– Jest autorem większości leśniczówek, gajówek, budynków gospodarczych, zajazdów, karczm, mostów, tartaków, browarów, obiektów przemysłowych, domów robotników i kolonistów, kościołów i przydrożnych kapliczek, rezydencji, kamienic oraz małej architektury ogrodowej – wylicza Dorota Firlej, która dodaje, że do dziś zachowało się około 80 proc. zrealizowanych projektów jego autorstwa. Łącznie znanych jest ponad 250 oryginalnych projektów Karola Pietschki, które przechowywane są w Muzeum Miejskim w Żywcu (52 projekty) oraz w Archiwum Państwowym w Katowicach oddział w Bielsku-Białej (ok. 200 projektów). – Jego budowle były przemyślane. Praktyczne zawsze wielką uwagę zwracał na wygląd elewacji. Nawet w architekturze przemysłowej potrafił połączyć nowoczesną funkcję obiektu z historyczną formą. W swoich projektach nawiązywał do Rundgobenstilu, neogotyku, wzorował się często na architekturze szwajcarskiej. Bardzo wcześnie, bo już 1850 roku, wprowadza do swoich projektów nowoczesny materiał – żeliwo i co istotne chętnie oraz odważniej łączył go z zabytkową architekturą, czego przykładem są żeliwne kolumienki na krużgankach w Starym Zamku. Należy mocno podkreślić fakt, iż budowniczy nigdy nie wzorował się na tradycyjnej architekturze Żywiecczyzny – mówi historyk sztuki. Karol Pietschka był przedstawicielem historyzmu w architekturze drugiej połowy XIX stulecia. – Inwentarz jego prac przedstawia się imponująco. Działał on nieprzerwanie przez 42 lata w jednym miejscu – w Żywcu. Architekturze tego regionu narzucił specyficzny charakter, natomiast jego następcy kontynuowali zaprezentowaną przez niego linię i styl – podkreśla Dorota Firlej. Projekty jego autorstwa Pierwszym poważnym zadaniem 31-letniego architekta była przebudowa Starego Zamku w Żywcu. Pietschka zaprojektował m.in. żelazny maszt, który do dzisiaj wieńczy wieżę zamkową, je zasługą jest także obecny kształt krużganków. Architekt zastosował żeliwne kolumienki oraz sklepienie odcinkowe na stalowych dźwigarach wraz z drewnianą, płycinową balustradą. Był także autorem koncepcji jednej z przebudów Pałacu Habsburgów. Zachowane plany Karola Pietschki w zbiorach żywieckiego muzeum nie dotyczyły wyłącznie tych dwóch projektów. Architekt projektował dla swego pracodawcy budowle o różnym przeznaczeniu.

Czytaj więcej: http://www.dziennikzachodni.pl/wiadomosci/zywiec/a/karol-pietschka-zywiecki-archiducalis-major-geometra-zdjecia,9806079/

AbstractW skład kolekcji cyfrowej wchodzą pamiątki związane z kaplicą Św. Wita, która znajdowała się w Starym Żywcu. Przed kaplicą znajdowało się źródełko, któremu przypisywano właściwości lecznicze. Z kaplicą związana jest legenda o cudownym uleczeniu wzroku króla Polski – Jana Kazimierza, który przebywał w Żywcu w 1669 roku. Stara, XVII- wieczna, drewniana kapliczka rozpadła się. W 1869 roku wzniesiono na jej miejscu nową, murowaną, w stylu pseudogotyckim, autorstwa Karola Pietschki. Kapliczka położona była na rzucie prostokąta, nakryta dachem spadowym. W kaplicy znajdowały się dwa drewniane, polichromowane posążki św. Barbary i św. Katarzyny pochodzące z ok.1500 roku. Wewnątrz umieszczona została tablica z uwiecznionym na niej wierszem sławiącym źródło św. Wita, ułożonym w 1702 roku przez Andrzeja Komonieckiego. Kaplica niestety została wyburzona w 1964 roku w związku z budową zapory w Tresnej.Muzealia związane z kolekcją:1.Rzeźba św. Barbary z ok. 1500 roku2.Rzeźba św. Katarzyny z ok.1500 roku3.Tablica z 1702 roku4.Projekt Karola Pietschki5.Opracowanie kapliczki św. Wita autorstwa Ż. Kądzielowianka i M. Żukowska

