Kazimierz Moszyński (1887-1959) – Strażnik Wiary Przyrodzonej Słowian (I SSŚŚŚ)
„Polska Wikipedia” naukowo-katolicka jest bardzo powściągliwa w przedstawianiu osoby Kazimierza Moszyńskiego, tak jak i jego brata Wacława. Na przykład nic tam nie przeczytacie o domu rodzinnym, wychowaniu religijnym i etycznym, o rodzicach ani o całej rodzinie Moszyńskich, a jest to rodzina wielce dla Polski zasłużona. Dzieje obu braci zaczynają się o dziwo od 1905-1906 roku, kiedy byli już praktycznie dorosłymi ludźmi. Cóż to za wstydliwy okres to ich dzieciństwo? Na szczęście więcej pisze o innych, dawniejszych przedstawicielach rodziny Moszyńskich propaganda Watykanistów, która tej rodziny po prostu nienawidzi. Stąd możemy poznać wolnomularską i ezoteryczno-okultystyczną przeszłość tejże rodziny. Cytuję: „August Fryderyk Moszyński, był wielkim mistrzem loży masońskiej i pierwszym różokrzyżowcem królestwa.”
O dziwo Wikipedia katolicko-„polska”, która nie potrafi w roku 2018 wciąż wymienić wszystkich dzieł Kazimierza Moszyńskiego (na podstawie dostępu tutaj poniżej przedstawionego z dnia 04 08 2018) informuje nas jednak że, cytuję: „Pod wpływem atmosfery i zainteresowań Młodej Polski, a zwłaszcza pod urokiem Stanisława Wyspiańskiego planował stworzyć dramat historyczny o walce pogańskiej Słowiańszczyzny z chrześcijaństwem i, szukając materiału do tych zamysłów literackich, zaczął interesować się kulturą ludu wiejskiego.
Już w tym czasie zaświtała mu idea, by poprzez badania kultury ludowej próbować odtwarzać zamierzchłą przeszłość.”
Wikipedia:
Kazimierz Moszyński (ur. 5 marca 1887 r. w Warszawie, zm. 30 marca 1959 r. w Krakowie) – polski etnograf, etnolog, slawista. Brat Wacława.
Po ukończeniu gimnazjum realnego w Warszawie, studiował w latach 1906–1909 biologię w Szwajcarii. Na wieść o śmierci ojca przerwał studia i wrócił do Polski, a następnie w 1910 r. zdał na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie, by uczyć się rysunku u Józefa Mehoffera. Pod wpływem atmosfery i zainteresowań Młodej Polski, a zwłaszcza pod urokiem Stanisława Wyspiańskiego planował stworzyć dramat historyczny o walce pogańskiej Słowiańszczyzny z chrześcijaństwem i, szukając materiału do tych zamysłów literackich, zaczął interesować się kulturą ludu wiejskiego.
Już w tym czasie zaświtała mu idea, by poprzez badania kultury ludowej próbować odtwarzać zamierzchłą przeszłość. Aby zbierać materiał etnograficzny na wsi, w latach 1912–1917 pracował jako nauczyciel domowy, przygotowujący młodzież w wiejskich dworach do egzaminów w zakresie klas gimnazjalnych. Równocześnie prowadził terenowe badania etnograficzne i dokształcał się na podstawie lektury w zakresie etnologii, socjologii, filozofii, językoznawstwa i archeologii. W tym okresie, dzięki wsparciu Kasy im. Józefa Mianowskiego podjął też pierwsze systematyczne badania etnograficzne na wschodnim Polesiu, które po 6 tygodniach musiał przerwać w związku z wybuchem I wojny światowej.
W 1918 r. wrócił do Warszawy, gdzie pracował początkowo jako wychowawca w internacie, od 1919 r. jako sekretarz w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. W 1920 r. wstąpił jako ochotnik do wojska, został odznaczony Krzyżem Walecznych. 1 września 1922 r. został starszym asystentem, a w 1924 r. kierownikiem Oddziału Etnologii Słowiańskiej Instytutu Antropologicznego w Towarzystwie Naukowym Warszawskim i odtąd mógł się całkowicie poświęcić pracy naukowej.
