Adrian Leszczyński – Królowie Herulów i Wandalów
Genzeryk – Gęsiorek
Dodam że podobnie jest z władcami Daków, Getów/Gotów, Wandalów, Markomanów, Suewów i innych.
CB
Adrian Leszczyński – Królowie Herulów i Wandalów
Wstęp
W poprzednim swoim artykule [1] przedstawiłem część przesłanek, które mogą wskazywać na słowiańskie pochodzenie Wandalów – ludu powszechnie uważanego za Germanów. W niniejszym artykule kontynuuję ten temat, przedstawiając tym razem spis królów wandalskich. W celu stworzenia tego spisu skorzystałem z anglojęzycznego portalu genealogicznego „rootsweb” (wc.rootsweb.ancestry.com). Znalezione tam imiona królów wandalskich ułożyłem chronologicznie. Od razu widać jednak, że spis ten jest niepełny, gdyż dają się zauważyć zbyt duże różnice w datach śmierci pomiędzy niektórymi postaciami oraz brakuje w nim wielu znamienitych postaci spośród wandalskich władców z V/VI w., jak choćby Huneryka [2], Gelimera [3] czy innych [4]. Dość zaskakujący był dla mnie fakt, iż protoplastami królów wandalskich byli władcy Herulów. Jakkolwiek co do słowiańskości Wandalów nie mam wątpliwości, tak Herulów uważałem do tej pory za plemię germańskojęzyczne, zgodnie z powszechnie panującym poglądem.
http://www.taraka.pl/krolowie_herulow_i_wandalow
Abstrahując od spekulacji w tej kwestii, warto skupić się na poniższej tabeli, którą sporządziłem w celu ułatwienia analizy królewskich postaci, a konkretnie ich niektórych zagadkowych imion. Każdy z wymienionych w tabeli władców posiada przekierowanie na odpowiednią stronę „rootsweb”. Można zatem samemu sobie sprawdzić wszystkich wymienionych królów, a także ich małżonki, których imiona także zamieszczone są w tabeli. Niniejszy spis, w pewnym stopniu pokrywa się ze spisem królów wandalskich zamieszczonym w książce XVIII-wiecznego historyka, podróżnika i pisarza Thomasa Nugenta. [5] Niestety, próżno szukać na polskich portalach internetowych informacji o tym pisarzu. Próżno szukać polskiego przekładu jego dzieła „The History Of Vandalia” (pol. Historia Wandalii) [6], w którym oprócz licznych imion królów wandalskich, podaje ich historię oraz ogólne dzieje Wandalów. Być może warto byłoby przetłumaczyć na język polski lekturę Nugenta i dowiedzieć się co na temat historii ludu, który prawdopodobnie był przodkiem Polaków, miał do przekazania angielsko-irlandzki uczony żyjący 300 lat temu?
Pod tabelą dokonuję krótkiej analizy wymienionych w niej królewskich imion. Przytaczam również ich inną pisownię – zarówno tę zawartą w książce Nugenta, jak i znaną z innych historycznych źródeł.
Co do Herulów, to sam Nugent uważa te plemię za odłam Wandalów, za jedno z wielu plemion wandalskich. Trzymając się powszechnie panującej opinii uznającej Herulów za plemię germańskojęzyczne, dziwić mogą niektóre imiona ich władców. Ze spisu wynika, że królowie Herulów przejęli władztwo nad pozostałymi plemionami wandalskimi i w pewnym momencie historii, zamiast tytułu „króla Herulów” zaczęli używać tytułu „króla (wszystkich) Wandalów”. Zagadką pozostaje źródło, na podstawie którego sporządzono spis na portalu „rootsweb” oraz spis i dzieje władców wandalskich dokonanych przez XVIII-wiecznego, wspomnianego anglojęzycznego pisarza.