————————————————————————————————

– Wzmianki o nim na próżno szukać w słowniku architektów polskich. Był ewenementem, człowiekiem spoza, który wrósł w Żywiecczyznę, pracował dobrze dla arcyksięcia Albrechta Fryderyka Habsburga i wprowadził na ten teren …

– Wzmianki o nim na próżno szukać w słowniku architektów polskich. Był ewenementem, człowiekiem spoza, który wrósł w Żywiecczyznę, pracował dobrze dla arcyksięcia Albrechta Fryderyka Habsburga i wprowadził na ten teren elementy architektury wiedeńskiej – powiedziała Bożena Husar, kierownik oddziału Archiwum Państwowego w Żywcu. Miała na myśli Karola Pietschkę.

Pietschka urodził się 1818 roku na Słowacji. Trzydzieści lat później arcyksiążę Albrecht Fryderyk Habsburg utworzył w Żywcu samodzielną Dyrekcję Dóbr Żywieckich, która zaczęła sprawować nadzór nad wszystkimi ziemskimi posiadłościami w Galicji, z wyjątkiem zakładów hutniczych w Sporyszu i Węgierskiej Górce. Zaledwie rok później, 1 stycznia 1849 r. do Żywca przybył Karol Pietschka. Książe Albrecht zatrudnił go na stanowisku adiunkta budowlanego.
? Pietschka nie był z wykształcenia architektem. Jednak jego zdolności i pracowitość sprawiły, że w 1870 roku osiągnął stanowisko zarządcy budowlanego Dyrekcji Dóbr Żywieckich. Dwadzieścia lat później został powołany na stanowisko starszego inżyniera. Zmarł w 1891 roku, a w zachowanej księdze zgonów parafii rzymsko-katolickiej w Żywcu zawód Pietschki określono: archiducalis major geometrae ? wyjaśnia Bożena Husar.
Co wiemy o Pietschce? Skarbnicą wiedzy o nadwornym architekcie Habsburgów jest żywieckie archiwum, w którym zachowało się wiele planów architektonicznych jego autorstwa. Na uwagę zasługuje ich skala, porównywalna z budynkami projektowanymi wówczas w Europie. Wiadomo, że Pietschka był niezwykle zdolnym człowiekiem. Spod jego ręki wyszły plany budynków gospodarczych, mieszkalnych, urządzeń wodnych. Najliczniej w jego pracy reprezentowane są plany gajówek, składających się z jednego pokoju, komory, kuchni i sieni. Spośród licznie zachowanych, warto zwrócić uwagę na plany gajówki w Milówce, Rycerce, czy Glince. Pietschka jest także autorem wielu planów zajazdów, karczm, domów mieszkalnych dla robotników leśnych, kolonistów i drwali. Husar tłumaczy, że w Dyrekcji Dóbr Żywieckich obowiązywała tzw. hierarchizacja domów. Wszystko zależało od tego, jaką funkcję pełnił i kto w nim zamieszkiwał. Wyższa funkcja w zarządzie Dóbr oznaczała bogatszą adaptację zewnętrzną i większą liczbę pokoi. Mówiąc o Pietschce trudno nie wspomnieć, że zaprojektował wiele elementów w Starym Zamku, prawie wszystkie budynki dawnego arcyksiążęcego browaru w Żywcu, tworzył także projekt kaplicy św. Wita.
Dzisiaj historycy zastanawiają się, czy Pietschka nie był przypadkiem znakomitym kopistą. Podkreślają, że był bardzo zdolnym architektem, a po jego śmierci nie wymyślono nic doskonalszego. Mało tego, wiele późniejszych planów architektonicznych jest żywcem wziętych z Pietschki, a sygnowanych nazwiskiem nowego architekta. Kilka lat temu w Muzeum Architektury we Wrocławiu odbyła się wystawa poświęcona pracom architekta Habsburgów. Stwierdzono wtedy, że Pietschka jest ewenementem ze względu na obraz i rozkład planów, a także ich niepowtarzalny koloryt.
Z naturalnych względów Pietschki jest dzisiaj więcej w archiwach niż w rzeczywistym świecie. ? Jedyny zachowany projekt drewnianego budynku nadleśnictwa to najstarszy, pochodzący z 1853 roku, plan nadleśnictwa w Złatnej z dobudowaną częścią gospodarczą. Budynek wykonano z drewnianych bali o konstrukcji wieńcowej, ułożonej na wysokiej podmurówce. Także w Przyborowie i Ujsołach zachowały się szczątki budynków nadleśnictwa i gajówki ? tłumaczy kierowniczka żywieckiego archiwum.
Chociaż Karol Pietschka jest jednym ze znamienitszych architektów żywieckich, pozostał stosunkowo mało znany.

