lot pocisku – czy tak jak napisałem w wierszu (czytaj w dziale wiersze) spadające z nieba kule zabiły górników Wujka?
Ten film powstał w Agencji Crackfilm, kiedy byłem jej dyrektorem produkcji filmowej. Napisałem do nie go teksty – bo do filmów dokumentalnych pisze się teksty, które nazywane są „komentarzem”. Oczywiście tutaj także reżyserzy dopisują się do tekstów bo to jest źródło tantiem. Jednak w tym wypadku to nie ma znaczenia. Jerzy Ridan jest bardzo dobrym reżyserem w ogóle – jednym z tych którym nie pozwolono zaistnieć w filmie kinowym, fabularnym – wilcze prawa rządzą tym światkiem, ale nie miejsce by o tym tutaj pisać.
Byłem bardzo zaangażowany w powstanie tego filmu, jak i wszystkich produkcji Crackfilmu, które były wielokrotnie nagradzane na festiwalach krajowych i międzynarodowych. Ponad 80% produkcji Crackfilmu z moich czasów zarządzania produkcją filmową w tej agencji zbierało nagrody i to na poważnych festiwalach. Ale Agencja Crackfilm była źle widziana w TVP, a TVP decydował kto przeżyje w tym biznesie a kto zostanie żywcem pogrzebany. Warszawka chciała zgarnąć cała pulę – no i prze3de wszystkim zarówno Lesław Wilk, którego karierę gremia SBeckie zatrzymały po jego pierwszym filmie dokumentalnym, jak i Jerzy Ridan – którego karierę reżyserską zatrzymano bezwzględnie po pierwszym filmie fabularnym, jak i Ja sam, który byłem już mocno notowany za wydawane powieści i inną działalność, w tym WARKODU i Kodystów, musieliśmy z nimi przegrać.
Jerzy Ridan przy pracy – może podczas kręcenia filmu o świętej Kindze
( ja osobiście jak pewnie wszyscy rozumiecie nie jestem Chrześcijaninem ani katolikiem)- co nie zmienia mojej antytotalitarnej postawy gdy ktoś komuś na siłę knebluje usta. Bedę zawsze popierał wszystkich niezależnych od jedynie słusznych poglądów głoszonych przez tzw „większość”)
Robiliśmy za dużo niewygodnych filmów (takich jak choćby Róg Marksa i Obrońców Krzyża, Poczajów – Wyspa Miłości, Lot Kuli, Lenin z Krakowa i innych), a chcieliśmy jeszcze więcej. To nie było dobrze widziane przez środowisko Okrągłego Stołu, królujące bezwzględnie w mediach: prasie (GW, Polityka, Rzeczpospolita, Wprost i inne ówczesne), telewizji (TVP, POLSAT, TVN) i gdzie indziej (Onet, Wirtualna Polska, Interia, RMF, ZET, TOK FM).
Festiwal reklamy był powiązany w 100% z mediami i ze światem agencji reklamowych. Crackfilm zbankrutował w 2001 roku, ponieważ warszawskie środowisko reklamowe z dnia na dzień odmówiło uczestnictwa w Festiwalu Crackfilm (czyli we wspieraniu finansowym działalności Lesława Wilka) – oni naprawdę chcieli zgarnąć całą pulę i połknąć wszystko z całej Polski. Przygotowano misternie zaprojektowany plan obalenia festiwalu w Krakowie i przejęcia go przez kilka sieciowych międzynarodowych agencji w Warszawie, który zrealizowano w latach 2000-2002. I tak się stało – Mają teraz coś co się nazywa EFFIE i kitwaszą się we własnym sosie, ale przede wszystkim trzymają u siebie całą możliwą kasę i nikt nie wymyśla głupot w stylu rozwijania produkcji filmowej w Krakowie w stylu Wilka.
Gdybym napisał tutaj, że ktoś szepnął komuś słówko, że ten cały Wilk i to co robi powinno się jak najszybciej skończyć – pomyślelibyście pewnie, że zwariowałem, ale … czy tak nie było? Mam bardzo poważne, uzasadnione podejrzenia… bo wiem kto sterował prywatnymi firmami biznesu reklamowego w Polsce w latach 90-tych i kto kieruje nimi do dzisiaj.