TABELA ZE SPISEM KRÓLÓW:
| Lp. | Władca | Data śmierci | Małżonka |
|---|---|---|---|
| 1. | Anaras of the Heruli (Anaras – król Herulów) |
171 r. p.n.e. | Duitlada (z Sarmacji) |
| 2. | Alinar of the Heruli (Alinar – król Herulów) |
96 r. p.n.e. | Ida Of the island Rugan (Ida z Rugii) |
| 3. | Anthyrius II of the Heruli (Anthyrius – król Herulów) |
34 r. p.n.e. | Mary of Jutland (Maria z Jutlandii) |
| 4. | Hatterus of the Heruli Hatterus – król Herulów |
35 r. p.n.e. | Judith of Finland (Judyta z Finlandii) |
| 5. | Visislaus I of the Heruli Visislaus – król Herulów |
91 r. | Ciburnia of Norway (Ciburnia z Norwegii) |
| 6. | Vitislaus of the Heruli Vitislaus – król Herulów |
127 r. | Anarnia of Gothland (Anarnia z Gotlandii) |
| 7. | Alaric I of the Heruli Alaric – król Herulów |
162 r. | Bretta of Coln (Bretta z Coln) |
| 8. | Dieteric of the Heruli Dieteric – król Herulów |
201 r. | Diana of Triess (Diana z Trewiru) |
| 9. | Temeric of the Heruli Temeric – król Herulów |
237 r. | Ligonna (księżniczka Turyngii) |
| 10. | Alberic I of the Heruli (Alberic – król Herulów) |
? | ? |
| 11. | Wisimar of the Heruli Wisimar – król Herulów |
292 r. | Amalasunto (księżniczka Saksonii) |
| 12. | Miesiclaus I of the Heruli (Miesiclaus – król Herulów) |
388 r. | ? |
| 13. | Radagaisus of the Vandals (Radagaisus – król Wandalów) |
405 r. | Celia |
| 14. | Corisco of the Vandals (Corisco – król Wandalów; wymieniane jest tu inne imię: Godegisl) |
406 r. | Flora |
| 15. | Gundericus of the Vandals (Gundericus – król Wandalów) |
421 r. | Mistress of Gundericus (nałożnica Gunderyka o nieznanym imieniu) |
| 16. | Gensericus of the Vandals (Gensericus – król Wandalów) |
477 r. | Eudoria (wdowa po cesarzu Walentynianie III) |
| 17. | Visislaus II of the Vandals (Visislaus II – król Wandalów) |
486 r. | Adella |
| 18. | Alaric II of the Vandals (Alaric II – król Wandalów) |
507 r. | Theodara |
| 19. | Alberic III of the Vandals (Alberic III – król Wandalów) |
526 r. | Sirissa |
| 20. | John of the Vandals (Jan – król Wandalów) |
566 r. | Euphemia |
| 21. | Radagaisus of the Vandals (Radagaisus – król Wandalów) |
613 r. | Ubertina |
| 22. | Visislaus of the Wenden (Visislaus – król Wenedów) |
692 r. | ? |
| 23. | of the Wenden (król Wenedów o nieznanym imieniu) |
? | ? |
ANALIZA IMION:
Spośród 23 wymienionych w tabeli władców herulskich i wandalskich wyróżnić można aż 10 osób noszących imiona o słowiańskim brzmieniu, 7 osób noszących imiona o brzmieniu germańskim, 4 noszące imiona o nieznanej etymologii, 1 osobę noszącą imię łacińskie i 1 osobę bezimienną.
Niektóre imiona, jak np. Gensericus (pol. Genzeryk) wbrew powszechnemu przekonaniu o jego germańskości, uważam za imię mogące mieć słowiańskie pochodzenie.
Poniżej przedstawiam słowiańsko brzmiące imiona z tabeli i ich prawdopodobne polskie odpowiedniki. W nawiasie podaję ich pisownię ze wspomnianego dzieła Thomasa Nugenta (N.:) oraz pisownię zachowaną w innych źródłach (inne:).
PRZYPISY:
[1] Adrian Leszczyński, „Wenedowie, Wandalowie i Słowianie” (Taraka, 24 maja 2014).
link: www.taraka.pl/wenedowie_wandalowie_slowianie
[2] pl.wikipedia.org/wiki/Huneryk
[3] pl.wikipedia.org/wiki/Gelimer
[4] fmg.ac/Projects/MedLands/VANDALS,%20SUEVI,%20VISIGOTHS.htm lub pl.wikipedia.org/wiki/Kr%C3%B3lowie_Wandal%C3%B3w
[5] W polskojęzycznej Wikipedii brak jest informacji nt. Thomasa Nugenta, dlatego podaję link do informacji zamieszczonej na Wikipedii angielskojęzycznej: en.wikipedia.org: Thomas Nugent (travel writer)
[6] Thomas Nugent, „The History Of Vandalia. Containing The Antient and Present State Of The Country of Mecklenburg;…”, London, 1766-1773; link: books.google.pl: inauthor:Thomas+Nugent…
więcej – Taraka
jeszcze więcej: http://www.taraka.pl/spis.php?aut=436