Oro
© by Goran Pavlovic © tłumaczenie by Czesław Białczyński
Obrzęd / Przedstawienie lub serbski taniec kołowy „kolo” lub „oro” z XIV-wiecznego serbskiego klasztoru Lesnovo, który znajduje się na terenie dzisiejszej Republiki Makedonija…
Ten sam taniec 7000 lat później , Bośnia
This is the same dance danced 700 years later, Bosnia
And the same dance danced 700 years later, Macedonia
https://www.youtube.com/watch?v=mpIKazgde50
I think that it is important that on this fresco, people are dancing „kolo” under what looks like the sun (see the exaggerated sun rays just above the dancing people)…
Myślę, że to ważne, że na tym fresku ludzie tańczą „kolo” pod czymś, co wygląda jak słońce (patrz przesadne promienie słońca tuż nad tańczącymi ludźmi)…
This is important because „kolo” or „oro” is a ceremonial circle dance representing the turning of the sun wheel…
Jest to ważne, ponieważ „kolo” lub „oro” to ceremonialny taniec w kręgu przedstawiający obracanie się słonecznego koła…
Why would something like this be depicted on a fresco in an Orthodox Christian monastery?
Dlaczego coś takiego miałoby być przedstawione na fresku w prawosławnym klasztorze?
Now we know that „kolo” is a Slavic word meaning spinning wheel. However „oro” is apparently not a Slavic word. It is believed to come from Ancient Greek „χορός” (khorós) meaning „dance ring, round dance, dance accompanied by song, chorus, choir, band of singers and dancers, place for dancing” of uncertain origin…
Teraz wiemy, że „kolo” to słowiańskie słowo oznaczające kołowrotek / kołowrót. Jednak „oro” najwyraźniej nie jest słowem słowiańskim. Uważa się, że pochodzi od starożytnego greckiego „χορός” (khorós), co oznacza „pierścień taneczny, taniec w kręgu, taniec z towarzyszeniem pieśni, chóru, zespołu śpiewaków i tancerzy, miejsce do tańca”, słow o niepewnym pochodzeniu… [CB oczywiście!]
This is the plan of a typical Orthodox Church. You can see that the central part of the church is the „nave”, which is in Greek known as „naos”.
Oto mamy plan typowego kościoła prawosławnego. Widać, że centralną częścią kościoła jest „nawa”, która po grecku nazywa się „naos”.
Now, the word ναός (naos) is an Ancient Greek word meaning temple, the innermost part of a temple, sanctuary, the part of the temple considered most pure and holy…
Otóż słowo ναός (naos) jest starożytnym greckim słowem oznaczającym świątynię, najbardziej wewnętrzną część świątyni, sanktuarium, część świątyni uważaną za najczystszą i najświętszą..
Which is why the central „naos” dome has an image of „Christ” looking down from heaven…The Central Dome in the „naos” of the mid-13th century Serbian Church of the Apostoles, in the Patriarchate of Pec, Kosovo…
Dlatego centralna kopuła „naos” ma wizerunek „Chrystusa” spoglądającego z nieba… Poniżej Centralna kopuła w „naos” serbskiego kościoła apostołów z połowy XIII wieku w patriarchacie Pec w Kosowie …
What is very interesting is that in Orthodox Churches, right under the main „naos” dome, right under the image of „Christ in heaven”, we find a circular chandelier called „horos” (circular dance???) with many candles on it…
Co bardzo ciekawe, w cerkwiach prawosławnych, tuż pod główną kopułą „naos”, tuż pod obrazem „Chrystusa w niebie”, znajdujemy okrągły żyrandol zwany „horos” (taniec w kółku???) z wieloma świecami na czym…?