Browar Żywiec według projektu Karola Pietschki

Grupa Żywiec S.A. Browar w Żywcu – duży browar przemysłowy powstały w 1856 w Żywcu. Zakład należy do holenderskiego koncernu Heineken i wchodzi w skład grupy piwowarskiej Grupa Żywiec
Browar w Żywcu powstał z inicjatywy księcia cieszyńskiego i właściciela tzw. państwa żywieckiego Albrechta Fryderyka Habsburga. Był on synem arcyksięcia Karola Ludwika Habsburga, który odziedziczył Księstwo Cieszyńskie i dobra żywieckie po swoim ojczymie księciu Albercie Kazimierzu Sasko-Cieszyńskim, który z kolei był synem króla polskiego Augusta III Sasa. Zarówno książę Albert jak i jego adoptowany syn Karol Ludwik sukcesywnie powiększali drogą zakupów swoje posiadłości gromadząc w swych rękach niemal całe państwo żywieckie, które przeszło następnie w posiadanie arcyks. Albrechta Fryderyka Habsburga.

Browar Albrechta Fryderyka Habsburga

Żywiecki browar powstał na gruntach wsi Pawlusie znajdującej się w części państwa żywieckiego – tzw. państwie Wieprz, które ojciec arcyks. Albrechta Karol Ludwik zakupił w 1838 r. od hrabiego Adama Wielopolskiego^[1]. Arcyks. Albrecht usatysfakcjonowany popularnością jaką zdobyło piwo warzone przez wcześniej założony przez niego browar w Cieszynie zapragnął rozszerzyć swoją działalność i zlecił budowę nowego zakładu piwowarskiego w dobrach żywieckich. Nowy browar Habsburgów został wzniesiony w miejscu gorzelni, a architektem całego przedsięwzięcia był Karol Pietschka, który w latach 1852-1891 był autorem projektów budowlanych wszystkich budynków i urządzeń Browaru na Pawlusiu.Zaprojektował on m.in. warzelnię, słodownię wraz ze spichlerzami jęczmienia i słodu, susznię, budynek laboratoryjny, Budynek Główny, halę maszyn, chłodnię, kotłownię z charakterystycznym kominem, leżakownię z lodownią, bednarnię i inne budynki administracyjne i gospodarcze. Za rok założenia Browaru w Żywcu przyjmuje się oficjalnie 1856 r. czyli datę rejestracji firmy. Kamień węgielny pod budowę browaru położony został już 16 czerwca 1852 roku przez Dyrekcję Dóbr Żywieckich, która była formalnie administratorem własności arcyksięcia. W momencie rejestracji firmy browar posiadał już warzelnię, słodownię z suszarnią, piwnice fermentacyjne i składowe oraz zabudowania pomocnicze. W 1857 r. Habsburgowie zakupili od bogatej chłopskiej rodziny Józefa i Mateusza Pawlusów dwie ostatnie działki nad rzeką Leśna wraz z zezwoleniem na ujęcie wody dla browaru i zakładem do spławu drzewa, i tym samym ostatecznie ustalili granice na których umiejscowiony został browar Żywiecki. W latach 1852-1857 na budowę browaru wydano z arcyksiążęcej kasy 194902 guldeny czyli złote reńskie.