Lubelskie/ Najstarsze znalezisko wyrobu miedzianego w Polsce
Od Poli Dec i J.G.D.
Odkryta w powiecie hrubieszowskim siekierka z IV-III tysiąclecia p.n.e., identyfikowana z kulturą trypolską, jest najprawdopodobniej najstarszym znaleziskiem wyrobu miedzianego na terenie Polski – poinformował Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Cenny zabytek odnaleziono w miejscowości Matcze w gminie Horodło (Lubelskie).
Jak opisał konserwator, niewielka siekierka ma 7,4 cm długości, szerokie wachlarzowate ostrze o szerokości 4,1 cm, prostokątny nieco wypukły obuch o wymiarach 0,9 cm x 0,6 cm, a jej grubość dochodzi do 1 cm.
Analizując znalezisko pod względem przynależności chronologicznej i kulturowej, archeolog z zamojskiej delegatury Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków Wiesław Koman zwrócił się o pomoc do prof. Elżbiety Kłosińskiej z Instytutu Archeologii UMCS w Lublinie. Specjalistka wykluczyła przynależność prezentowanej siekierki do kultur z epoki brązu, gdyż artefakt ten w żaden sposób nie odpowiadał znanym i dość dobrze już rozpoznanym typologiom siekier z tego okresu.
„Ponadto nasza siekierka została wykonana w dość prosty ‚prymitywny’ sposób odlewniczy, w płasko-wypukłej formie, nie stosowanej już w rozwiniętej metalurgii epoki brązu. Należało więc zwrócić uwagę na wcześniejszą epokę neolitu. Niestety, w inwentarzach kultur neolitycznych z terenu Polski brak takiego odpowiednika” – zrelacjonował lubelski konserwator w mediach społecznościowych.
Zagadkę udało się rozwiązać, sięgając po znaleziska archeologiczne z terenu Ukrainy. „Wiesław Koman natrafił bowiem na publikację identycznego znaleziska siekiery z miedzi odkrytej w miejscowości Szczerbaniwka w rejonie Kijowa, gdzie towarzyszące jej fragmenty ceramiki naczyniowej pozwoliły przypisać ją kulturze trypolskiej i datować ją na późny okres rozwoju tej kultury, szacowany na IV-III tysiąclecie p.n.e.” – podał konserwator.
Uznał jednak, że fakt pojawienia się siekierki na terenie wschodniej Polski jest „zaskakujący” – ze względu na to, że zasięg terytorialny kultury trypolskiej obejmował tereny dzisiejszej Bułgarii, Rumunii, Mołdawii i zachodniej Ukrainy.
„Co prawda mamy odnotowane znaleziska ceramiki naczyniowej kultury trypolskiej z Gródka, gm. Hrubieszów, a obecność tej siekierki w pobliskim Matczu można uznać za potwierdzenie osadnictwa ludności tej kultury także we wschodniej Polsce, przynajmniej na odcinku górnego Bugu. Taką tezę może potwierdzać także luźne znalezisko podobnej siekierki miedzianej w Wożuczynie, gm. Rachanie, pow. tomaszowski, o której pisał doc. Jan Gurba, i która powinna znajdować się obecnie w Instytucie Archeologii UMCS w Lublinie” – skomentował konserwator.
„Mamy zatem do czynienia chyba z najstarszym znaleziskiem wyrobu miedzianego na terenie Polski, co byłoby bardzo dużą sensacją” – podsumował.
Konserwator poinformował, że siekierka niebawem zostanie przekazana do zbiorów Muzeum w Hrubieszowie, gdzie zostanie poddana dalszym badaniom.(PAP)
Nauka w Polsce
bar/ zan/