LOT KULI
- Film dokumentalny
- Produkcja: Polska
- Rok produkcji: 1998
Lot kuli” w reż. Jerzego Ridana powraca do wydarzeń w kopalni Wujek, do dramatycznej śmierci śląskich górników. Ale nie czyni tego w tradycyjny sposób, porażając dydaktycznym komentarzem zbrodni. Swój film zaczyna Ridan od zaznajomienia widza z.. nabojami, różniącymi się wielkością, budową, wyglądem, mocą rażenia, itp. Od naboi przechodzi do ich „oprawy” czyli pistoletów, karabinów maszynowych, by znawców tematów zmusić do wygłoszenia definicji #Skuteczna broń to taka, która zabija”. Kolejne rodzaje broni, jakie oglądamy na ekranie udoskonalane są z zapałem równym sile ich rażenia.
O wydarzeniach w kopalni Wujek opowiadają świadkowie zdarzeń, lekarze udzielający pomocy rannym górnikom. Jedno nie ulega wątpliwości: wbrew powszechnie głoszonym przez autorów stanu wojennego opiniom: w kopalni Wujek strzelano po to, by zabić. Strzelano z karabinów maszynowych ogromnej mocy. Strzelano z bliska – najczęściej trafiając ofiary w samą czaszkę. Nikt nie wie też czemu „strzały oddawane w powietrze” zabijały. Skuteczność pocisków jest niemalże 100 – procentowa. Ridan zrobił film o świadomym, zaplanowanym zabijaniu. [TVP]
Demonstracja rocznicowa w Kopalni Wujek
Ekipa
- Reżyseria: Jerzy Ridan
- Scenariusz: Jerzy Ridan
- Komentarz: Czesław Białczyński, Jerzy Ridan
- Zdjęcia: Andrzej Jeziorek
- Muzyka: Krzysztof Ridan
- Dźwięk: Krzysztof Suchodolski
- Montaż: Andrzej Kowalski
- Kierownictwo produkcji: Józef Wojakiewicz
- Współpraca: Anna Matysik, Zbigniew Karczewski, Jacek Kołtuniak, Andrzej Litwin, Przemysław Pietras, Jerzy Sikora, Wiesław Stępniak, Krzysztof Wasielewski
- Postprodukcja: RATS
- Produkcja wykonawcza: CRACKFILM
- Produkcja: Telewizja Polska, Telewizja Polska – I Program
- Lektor: Tomasz Marzecki
Nagrody filmowe
- 2001 – Jerzy Ridan Mediolan (Festiwal „Ecce Homo”)-I Nagroda
- 2001 – Jerzy Ridan Zamość (FF Dokumentalnych Polskiego Czynu Niepodległościowego „Skrzydła”)-II Nagroda
Generał – jeden z trzech autorów Stanu Wojennego – jest oczywiście niewinny – i tak już 20 lat trwa farsa
ŚWIĘTA WOJNA CZYLI I TAK KOCHAM CIĘ
- Film dokumentalny
- Rok produkcji: 2001
- Dane techniczne: Barwny. 49 min.
Film o różnych formach zainteresowania piłka nożną. Dokument realizowany był zarówno w renomowanych klubach sportowych, jak i w małych, samoorganizujących się grupach piłkarskich.
Ekipa
- Reżyseria: Jerzy Kowynia, Jerzy Ridan
- Scenariusz: Jerzy Kowynia, Jerzy Ridan
- Zdjęcia: Dariusz Jarzyna, Andrzej Jeziorek, Maciej Gawlikowski, Jerzy Ridan, Krzysztof Stawowczyk, Piotr Trela
- Muzyka: Krzysztof Ridan
- Dźwięk: Krzysztof Ridan, Sebastian Stawowczyk, Jacek Zakrzewski
- Montaż: Janusz Alewski, Krzysztof Herod
- Kierownictwo produkcji: Józef Wojakiewicz
- Współpraca: Czesław Białczyński, Zbigniew Iwaszuk, Tomasz Matusiak, Paweł Polak, Grzegorz Trochanowski
- Produkcja: CRACKFILM
- Zlecenie: Canal+ Polska, Agencja Produkcji Filmowej
To był w tamtym czasie Canal Plus Rywina. Oczywiście tutaj figuruję zupełnie w niewłaściwym kontekście bo scenariusz filmu zaakceptowanego przez Canal Plus i Agencję Produkcji Filmowej był moim osobistym wyłącznym dziełem – bez jednej kreski Jerzego – no ale to nic, wybaczam wszystkim którzy mi coś zabrali. Oczywiście zrobił inny film niż chciałem, ale dostał pieniądze na ten mój i wykorzystał z niego wiele elementów.