Podczas śpiewania psalmów Polieleosa zapalane są wszystkie świece, a żyrandol jest popychany prętem tak, aby obracał się w przód i w tył podczas śpiewu. Ta praktyka jest nadal widoczna w klasztorach na Górze Athos i w innych tradycyjnych klasztorach prawosławnych…
Now, Polyeleos is part of the Orthodox monastic nighttime liturgy, ending at dawn. It is called „ὄρθρος” (dawn) in Greek and „Оўтреня” (Oútrenya) in Church Slavonic. In traditional monasteries it is held daily so as to end at sunrise…
W kościołach parafialnych nabożeństwo to odprawiane jest tylko w niedziele i święta. Takie jak Wielkanoc… [CB – Easter – Oster od słowiańskiego Kostroma / Kolada – czyli koniec Zimy-Kolady i Wielka Noc Nowego Słowiańskiego Roku w Równonoc Wiosenną]
As part of the Easter „dawn” service „the priests open…the church door and together with the people exit the church and go in procession three times around it while singing the hymn of the resurrection…”
W ramach wielkanocnego nabożeństwa „porannego” [CB – Jutrzni / Roratów] „kapłani otwierają… drzwi kościoła i wraz z ludem wychodzą z kościoła i trzykrotnie okrążają go w procesji, śpiewając hymn zmartwychwstania…”
Why opening the church doors and stepping out of the church?
Po co otwierać drzwi kościoła i wychodzić z kościoła?
I believe that it has something to do with the way early Christians prayed: facing the rising sun in the east… Tertullian (2nd-3rd c. AD ecclesiastical writer) felt constrained to write this in his “Apology,” and again in his writing “Against Valentinian”.
Wierzę, że ma to coś wspólnego ze sposobem, w jaki modlili się pierwsi chrześcijanie: twarzą do wschodzącego słońca na wschodzie i o wschodzie… Tertulian (pisarz kościelny z II-III wieku n.e.) poczuł się zmuszony do napisania tego w swojej „Apologii” i ponownie w jego piśmie „Przeciw Walentynianowi”.
Which is why the first churches were „oriented”. The word „oriented” comes from
1. orient – east
2. to orient – to position towards east, to face east. From Latin oriēns (“east”).
3. orientation – correct position facing east
Dlatego pierwsze kościoły były „zorientowane”.
Słowo „zorientowany” pochodzi od
1. orient – wschód
2. orientować się — ustawiać się w kierunku wschodnim, patrzeć na wschód. Z łac. oriēns („wschód”).
3. orientacja – prawidłowa pozycja skierowana na wschód
The earliest allusion to churches being build to face east in Christian literature is in Apostolic Constitutions: „a church should be oblong with its head to the East”. Tertullian also speaks of churches as erected in „high and open places, and facing the light”. From Catholic Encyclopedia.
Najwcześniejsza aluzja do kościołów budowanych ku wschodowi w literaturze chrześcijańskiej znajduje się w Konstytucjach Apostolskich: „kościół powinien być podłużny, z głową skierowaną na wschód”. Tertulian mówi również o kościołach wznoszonych „na wysokich i otwartych miejscach, zwróconych ku światłu”. Z Encyklopedii Katolickiej.
This is why in Orthodox Churches the altar is at the eastern end, which means that both the priest and people face both the Altar and the East during the Canon…Which means that the door is at the western end…
Dlatego w cerkwiach ołtarz znajduje się na wschodnim krańcu, co oznacza, że zarówno kapłan, jak i lud podczas kanonu są zwróceni twarzą do ołtarza i wschodu… Co oznacza, że drzwi są na zachodnim krańcu…
So opening of the door during Easter dawn sermon makes no sense from the point of view of praying to the sun…
Otwieranie drzwi podczas wielkanocnego kazania nie ma więc sensu z punktu widzenia modlenia się do słońca…
But it seems that „facing the light” was interpreted differently by the builders of the earliest churches. Roman Basilicas built by the First Christian Emperor, Constantine, were built in a shape of a horse shoe or semi-circle with the priest at the western end, the altar in front of him, and everyone facing east toward the entrance doors and the rising sun…The Lateran, St. Peter’s, St. Paul’s, and San Lorenzo in Rome, as well as the Basilicas of Tyre and Antioch and the Church of the Resurrection at Jerusalem, had their apse facing the West and entrance facing East.
