Naukowcy przez lata byli w błędzie. Wszystko zmieniły wykopaliska w Szwecji

Od Poli Dec

Nowe odkrycia pokazują, że 10 tys. lat temu kobiety polowały i walczyły. Dopiero rewolucja neolityczna zmieniła relacje między płciami. Jednak i później zdarzały się wyjątki.

Naukowcy przez lata byli w błędzie. Wszystko zmieniły wykopaliska w Szwecji

Nowe odkrycia pokazują, że 10 tys. lat temu kobiety polowały i walczyły. Dopiero rewolucja neolityczna zmieniła relacje między płciami. Jednak i później zdarzały się wyjątki.

• Kobiety w dawnych czasach zajmowały się jedynie domem? Najnowsze badania pokazują, że naukowcy przez lata byli w błędzie
• Podział ról przypisywanych płciom nastąpił, dopiero gdy ludzie zaczęli prowadzić osiadły tryb życia. Rosnące zasoby prowadziły również do wzrostu liczby ludności, mężczyźni zajęli się obroną, podczas gdy kobiety stały się odpowiedzialne za dom i dzieci
• W niektórych kulturach jednak i później były wyjątki
• — Odkrywanych jest coraz więcej grobów kobiecych z bronią lub symbolami nawiązującymi do broni i walki, co zmusza badaczy do krytycznego kwestionowania tradycyjnych granic między płciami w epoce Wikingów — podkreślają archeolodzy

Birka jest uważana za najstarsze miasto w Szwecji. Założona przez Wikingów pod koniec VIII w. na wyspie na jeziorze Mälaren osada szybko stała się ośrodkiem handlowym gromadzącym skarby północy. Jakie bogactwa tam były, odkryli badacze pod koniec XIX w., odsłaniając bogato wyposażony grobowiec. Miecz, topór bojowy, łuk i strzały oraz tusze dwóch koni pozwoliły wykopaliskom wyciągnąć tylko jeden wniosek: pochowano tu potężnego człowieka, księcia, z całym jego splendorem.

Do 2017 r. naukowcy z Uniwersytetu Sztokholmskiego poddali szczątki analizie DNA. Wynik był sensacją, ponieważ rzekomy książę był kobietą. Fakt, że kobiety mogły zajmować ważne pozycje jako wojowniczki i przywódczynie w męskim społeczeństwie Wikingów, jest jednym z zadziwiających rezultatów nowych metod, które obecnie korygują wiele założeń archeologii. Jak dalece dotyczy to również relacji między płciami w gatunku homo sapiens, pokazuje film dokumentalny ZDF „Terra X: „Potężni mężczyźni — bezsilne kobiety?” Niektóre role, które pokolenia naukowców przypisywały płciom, najwyraźniej wieki temu nie funkcjonowały w ten sposób.

Potwierdzają to również inne znaleziska Wikingów. Ponieważ dalsze badania potwierdziły odkrycie sztokholmskie, zweryfikowano również odkrycia dokonane w Norwegii i Danii. „Odkrywanych jest coraz więcej grobów kobiecych z bronią lub symbolami nawiązującymi do broni i walki, co zmusza badaczy do krytycznego kwestionowania tradycyjnych granic między płciami w epoce Wikingów” — podsumowują archeolodzy Leszek Gardela i Matthias S. Toplak w artykule „Militaria bei den Wikinger-Frauen” (Militaria wśród kobiet wikingów) w czasopiśmie „Archäologie in Deutschland”.

Na przykładzie grobu z Birki twórcy dokumentu pokazują, że nawet w dawnych czasach społeczna rola kobiet nie była wcale tak jasno określona, jak wielu (męskich) interpretatorów wywnioskowało to do tej pory ze źródeł. Wikingowie na pytanie o płeć odpowiadali prawdopodobnie ambiwalentnie. Dokument ZDF skupia się jednak przede wszystkim na wymiarze antropologicznym: jakie relacje między płciami utrzymywali homo sapiens podczas ewolucji?

Zadziwiającą wskazówkę stanowią słynne rysunki, które łowcy-zbieracze rysowali w jaskiniach południowej Francji i północnej Hiszpanii 35 tys. lat temu. Z pokolenia na pokolenie zakładano, że te liczne zwierzęta to ofiary polowania, czyli że mężczyźni-myśliwi namalowali je na ścianach.

Na Uniwersytecie w Liverpoolu archeolog Anthony Sinclair i biolog sądowy Patrick Randolph-Quinney dokonali pomiarów odcisków dłoni zachowanych w słynnej jaskini Lascaux, stosując technikę morfologii geometrycznej. Podobnie jak u współczesnych mężczyzn i kobiet, dłonie kobiet z górnego paleolitu wyróżniały się tym, że zwężały się bardziej ku nadgarstkowi, inaczej niż u mężczyzn.

Fakt, że większość malowideł została wykonana przez kobiety, sugeruje, że były one nie tylko artystkami, ale prawdopodobnie również brały udział w polowaniach.

— Sinclair wyjaśnia analityczne, okrężne rozumowanie wielu kolegów.

więcej u źródła: https://www.onet.pl/styl-zycia/onetkobieta/naukowcy-przez-lata-byli-w-bledzie-wszystko-zmienily-wykopaliska-w-szwecji/t5xfsds,2b83378a