Cała moja sympatia jest zawsze po stronie tej starszej i słabszej…
…chociaż od dziecka, od 1956 roku jestem kibicem tej drugiej, silniejszej
Poza tym chciałbym żeby się odrodziła Garbarnia, Wawel, Jutrzenka (tak, ta żydowska), a nawet ten najmłodszy – Hutnik (jest chyba najbliższy uzdrowienia i powrotu do ekstraklasy, a przynajmniej I ligi), który też miał swoje dobre chwile …
RÓG MARKSA I OBROŃCÓW KRZYŻA
- Film dokumentalny
- Produkcja: Polska
- Rok produkcji: 1996
- Dane techniczne: Barwny + czarno-biały. 28 min.
To na tym rogu stanął Krzyż – Ile osób zginęło w pierwszym buncie po 1956 roku w Polsce, czyli w 1960 w Nowej Hucie?
Wierni w Nowej Hucie, a były ich tysiące, chcieli mieć kościół. W mieście bowiem była tylko kapliczka, modły więc odbywały się wokół niej, pod gołym niebem – w upale, deszczu czy śniegu. Władza jednak nie wyrażała zgody na budowę świątyni: miasto, sztandarowa inwestycja komunizmu, miało być postępowe i zlaicyzowane. W 1956 r., po październikowym przełomie, dwunastoosobowa komisja parafian udała się w tej sprawie do Władysława Gomułki. Ten zapewnił, że partia nie ma nic przeciwko wzniesieniu kościoła. Potem już wszystko szło bez przeszkód. Odpowiednie czynniki kolejno wyrażały zgodę. Wierni zbierali pieniądze, a kiedy wyznaczono lokalizację świątyni u zbiegu ulic Marksa i Majakowskiego, w miejscu tym postawili drewniany krzyż. Rok 1958 przyniósł pogorszenie stosunków między państwem a Kościołem. W październiku 1959 r. Wydział Architektury i Nadzoru Budowlanego Rady Narodowej Krakowa cofnął lokalizację świątyni w Nowej Hucie. W ślad za tym Wydział Finansowy przejął zebrane przez wiernych pieniądze. 27 kwietnia 1960 r. na róg Marksa i Majakowskiego przyjechali robotnicy z zamiarem wykopania krzyża. Wówczas w jego obronie rozpętała się trwająca cały dzień bitwa, w której milicja użyła broni. Padli ranni, być może i zabici. Setki obrońców krzyża aresztowano. Wielu, po miesiącach przesłuchań, skazano na kilkuletni pobyt w więzieniu. Nowa Huta jednak się nie ugięła. W mieście stanął kościół; jego konsekracja odbyła się 15 maja 1977 r. A w latach 80. mieszkańcy jeszcze wielokrotnie występowali przeciw władzy. Autor filmu szczegółowo odtwarza te dramatyczne zdarzenia, przytaczając relacje ich uczestników, dokumenty i archiwalia. [TVP]
Nowa Huta 13 października 1982 – trwa pacyfikacja ZOMO – tak było w Krakowie każdego 13-tego każdego miesiąca, aż do zawieszenia Stanu Wojennego
Ekipa
- Reżyseria: Jerzy Ridan
- Scenariusz: Jerzy Ridan, Adam Macedoński
- Lektor: Jacek Niemczyk
- Zdjęcia: Andrzej Jeziorek
- Muzyka: Krzysztof Ridan
- Dźwięk: Jacek Niszkiewicz, Jerzy Pental
- Montaż: Wojciech Pepliński
- Konsultacja: Anna Kozłowska, Antoni Dudek, Andrzej Stolarczyk
- Kierownictwo produkcji: Józef Wojakiewicz
- Współpraca: Anna Matysik, Przemysław Pietras, Krzysztof Ślusarz, Krzysztof Szafraniec
- Produkcja: CRACKFILM (dla Programu 1 TVP)
Nagrody filmowe
- 1997 – Jerzy Ridan Niepokalanów (Międzynarodowy Festiwal Filmów Katolickich)-I Nagroda w kategorii filmu dokumentalnego
Takich produkcji było w Crackfilmie zaplanowanych znacznie więcej a propozycje spoczywały latami w TVP 1, TVP 2, TVP Polonia i Redakcji Katolickiej.