Wydaje się jednak, że budowniczowie najwcześniejszych kościołów różnie interpretowali „zwrócenie się ku światłu”. Bazyliki rzymskie budowane przez pierwszego chrześcijańskiego cesarza Konstantyna były budowane na planie podkowy lub półkola z księdzem na zachodnim końcu, ołtarzem przed nim i wszystkimi zwróconymi na wschód w kierunku drzwi wejściowych i wznoszącego się słońca … Laterański, św. Piotra, św. Pawła i św. Wawrzyńca w Rzymie, a także bazyliki w Tyrze i Antiochii oraz kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Jerozolimie miały apsydę zwróconą na zachód i wejście na wschód.
Here is the drawing of The San Lorenzo fuori le Mura from Rome, with orientation. You can see that the doors are facing East…
Oto rysunek San Lorenzo fuori le Mura z Rzymu, z orientacją. Widać, że drzwi są skierowane na wschód…
Now if the doors of the church are facing East. opening the doors at Easter dawn prayer, and stepping out of the church, makes a lot of sense. The doors are opened to let the rising sun into the church and to signal to the faithful that it is time to go out and meet it…It or Him?
Teraz, jeśli drzwi kościoła są skierowane na wschód. otwieranie drzwi podczas wielkanocnej modlitwy o świcie i wychodzenie z kościoła ma wiele sensu. Drzwi są otwarte, aby wschodzące słońce wkroczyło do kościoła i zasygnalizowało wiernym, że nadszedł czas, aby wyjść na spotkanie… To jest On?
As you can imagine, this caused ambiguity, as to whom were the people actually praying…Also people were praying facing the door and not the priest, and we can’t have that in a church…So this orientation was quickly abandoned and replaced with the altar, and the priest being in the east, so everyone was facing the same direction while praying…Still praying towards the rising sun though…
Was this rising sun facing „orientation” during prayer a Roman influence on essentially Jewish Christianity? Coming from Sol Invictus cult which was predominant in Rome at the time of Constantine??? Well, you could say that the Romans were reviving the religious practices of the builders of the First Temle…Who also prayed „to the rising sun”…I wrote about this in my post „Sun god from the first temple„…
Czy „orientacja” do wschodzącego słońca podczas modlitwy była rzymskim wpływem na zasadniczo żydowskie chrześcijaństwo? Wywodzący się z kultu Sol Invictus, który dominował w Rzymie za czasów Konstantyna??? Cóż, można powiedzieć, że Rzymianie wskrzeszali praktyki religijne budowniczych Pierwszej Świątyni…Którzy też modlili się „do wschodzącego słońca”…Pisałem o tym w poście „Bóg słońca z pierwszej świątyni” …
By the way, did you know that The First Temple was built on a threshing floor? And that threshing floors were in the past used not just for threshing but also as solar observatory, and most likely were regarded by the sun worshipers as holy places? I talked about this in my post „Boaz and Jachin„…And do you know that apparently „oro”, the solar circular dance was first danced on threshing floors of Minoan Crete, which were used as solar observatories? I talked about this in my post „Shield of Achilles„…
Nawiasem mówiąc, czy wiesz, że Pierwsza Świątynia została zbudowana na klepisku? I że klepiska służyły w przeszłości nie tylko do omłotu, ale także jako obserwatoria słoneczne i najprawdopodobniej były uważane przez czcicieli słońca za miejsca święte? Mówiłem o tym w moim poście „Boaz i Jachin”… A czy wiecie, że podobno „oro”, taniec w kółku słonecznym, został po raz pierwszy zatańczony na klepiskach minojskiej Krety, które były używane jako obserwatoria słoneczne? Mówiłem o tym w moim poście „Tarcza Achillesa”…
Sooo…Back to the naos, with the image of Christ in Heaven, under which the „oro” (circular chandelier) is made to spin during the sunrise service…Remember the Serbian medieval fresco depicting the „oro” (circular dance) spinning under the sun?
