Historia Polski odkrywa swoje kolejne tajemnice. Prace archeologiczne na Łysej Górze, w okolicy miejscowości Chorzele na Mazowszu, zaowocowały niezwykłym odkryciem. Archeolodzy natrafili na liczne znaleziska i skarby, w tym celtycki hełm z IV w. p.n.e.  Na tym jednak nie koniec archeologicznych sensacji.

Podręczniki do historii napisać od nowa?

Jak wyjaśnił kierujący badaniami dr Bartłomiej Kaczyński, zabytkowy hełm, który archeolodzy odkryli na Łysej Górze, to unikat. Państwowe Muzeum Archeologiczne podkreśla, że takich hełmów na świecie jest zaledwie kilka. Jest to odkrycie „porównywalne z odkryciami z południowych Niemiec i Austrii, np.na stanowisku Dürrnberg bei Hallein”. Co więcej, jest to pierwsze tego typu znalezisko z ziem polskich. Nauka w Polsce podaje, że „dotąd odkryto jedynie o wiele później datowany, bo na I w. p.n.e., hełm ze Siemiechowa”.

Odkryty hełm jest w złym stanie, więc przewieziono go do Działu Konserwacji Muzealiów PMA i konserwatora Mikołaja Organka. Konserwacja zabytku potrwa kilka miesięcy.

Początkowo myśleliśmy, że to może być jakieś naczynie starożytne, bo naczynia brązowe występują znacznie częściej na ziemiach polskich niż hełmy. Dopiero w trakcie odkrycia jednego z charakterystycznych elementów, tak zwanego nakarczka, czyli łukowato wygiętej blachy przy krawędzi, dr Andrzej Maciałowicz z Wydziału Archeologii UW zwrócił uwagę, że może być to hełm- opisał, w rozmowie z Nauką w Polsce, dr Bartłomiej Kaczyński z Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie

Odkrycie na Łysej Górze. Archeolodzy: historia Polski do weryfikacji

Jakie jeszcze historyczne tajemnice skrywa Łysa Góra? Podczas prac archeologicznych znaleziono również imponującą kolekcję metalowych, szklanych, bursztynowych oraz kamiennych przedmiotów. Wśród nich znalazły się formy charakterystyczne dla metalurgii kultury kurhanów zachodniobałtyjskich: brązowe naramienniki, ornamentowane naszyjniki, pierścionki i falera z ornamentyką solarną. W sumie odkryto ok. 300 zabytków. Przyczyni się do to do stworzenia ścieżki edukacyjnej na Łysej Górze.

Skąd wzięła się tam kolekcja zabytków lateńskich (celtyckich)? Historycy są zaskoczeni, bo do tej pory sądzono, że lud Celtów zamieszkiwał południe naszego kraju, a nie na północ Mazowsza. Jak wyjaśnili badacze historii, musimy ponownie zweryfikować nasze „postrzeganie skali kontaktów ze światem celtyckim w starszym okresie przedrzymskim”.

Znalezione przedmioty, w tym żelazne narzędzia i liczne ozdoby brązowe, zmuszają nas do ponownej interpretacji początków szlaku bursztynowego i wymiany handlowej w Europie wczesnej epoki żelaza. To odkrycie na skalę nie tylko Polski, ale całej Europy Środkowej!- pisze Państwowe Muzeum Archeologiczne na Facebooku.

Prace badawcze na Łysej Górze są prowadzone przez Państwowe Muzeum Archeologiczne w Warszawie przy współudziale Wydział Archeologii Uniwersytet Warszawski. Zainicjowano je wiosną 2024 roku. Do końca roku trwać będą natomiast prace nieinwazyjne (geomagnetyczne, powierzchniowe), a także projektowe, związane z budową ścieżki dydaktycznej.

Źródło: Łysa Góra „Rembielin” Centrum osadnicze, Państwowe Muzeum Archeologiczne, Urząd Miasta i Gminy w Chorzelach, Nauka w Polsce