Wielka Zmiana w przyrodzie Środkowej Europy (rdest, bylica, winorośl, babka zwyczajna, lepiężnik, klon-jawor).

Wielka Zmiana w przyrodzie Środkowej Europy

Zbudowana na literaturze fachowej z połowy XX wieku lub starszej „naukowa” część Wikipedii w swoich artykułach poświęconych biologii i botanice przedstawia opisy roślin które powstały w XX wieku. Możemy skorzystać z tych artykułów aby porównać na czym polega Wielka Zmiana w przyrodzie Europy Środkowej. Jakie mamy bezpośrednie dowody NAUKOWE, absolutnie twarde, że ona zachodzi. Damy tutaj tylko kilka spektakularnych przykładów. Potwierdzam, że zawarte w Wikipedii opisy roślin pokrywały się z prawdą kiedy ja byłem dzieckiem i młodym człowiekiem szczególnie zainteresowanym ekstrakcją psychodelików z polskich roślin pól i łąk, czyli w latach 1960-1980. Studiowałem wtedy wszelkie słowniki roślin, bogato ilustrowane, a redagowane przez naukowców na nieporównanie wyższym poziomie ścisłości niż to co publikuje się dzisiaj jako popularne przeglądy obrazkowe ze skąpą prostą informacją dla maluczkich.

 

Oto nasi bohaterowie:

Rdest

Polygonum_hydropiper_(1832)

Rdest ostrogorzki (Polygonum hydropiper L.) – gatunek rośliny należący do rodziny rdestowatych. Zwyczajowe nazwy: rdest wodny, pieprz wodny. Rośnie dziko w Europie, Azji, Afryce Północnej i Australii, rozprzestrzenił się również w innych rejonach świata[2]. W Polsce pospolity. Według nowszych ujęć taksonomicznych gatunek ten zaliczony został do rodzaju Persicaria i jego nazwa to Persicaria hydropiper (L.) Delarbre Fl. Auvergne ed. 2:518. 1800 (É. Spach, Hist. nat. vég. 10:536. 1841[2].

Wzniesiona lub podnosząca się, często korzeniąca się w węzłach, zwykle purpurowa, słabo rozgałęziona. Wysokość rośliny 30–50 cm.1280px-Polygonum_hydropiper3

Do jakiej wielkości rosną obecnie w roku 2015 krzaki rdestu ostrogorzkiego pod Krakowem? 2,5 metra –  Dziękuję Strażycowi za zwrócenie uwagi na błąd w zdjęciach (uzupełnienie zdjęć rdestu niebawem).

WP_20150905_12_20_20_Pro_rdest_kompr

Dzisiejszy rdest, z dnia 5 września 2015 niestety zeschły (foto ze wzgórza Rząska) nie miał więcej niż 50 cm.

WP_20150912_11_59_14_Pro

(bez kompresji) 20 09 2015WP_20150912_12_03_02_ProRdest ze Wzgórza Burowskiego z 20 września 2015 – 90 cm wysokości. Jak widać sięga Annie niemal do pasa, rośnie sobie w lesie, a więc żadne nawozy. (bez kompresji)

Bylica pospolita

dorasta obecnie do 3 metrów wysokości

Bylica pospolita rośnie przy poboczach dróg, na nieużytkach, w rowach, w zaroślach, przy murach, w sadach, zapuszczonych ogrodach tworząc nieraz zwarty gąszcz. W polskiej kuchni raczej nie stosujemy bylicy pospolitej, ponieważ uważamy, że jest…chwastem. Tej przyprawy nie znajdziemy na półce sklepowej obok : majeranku, oregano, estragonu, majeranku… A przecież jest stosowana w wielu krajach, oprócz naszego…

rdestWP_20150713_005Bylica pospolita – wysokości 2,5 metra – Wzgórze Grzybowskie

rdestWP_20150727_12_25_17_ProInna bylica pospolita na Wzgórzu Czerna

Dzika Winna Latorośl

 

Słynne polskie ostre zimy sprawiały że w latach 70-tych XX wieku uprawy winorośli zanikły nawet w Zielonogórskiem. Obecnie od wielu lat w Krakowie na Prądniku Czerwonym rośnie dzika winorośl, która płoże się po nieużytkach i doskonale radzi sobie z takimi agresorami jak dzikie wino czy nawłoć.

WP_20150903_08_29_49_Pro_winorosl komprDzikie wino, winorośl i nawłoć – dominują nieużytek na Prądniku Czerwonym. Winorośl nic sobie nie robi z „polskiej zimy”.