Dzięki znaczącemu dorobkowi naukowemu, na wniosek i przy poparciu Kazimierza Nitscha i Jana Rozwadowskiego 1 stycznia 1926 r. mianowano go zastępcą profesora i kierownikiem Katedry Etnografii Słowian w Studium Słowiańskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1930 r. został profesorem nadzwyczajnym, w 1934 r. – zwyczajnym. Od 1 września 1935 r. do wiosny 1945 r. przebywał w Wilnie, gdzie do 1940 r. kierował Katedrą Etnologii i Etnografii Uniwersytetu Stefana Batorego. W maju 1945 r. powrócił do Krakowa i odtąd aż do śmierci kierował Katedrą Etnografii Słowian UJ. Od 1929 redagował dział etnograficzny „Ludu Słowiańskiego”.
Pochowany został w grobowcu rodzinnym na Cmentarzu Bródnowskim w Warszawie.
Jako jeden z pierwszych polskich uczonych bronił allochtonicznej teorii pochodzenia Słowian, dowodząc że do V wieku zamieszkiwali oni obszar Naddnieprza i doszukując się ich prakolebki na pograniczu Europy i Azji[1]. Teoria ta stała w sprzeczności z dominującymi wówczas poglądami o odwiecznym zasiedzeniu Słowian na terenach nadwiślańskich (teoria autochtoniczna) i przez długi czas spotykała się z krytyką.
Wybrane dzieła
Książki
- Badania nad pochodzeniem i pierwotną kulturą Słowian (1925)
- Polesie Wschodnie (1928)
- Ethnographische Studien in Ostpolen (1929)
- Kultura ludowa Słowian (cz. I., 1929)
- Atlas kultury ludowej w Polsce (z. 1–3 1934–36)
- Pierwotny zasięg języka prasłowiańskiego (1957)
- Człowiek. Wstęp do etnografii powszechnej i etnologii (1958)
Artykuły
- 1925 O źródłach magii i religii, „Przegląd Filozoficzny”, t. 28, ss. 239–251.
- 1938 Regionalne zwyczaje doroczne w Polsce, „Kalendarz Ilustrowanego Kuriera Codziennego”, ss. 78–85.
- 1948 Stan i zadania etnografii polskiej, „Lud”, t. 38.
Przypisy
Włodzimierz Pessel: Kazimierz Moszyński (pol.). kulturologia.uw.edu.pl. [dostęp 3 marca 2012].
Wikipedia jest bardzo enigmatyczna jeśli chodzi o Kazimierza Moszyńskiego, zbywa jego osobę z niejaką wstydliwością. Wkrótce wykryjemy dlaczego.
Więcej o jego ważnych dziełach dowiemy się z internetowej wersji Encyklopedii PWN. Podaje ona że:
brat Wacława, etnolog, historyk kultury, językoznawca;
W roku 1906 podjął studia biologiczne w Szwajcarii, skąd po trzech latach przeniósł się na Akademię Sztuk Pięknych Krakowie, jednak i te studia szybko porzucił. Od roku 1912 przygotowywał i realizował na własną rękę badania terenowe nad kulturą ludową. W roku 1922 otrzymał stanowisko starszego asystenta (a w 1924 kierownika) Oddziału Etnologii Słowiańskiej w Instytucie Antropologicznym Towarzystwa Naukowego w Warszawie i od tego momentu poświęcił się wyłącznie pracy naukowej.
Mimo braku formalnego wykształcenia uniwersyteckiego w roku 1926 otrzymał Katedrę Etnografii Słowian w ramach organizowanego na Uniwersytecie Jagiellońskim Studium Słowiańskiego i cztery lata później otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, zaś po kolejnych czterech latach profesora zwyczajnego. W latach 1935-1940 kierował Zakładem Etnologii i Etnografii na Uniwersytecie w Wilnie. Po zakończeniu wojny powrócił na Uniwersytet Jagielloński, gdzie ponownie objął Katedrę Etnografii Słowian.