Film opowiada o człowieku który próbował wysadzić ten symbol sowieckiej dominacji i polskiej niewoli, ale zszedł w końcu na złą drogę i poszedł siedzieć za co innego.
LENIN Z KRAKOWA
- Film dokumentalny
- Produkcja: Polska
- Rok produkcji: 1997
- Gatunek: Reportaż
- Dane techniczne: Barwny. 24 min.
Dokument o pobycie Włodzimierza Lenina w Krakowie, inspirowany historią nowohuckiego pomnika wodza bolszewickiej rewolucji. Opowiadają m.in. ten, który ten pomnik wyrzeźbił i ten, który próbował go wysadzić.
Takie obrazki nie były rzadkością w PRLu (nawet po 1980 roku)
Ekipa
- Reżyseria: Jerzy Ridan, Jerzy Kowynia
- Scenariusz: Jerzy Ridan, Jerzy Kowynia
- Zdjęcia: Andrzej Jeziorek, Bogusław Dąbrowa-Kostka, Krzysztof Rus, Bogusław Giza, Wojciech Wasilewski, Krzysztof Stawowczyk
- Materiały archiwalne: Stanisław Gawliński, Stanisław Markowski, Andrzej Stawiarski, Pracownia Dokumentacji Historycznej HTS
- Wykonanie muzyki: Orkiestra Dęta Huty im. Sendzimira
- Dyrygent: Marek Seyfried
- Muzyka elektroniczna: Krzysztof Ridan
- Dźwięk: Marian Bogacki
- Współpraca: Grażyna Kuryłło, Małgorzata Popiołek, Krzysztof Ślusarz, Lucyna Stróżak, Teresa Szymańska
- Montaż: Wojciech Pepliński, Andrzej Kowalski
- Kierownictwo produkcji: Józef Wojakiewicz
- Produkcja: CRACKFILM, Telewizja Polska – I Program
Takie za to były po 1981 roku codziennością (tutaj – zamieszki w czerwcu 1989)
Nagrody filmowe
- 1997 – Jerzy Ridan Kraków (Krakowski FF – Konkurs Krajowy; do roku 2000 Ogólnopolski FFK)-Dyplom Uznania „za niekonwencjonalną konstrukcję dramaturgiczną”
- 1997 – Jerzy Kowynia Kraków (Krakowski FF – Konkurs Krajowy; do roku 2000 Ogólnopolski FFK)-Dyplom Uznania „za niekonwencjonalną konstrukcję dramaturgiczną”
- 1997 – Jerzy Ridan Łódź (Festiwal Mediów „Człowiek w zagrożeniu”)-Dyplom Honorowy
- 1997 – Jerzy Kowynia Łódź (Festiwal Mediów „Człowiek w zagrożeniu”)-Dyplom Honorowy
- 1998 – Jerzy Ridan Trenczanskie Teplice (Art Film Festival)-Nagroda Specjalna Nagroda Prezydenta Miasta Trencin
- 1998 – Jerzy Kowynia Trenczanskie Teplice (Art Film Festival)-Nagroda Specjalna Nagroda Prezydenta Miasta Trencin
- 1997 – Jerzy Ridan Kraków (OFFK)-Nagroda Canal+ Polska
- 1997 – Jerzy Kowynia Kraków (OFFK)-Nagroda Canal+ Polska