WP_20150903_08_30_43_Pro_nawloc2Swoją drogą nawłocie jako rośliny inwazyjne opanowują coraz większe tereny i bez trudu osiągają już po 3-4 metrów wysokości – wzgórze Rząska:

 

WP_20150905_12_26_37_Pro_nawloc_kompr2

WP_20150905_12_03_44_Pro_zawloc_kompr2

WP_20150905_12_03_50_Pro_nawloc_kompr2Inna ciekawostka z 5 września 2015, ze wzgórza Rząska to dojrzałe już obecnie ostrężyny skandynawskie. To zupełnie inna płożąca się odmiana ostrężyny (jeżyny, orzyny):

WP_20150905_12_18_36_Pro_ostrez_skandy_kompr

WP_20150905_12_28_28_Pro_ostreznice_skandyn_kompr

Lepiężnik

LEPIĘŻNIK RÓŻOWY- OLBRZYM OGRODOWY

Roślina należy do gigantów ogrodowych i w przeciwieństwie do gunery jest całkowicie mrozodporna i niekłopotliwa. Olbrzymie liście mają do 60 cm średnicy i wyrastają na grubych ogonkach bezpośrednio z kłączy. Dodatkowym walorem tej rośliny jest piękny kwiat, który ukazuje się już w marcu, roślina ta należy do bylin najwcześniej kwitnacych. Zakwita jeszcze przed rozwojem liści. Drobne kwiaty zebrane są w koszyczki, a te w grona na szczycie łodygi. Łodyga może mieć nawet ok. 1m wysokości.

 

Tutaj poniżej mamy przedstawicieli lepiężnika nie ogrodowego lecz leśnego.

czerna łopuchyWP_20150726_12_08_01_Pro

czerna łopuchy WP_20150726_12_05_51_Pro

łopuchWP_20150726_12_08_14_ProTutaj sam liść ma wysokość ponad metra i wielkość 60 cm – w warunkach dzikich – wzgórza, widać że liść wyrasta ponad barierkę okalającą szosę.

czerna sw wzgorze WP_20150726_12_26_35_ProWzgórze Czerna – pejzaż, widok na Karpaty

Klon-jawor

Klon jest drzewem rozłożystym, o koronie okrągławej lub przyjmującej kształt parasola. Osiąga wysokość ok. 30 m.
Pokrój
Drzewo dorastające do 20–30 metrów, posiadające szeroki, okrągły pień o korowinie na starszych okazach, drobno, podłużnie spękanej, rzadko łuszczącej się łuskami. Korona rozłożysta.
Pędy
Młode: oliwkowo-zielone do czerwonawych, pąki brunatnoczerwone, czasem do połowy oliwkowo-zielonkawe. Boczne pączki przylegające do gałązek, okryte 2–3 parami łusek. Blizny po naprzeciwległych liściach stykające się ze sobą.
Liście
Duże, nagie, o długim ogonku, (z którego po przełamaniu wydziela się mleczny sok) 5–7 klapowe, do 15 cm długości. Klapy zatokowo wycinane z dużymi, nielicznymi, ostrymi ząbkami. Liście o nerwacji dłoniastej.
Kwiaty
Dość duże, obupłciowe, z dyskiem miodnikowym, zebrane w baldachogrona. Kielich 5-działkowy, korona zielonkawo-żółtawa, 5-płatkowa, pręcików 8, słupek 1. Kwitnie przed rozwojem liści. Roślina bardzo miododajna.
Owoce
Charakterystyczne, składające się z dwóch skrzydlaków (ulistnionych orzeszków), rozpostartych pod kątem ≥ 120°, rozpadających się po dojrzeniu.
Rozsiewanie
Jeżeli nasiono klonu oderwie się od rośliny zaczyna obracać się wokół swojej osi. Skrzydełko generuje siłę nośną, na zasadzie zbliżonej do wiropłatów, dzięki czemu może opaść bardzo daleko od drzewa

klonWP_20150713_004

klonWP_20150713_003

 

klonWP_20150713_002

Porównanie wielkości liścia do dłoni – sam liść ma 30 centymetrów bez ogonka.

klonWP_20150713_001

Babka zwyczajna

800px-Illustration_Plantago_major0

Babka zwyczajna, babka większa (Plantago major L.) – gatunek rośliny należący do rodziny babkowatych. Rodzimy obszar występowania obejmował Europę i Azję, ale jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się także na innych kontynentach[3], szczególnie pospolicie w Ameryce Północnej. W Polsce gatunek pospolity na całym terenie.

babkaz-pkoBabka zwyczajna normalnych rozmiarów

Pokrój
Wysokość od 5 do 30 cm, bardzo zmienna zależnie od właściwości gleby.

800px-Grote_weegbree_bloeiwijze_Plantago_major_subsp._major

W okolicach Krakowa i innych górskich okolicach praktycznie nie występowała babka zwyczajna o dużych rozmiarach liści. Dzisiaj jest powszechna jej wersja o liściach długości 20 -30 centymetrów (poniżej Wzgórze Grzybowskie)

babkaWP_20150713_007

WP_20150905_12_22_06_Pro_babka_komprBabka ze Wzgórza Rząska – 5 września 2015

WP_20150905_12_23_06_Pro_babka_komprDokładnie ten sam liść z ogonkiem, w ręku Anny – około 40 cm, zajmuje całą dłoń

 

Mniszek Lekarski o liściach wielkości 36 centymetrów

WP_20150905_12_46_44_Pro_mniszek-dzikiewino_kompr5 września 2015 Wzgórze Rząska – na tle normalnej wielkości liści dzikiego wina

WP_20150905_12_49_56_Pro_mniszek36cm _kompW porównaniu do mojej stopy – rozmiar buta 41 (dawna miara)

WP_20150905_12_48_50_Pro_mniszek36cm_kompLiść sięga mi niemal zgięcia łokcia

Podziel się!