Dlaczego mężczyźni chodzili od domu do domu całą grupą po wsiach podczas świąt bożego narodzenia?
Ja dodam tutaj tylko, że u nas Polaków tym zwierzęciem-bestią nie jest niedźwiedź ani jeleń tylko Turoń = Boża Krowa/Tur. I to bardzo wiele wyjaśnia w kwestii czym jest owo Chodzenie z Koladą/Kolendą, Gwiazdą i Turem od domu do domu. Także zrozumieć można wtedy we właściwy sposób treść i kształt odbywanych w trakcie tego obchodu tanów oraz pieśni. Przedstawię tę sprawę w zarysie poświęconym Dwunastemu Wielkiemu Tanowi, już jutro. CB
AALDONA RAGEVIČIENĖ – Dlaczego mężczyźni chodzili od domu do domu całą grupą po wsiach podczas świąt bożego narodzenia?
Niedawno jeszcze w XIX i XX wieku, w różnych okresach świątecznych od św. Męczenników (a nawet wcześniej) w całej Europie, młodzi mężczyźni chodzili grupowo po domach, śpiewając stare pieśni, mając nadzieję na odwiedzenie wielu rodzin, wszystko po prawej stronie i zostawiając im świąteczne przyjęcia. Większość takich wędrówek odbywała się w okresie Bożego Narodzenia. Gdzieś w pierwszych dniach wielkich świąt mężczyźni rozmawiali o narodzinach Chrystusa, a kończyli swoje świetowanie, gdy odwiedzili wszystkie domy we wsi ubrani w białe futra z jeleniem, niedźwiedziem, kozą i innymi maskami. Aby dowiedzieć się, dlaczego obrzędnicy w sukniach i maskach z pewnością odwiedzą wszystkie gospodarstwa wiejskie, zbadaliśmy zachowanie przedstawione u Z. Sokolovej (1972) dotyczące zachowania postaci obrzędowego niedźwiedzia w domu przed złożeniem ofiary i sformułowaliśmy następujące wnioski:
Celtycki bóg-jeleń Kernun (Cernunnos)
1) Ofiarnicy są grupą magów, czarodziejów, szamanów obrzędu ofiarnego (Niedźwiedzia, Jelenia) , który prezentuje symbolicznie dziką przyrodę zarówno przed bogami jak i przed ludźmi;
2) obrzędowy orszak i dzika ofiara (Niedźwiedź, Jeleń) przychodzą do każdego domu – by obrzęd zapadł w świadomości wszystkich ludzi – na długi czas;
3) Dzika bestia (Niedźwiedź, Jeleń) wprowadzona do domu w każdej rodzinie musi być należycie przyjęta i uhonorowana, ponieważ w każdym domu następuje akt zjednoczenia z nieśmiertelnością: ofiara z dzikiej bestii przybyła do was i musicie ją przyjąć na wieki, do wiecznych zaświatów;
4) główny obchód (Niedźwiedzia, Jelenia) , zbieranie podarków i spożywanie ofiary w grupie jest prawem prastarej wspólnoty: żadna osoba nie jest wykluczona z plemienia – zawsze „otrzymasz swój udział”;
5) archaiczne przesłanie moralne: tylko jedność i praca rodziny, wspólnota plemienno-wiejska, szeroko rozumiane plemię i rytualna działalność mogą zapewnić jadło oraz przetrwanie i poszerzenie rodziny, tak aby ona nie zniknęła;
6) Podstawy męskiego archaicznego rytuału płodności (Niedźwiedzia, Jelenia) ;
7) istotą rytuału (Niedźwiedzia, Jelenia) jest zwiększenie płodności plemienia, obfitości zwierząt, zdolności seksualnych, a w późniejszych czasach także płodności pól;
8) Obrzęd dzikiej bestii (Niedźwiedzia, Jelenia) zaszczyca Świat bogów daniną z wiele zwierząt: ja daję ci to, co ty mi dajesz;
9) ofiara bestii (Niedźwiedzia, Jelenia) wzmacnia plemię;
10) odnowienie relacji z bogami: wszyscy zostają pobłogosławieni – to jest magiczne znaczenie obchopdu z Dziką bestią.
Mężczyźni w południowej i wschodniej Litwie, w czasie świat bożego narodzenia, przychodzili do każdego domu, między innymi śpiewali piękne pieśni o jelenich. Wciąż śpiewają je babcie, w następującym brzmieniu:
Vai ir atbėga baikštus elnelis leliu kalėda, kalėda.
Baikštus elnelis devyniaragis leliu kalėda, kalėda.
An devinto rago kavoliai kalė leliu kalėda, kalėda.
Jūs kavolėliai, mani broleliai leliu kalėda, kalėda.
Vai, jūs nukalkit aukso žiedelį leliu kalėda, kalėda.
Aukso žiedelį, sidabro žirkles leliu kalėda, kalėda.
Aš nukarpysiu pušų viršūnes leliu kalėda, kalėda.
Pušų viršūnes, eglelių šakas leliu kalėda, kalėda.
Aš pamatysiu tėvelio dvarų leliu kalėda, kalėda.
An tėvelio dvaro povas povinėjo leliu kalėda, kalėda.
Povas povinėjo, plunksneles barstė leliu kalėda, kalėda.
Mergelės rinko, kvartūkan dėjo leliu kalėda, kalėda.
więcej u źródła: http://www.baltai.lt/?p=21356