Taaa…Wróćmy do naos, z wizerunkiem Chrystusa w Niebie, pod którym obraca się „oro” (okrągły żyrandol) podczas nabożeństwa o wschodzie słońca…Pamiętasz średniowieczny serbski fresk przedstawiający „oro” (okrągły żyrandol i taniec) który wiruje pod słońcem?
Remember that „oro” was a ceremonial circular, spinning solar dance…Depicting ever spinning solar wheel…So being danced under the sun is kind of appropriate…But why is „oro” (circular chandelier, source of light) made to spin under Christ during sunrise prayer?
Pamiętasz, że „oro” było ceremonialnym wirującym tańcem w kręgu słonecznym… Przedstawiającym wiecznie obracające się koło słoneczne… Więc taniec pod słońcem jest w pewnym sensie odpowiednikiem… Ale dlaczego „oro” (okrągły żyrandol, źródło światła ) wirować ma pod Chrystusem podczas modlitwy o wschodzie słońca?
Christ is looking at the spinning „oro” from the dome over „naos” which symbolises heaven. The same way sun is looking at the spinning „oro” from the sky in the fresco from Lesnovo…
Chrystus patrzy na wirujące „oro” z kopuły nad „naos”, która symbolizuje niebo. Tak samo słońce patrzy na wirujące „oro” z nieba na fresku z Lesnowa…
[Bóg-SWA (Swąt) patrzy ze Sławi/SWA/Sua poprzez Welę i Niebo = Prawię, gdzie zasiada SWAróg-Kowal Niebieski na ORO-tan Słońce – SWOnce / SUOnce (SWArożyca, Syna SWArogowego) w Jawi i poprzez Jawię w dół do Nawi / Nawy, gdzie siedzą wierni i gdzie kapłan odprawia obrzęd i gdzie króluje w Krainie Od-NAWienia/ Odnowienia Ducha – WELES Władca Inkarnacji. CB]
Official etymology for „naos” says: from Proto-Hellenic *nahwós, perhaps from Proto-Indo-European *nes- (“to join with, to conceal oneself”)…
Oficjalna etymologia słowa „naos” mówi: od Proto-helleńskiego *nahwós, być może od Proto-indoeuropejskiego *nes- („łączyć się, ukrywać się”)…
But I would like to propose another etymology…
Ale chciałbym zaproponować inną etymologię…
In my post „Nav” I talked about this interesting group of words:
W moim poście „Nav” mówiłem o tej ciekawej grupie słów:
In Irish the word for heaven is „neamh” pronounced like „nav”.
In Slavic languages the word for otherworld is also „nav”.
In Slavic languages the word for sky is „nebo”.
All these words come from PIE „*nébʰos” meaning sky…
W języku irlandzkim słowo oznaczające niebo to „neamh”, wymawiane jak „nav”.
W językach słowiańskich słowem „inny świat” jest również „nav”.
W językach słowiańskich niebo to „nebo”.
Wszystkie te słowa pochodzą od PIE „*nébʰos” oznaczającego niebo…
The word „naos” was written and pronounced differently in different Greek dialects:
Słowo „naos” było różnie zapisywane i wymawiane w różnych greckich dialektach:
ναϝός (nawós) Laconian
ναῦος (naûos) Aeolic
νεώς (neṓs) Attic
νηός (nēós) Ionic
ναϝός (nawós) lakoński
ναῦος (naûos) eoliczny
νεώς (neṓs) attyczny
νηός (nēós) joński
This all looks very similar to both Irish and Serbian words…
Did „naos” originally just mean sky too? Eventually becoming a temple representing sky? Eventually becoming the central part of the temple, where god resides. Up in the dome. In heaven (sky)…
Czy „naos” pierwotnie oznaczało również niebo? [To niebieskie – niebiosa – nad nami? CB] W końcu stając się nawą – świątynią reprezentującą niebo? Ostatecznie stając się centralną częścią świątyni, w której przebywa bóg. W kopule. W Niebie-Prawi (niebie-niebiosach)..