W pracy naukowej i dydaktycznej kładł nacisk przede wszystkim na badania terenowe: między innymi w latach 1924-1928 w stu równomiernie rozrzuconych na terenie Polski wsiach badał kulturę materialną, natomiast od roku 1930 przez dwa lata prowadził równie systematyczne i rozległe studia nad kulturą duchową, wyniki tych eksploracji trafiły do Atlasu kultury ludowej w Polsce (trzy zeszyty, 1934-1936). Brał również udział w wyprawie na Zachodnią Białoruś (1926), prowadził kwerendy w muzeach Bułgarii, Jugosławii, Węgier i Austrii (1926-1928), uczestniczył w badaniach muzykologicznych na Polesiu (1932) i pracach Instytutu Zachodniego i Biura Studiów dla Zagadnień Ziem Odzyskanych (1947), zainicjował badania nad ludową wiedzą o drzewach oraz drewnie (1953).
Najważniejsze prace Moszyńskiego to Kultura ludowa Słowian (1929, 1939) – syntetyczne opracowanie kultury materialnej i duchowej tej grupy etnicznej, oraz Człowiek: wstęp do etnografii powszechnej i etnologii (1958).
**
Klimaszewska, Jadwiga. Katedra Etnografii Słowian (1926-1964) na tle rozwoju etnografii w Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1811-1925. „Zeszyty Naukowe UJ – Prace historyczne” zeszyt 16, 1967.
Klimaszewska, Jadwiga. Działalność naukowa Katedry Etnografii Słowian UJ. „Zeszyty Naukowe UJ – Prace etnograficzne” zeszyt 11, 1978.
Klimaszewska, Jadwiga. Kazimierz Moszyński. [w:] Etnografowie i ludoznawcy polscy. Sylwetki, szkice biograficzne. Tom I. Fryś-Pietraszkowa, Ewa; Kowalska-Lewicka, Anna; Spiss, Anna (redakcja). Kraków 2002. ISBN 83-87623-65-2.
Sami rozumiecie – mimo braku wykształcenia uniwersyteckiego Kazimierz Moszyński dostał ważne stanowisko naukowe na Uniwersytecie Jagiellońskim w II RP! Czy dzisiaj byłoby to możliwe – odpowiedzcie sobie sami! dzisiaj ta kasta okopana w sowim Wysokim Zamku zbudowanym na pisakach i popiołach PRLu zagryza nawet swoich, którzy ważą się mieć odmienne od kasty zdanie na różne tematy naukowe.
Kultura ludowa Słowian ? monumentalne dzieło, wydawane w Krakowie w latach 1929-1939. Było pierwszym w Europie syntetycznym opracowaniem ludowej kultury dużej grupy etnicznej, a jego publikacja wysunęła etnografię polską na czołową pozycję w europejskim słowianoznawstwie. Dzieło składa się z dwóch tomów. Pierwszy z nich – pt. Kultura materialna – poświęcony jest m.in. gospodarce, odzieży, broni, komunikacji, przechowywaniu żywności); w tomie drugim (cz.1 i 2), zatytułowanym Kultura duchowa, opracowane są m.in. takie tematy jak wiedza, kult, wierzenia, magia, wróżby, sztuki plastyczne, muzyka, onomastyka i symbolika. Autor oparł się na badaniach terenowych, jakie prowadził w Polsce, na Białorusi, Polesiu i Ukrainie. Dzieło liczy ponad 2300 stron druku, zawiera ryciny 2500 obiektów, a także mapy i dodatki nutowe. Przedruk metodą fotooffsetową, oprawa twarda, zadrukowana, laminowana; format 255 x 175 mm; str. 710; I tom ISBN 978-83-61889-12-0; II tom, s. 734 + atlas 80 s. 80, ISBN 978-83-61889-13-7; III tom,s. 940, ISBN 978-83-61889-14-4; Graf-ika; Warszawa 2010
Komplet 3 tomów Kultury Ludowej Słowian. Do każdego tomu dołączony atlas. Wydanie w miękkiej oprawie, papier gramatura 70 g.
Kultury ludowej Słowian ‒ imponującego dzieła profesora Moszyńskiego przedstawiać nie trzeba. To bez wątpienia jedna z najważniejszych prac jakie ukazały się na temat nie tylko polskiej, ale również słowiańskiej kultury ludowej. Do dziś jest niezwykle cennym źródłem wiedzy dla historyków, archeologów, etnologów, kulturoznawców oraz dla wszystkich zainteresowanych historią życia codziennego naszych przodków.
Literatura ludowa. Kaszuby i Pomorze – Kazimierz Moszyński
Wydawnictwo: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze