą”, „Horyniec – Nowiny Horynieckie”, „Dębisko-Kruszyna” oraz dwa szlaki turystyczne, zielony im. Brata Alberta i niebieski „Po bunkrach Linii Mołotowa”.

Nowiny Horynieckie

W lesie w Nowinach Horynieckich na pięknej polanie została wybudowana w XIX wieku kaplica na wodzie p.w. Matki Bożej. Ze źródełka bijącego spod kaplicy wypływa woda o właściwościach leczniczych. Na górce stoi krzyż ustawiony dla upamiętnienia idących na Lwów wojsk księcia Józefa Poniatowskiego. Przy kapliczce odbywają się nabożeństwa odpustowe.

Kapliczka w Nowinach Horynieckich z cudownym źródełkiem. Drewniana leśna kapliczka wybudowana została  w miejscu objawień Matki Boskiej. Wypływa tu kilka źródeł którym przypisuje się właściwości uzdrawiające m.in. w chorobach wzroku.

W Nowinach Horynieckich istnieje kaplica drewniana, w której jest czczona od niepamiętnych czasów łaskami słynąca figura Matki Bożej Niepokalanie Poczętej. Kaplica stoi wśród licznych źródeł wypływających spod otaczających ją wzgórz, w uroczym wąwozie leśnym – jednym z najpiękniejszych w południowej części Roztoczańskiego Parku Krajobrazowego.

Początki kultu Matki Bożej

Najstarsze wzmianki historyczne na temat kultu Matki Bożej w Nowinach Horynieckich podają, że w lesie, na granicy Horyńca i Nowin, u podnóża góry, skąd wypływało kilka źródełek, stała „od nie pamiętnych czasów” drewniana figura Matki Bożej.
Dawna tradycja łączy tę figurę z objawieniem się na tym miejscu Matki Bożej trojgu małym dzieciom. Oto treść tego podania: ,,Było to 12 czerwca 1636 roku. Troje dzieci: dwie dziewczynki i jeden chłopiec z rodziny Sadowych, pasło krowy na pastwisku, na południe od wioski nad rzeczką Sołotwą w Słotwinie. Przed południem dzieci zauważyły u podnóża wzgórza, od wschodniej strony doliny wielką jasność, a w tym świetle piękną Panią w białych szatach z niebieską przepaską. Piękna Pani przemówiła tak: <Nie bójcie się dzieci! Przychodźcie tu często modlić się i powiedzcie ludziom, aby tu przychodzili się modlić. Jak będą szczerze Boga prosili, to Pan Bóg sprawi, że nawała wojenna, która grozi, tędy przechodzić nie będzie>. Po tych słowach piękna Pani zniknęła. Jeszcze 2 sierpnia i 8 września objawiła się dzieciom piękna Pani. W miejscu objawienia wytrysnęło źródełko, z którego płynie strumień po dziś dzień. Dzieci spełniły życzenie pięknej Pani i wszystko co widziały i przeżyły opowiedziały ludziom. Oni zaś postawili na miejscu objawienia krzyż, przy którym zaczęli się modlić. Potem na miejsce krzyża postawili drewnianą figurę Matki Bożej, wykonaną przez miejscowego rzeźbiarza”.

Czy to miejsce i samo sanktuarium nie przypomina do złudzenia Skołczanki (Sokołczanki)? Porównajcie – a do tego Rezerwat nazywa się Sołokija. Sokół jest świętym ptakiem Dażbogów- Sołów, Panów Światła.

Łaskami słynąca figura Matki Bożej

Historia łaskami słynącej figury Matki Bożej w Nowinach Horynieckich nie jest bliżej znana. Nie jest też znany autor figury, ani data jej powstania. Została ona wykonana w drewnie lipowym. Ma 110 cm wysokości. Przedstawia Maryję Niepokalanie Poczętą.