Tajemnice megalitów dąbrowskich
Od słynnego angielskiego Stonehenge są ponad dwukrotnie rozleglejsze i o tysiąclecie starsze. Megalitowe kręgi ze Śląska to unikatowe założenie w rozpoznanych dotąd dziejach Europy. Wielka konstrukcja ze skał dolomitowych ma 100 metrów średnicy i pochodzi najprawdopodobniej sprzed 5,5 tys. lat.
Tajemnice megalitów dąbrowskich
Od słynnego angielskiego Stonehenge są ponad dwukrotnie rozleglejsze i o tysiąclecie starsze. Megalitowe kręgi ze Śląska to unikatowe założenie w rozpoznanych dotąd dziejach Europy. Wielka konstrukcja ze skał dolomitowych ma 100 metrów średnicy i pochodzi najprawdopodobniej sprzed 5,5 tys. lat.
Na razie nie zakończono badań, które mają dokładnie wydatować znalezisko z Bukowej Góry. To jedno ze Wzgórz Trzebiesławickich w granicach Dąbrowy Górniczej. Prof. Maciej Pawlikowski, mineralog z Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie przyznał w Polskim Radiu, że dopiero pełna ekspertyza gruntu z podłoża megalitów pozwoli precyzyjniej ustalić czas powstania zabytku. Wstępnie mówi się o połowie IV tysiąclecia p.n.e. i wiąże konstrukcję z kulturą pucharów lejkowatych, znaną choćby z kujawskich megaksylonów, określanych jako „polskie piramidy”. Jednak kompleks z Bukowej Góry jest w całości kamienny, bez udziału elementów drewnianych i ziemnych. Prof. Pawlikowski przekazał, że w wykopaliskach stwierdzono kuliste kamienne struktury wytworzone przez człowieka, ale beż użycia narzędzi metalowych. Są też wyraźne ślady palonych tu od dawna ognisk. Wzgórze na Zagłębiu Dąbrowskim człowiek odwiedzał co najmniej od 13 tys. lat – powiedział Polskiej Agencji Prasowej dyrektor generalny Lasów Państwowych, Józef Kubica. Prowadzenie w tym miejscu prac archeologicznych umożliwiło podpisane w ubiegłym roku porozumienie między Lasami Państwowymi a Generalnym Konserwatorem Zabytków. Śląski konserwator wojewódzki Łukasz Konarzewski podkreślił, że prawdopodobnie mamy do czynienia z prastarym miejscem kultu. Dopiero z bliższych nam epok pochodzą ślady pochówków ciałopalnych w tym miejscu.
Kierownik wykopalisk na Bukowej Górze, dr hab. Dariusz Rozmus ocenił, że najstarsze ślady obecności człowieka na Bukowej Górze pochodzą sprzed ok. 11 tys. lat przed naszą erą – to tzw. rdzenie krzemienne wokół góry z epoki schyłkowego paleolitu, są też ślady z epoki neolitu.
Z jakiego okresu pochodzą megality – archeolodzy na razie nie ustalili. „To zupełnie zdumiewające konstrukcje. Im więcej odkrywamy – m.in. dzięki badaniom lidarowym z wykorzystaniem drona – tym bardziej zaczynamy zauważać pewne prawidłowości” – przyznał Rozmus, który początkowo nie wierzył, że kamienie na Bukowej Górze nie są naturalnym elementem wzgórza, ale megalitami, czyli zostały tam przyniesione i ułożone przez człowieka. Tworzą one celowe układy, obejścia wokół centralnych punktów. Archeolog podkreślił, że Góra Bukowa zbudowana jest z dolomitu kruszcowego, zaś megality są z dolomitu diploporowego. Dlatego nie ma mowy o naturalnym związku tych budowli z masywem góry. Niektóre z płyt stoją pionowo, co też świadczy o działalności człowieka. Niezwykłymi zabytkami z Góry Bukowej, znalezionymi na szczycie wzgórza są okrągłe, celowo obrobione kamienie o średnicy około 83 cm.
„Tu być może mamy jakieś petroglify, które raz wychodzą, raz ich nie ma. Myślę, że jeszcze wiele ciekawych odkryć przed nami. Mamy tu mnóstwo tajemnic” – ocenił Rozmus dla dabrowa.gornicza.naszemiasto.pl. Być może rozwiązanie funkcji megalitów dąbrowskich jest zawarte w dociekaniach Czesława Białczyńskiego? Na razie mamy kolejny wybitny zabytek po Maszkowicach, udawaniający, że nasi przodkowie potrafili wznosić wielkie kamienne budowle, unikatowe w skali Europy. Wykorzystywali kamień tam, gdzie był on dostępny i spełniał swoją rolę lepiej niż drewno czy ziemia. Miejsce kultu miało być trwałe i nie służyło do stałego mieszkania, jak domy, które na naszych ziemiach wznoszono przeważnie z drewna, bardziej przyjaznego dla człowieka i lepiej dostosowanego do klimatu.
Fot. dabrowa-gornicza.pl, autor Dariusz Nowak.
źródło: http://rudaweb.pl/index.php/2022/07/25/tajemnice-megalitow-dabrowskich/