[CB – Dochodzimy tutaj do niesamowitego punktu ukazującego spojenie/zrąb Wiary Przyrody-Przyrodzonej Słowiańskiej, a być może w ogóle ludzkiej duchowości, ale przechowanej z jednej strony przez język Słowian (Słowiano-Ariów / Indo-Europejczyków) a z drugiej przez symbolikę świątyń pierwotnych chrześcijan, gdzie wprost przeniesiono symbolikę Wiary Przyrodzonej z naturalnych świętych Wzgórz i Kręgów.
Bowiem: NAWIE są dokładnie Dołem / Padołem Weli, czli dolną częścią PRAWI – i tę część muszą ludzie zamieszkujący JAWIĘ / Czyli Padół Ziemski widzieć jako NIEBO / NEBo – NAW (nebo → nevo → nawia; gdzie b przechodzi w v/w zgodnie ze znaną zasadą b→w/v).
Zatem Niebiosa jakie widzimy nad głowami to Dno WELI – NAWIE-Nebo, Kraina WELESA – Kraina Odnawiania Ducha (inkarnacji), a nad nią dopiero jest zlokalizowany Świat Boski PRAWIA (Niwy Weli).
Z kolei to co na Górze gdzie Świeci SwaROg – Kowal Niebieski / WELSKI władca P-RAwi ma także swoją Górę – SŁAWIĘ, gdzie nad wszystkim stoi w SWAwi/SŁAWI Bóg RzĄdu (porządku) Swąt-Rod – ŚWIAtło ŚWIAta.
Dalej to co na Górze odzwierciedla się na Dole w Jawicznym Padole Ziuemskim – tu Kręci się ORO-Wian (Orzywian- wieniec kandelabr ze światłami) i świeci / wschodzi / odradza się Słońce-Swarożyc Jawi, każdego dnia o Jutrzni. Jest to niesłychane spojenie/sklepienie – spójnia słów języka słowiańskiego z zasadą i Prawem Światła Świata, RzeczyIstności – odbite tak w języku jak i w symbolice świątyni Wiary Przyrodzonej – przeniesionej do kościoła murowanego judeo-chrześcijan!]
Our lord who are in heaven (sky)…
I will finish this post with the picture of a fresco painted on the walls of the 3rd c. baptistry in the Church House at Dura-Europus, Syria. Women visiting the empty tomb after Christ’s resurrection.
Ten post zakończę obrazem fresku namalowanego na ścianach z III wieku. baptysterium w Domu Kościoła w Dura-Europus w Syrii. Kobiety odwiedzające pusty grób po zmartwychwstaniu Chrystusa.
Is that the rising sun above the tomb?
Czy to wschodzące słońce nad grobowcem?
źródło: https://oldeuropeanculture.blogspot.com/2020/04/oro.html
[CB – Na koniec nie sposób nie odnieść się tutaj do jeszcze jednego wątku pominiętego w całym wywodzie Gorana Pavlovica, ale bardzo ważnego jako kolejne potwierdzenie opisywanej tutaj sytuacji przeniesienia Wiary Przyrody i jej symboliki Sławi → Prawi → Nawi → Jawi do symboliki kościelnej oraz obrzędowości Wiary Przyrodzonej do obrzędowości chrześcijańskiej. Otóż sama budowa pierwotnej świątyni prawosławnej w swojej części Centralnej – Uświęconej – Naw – ukazana na rysunku poniżej oddaje Równoramienny Krzyż Prosty – pierwotny Krzyż Wiary Przyrodzonej Słowian- będacy symbolem Koła Godów i Prawego Rzędu – Porządku Bożego.]
O znaczeniu Oro, Orowania, Oracji, h-Orału, chÓRU oraz prawdziwym przyrodzonym rodowodzie tych pojęć i słów i o innych sprawach związanych z obrzędowością piszę szeroko i dokładnie w Księdze Tanów. CB