Jarek z Bielska – Krajobraz, część 2- Babia Góra.

Opublikowano przez

 Zapraszam do ciekawego artykułu na blogu Jarka z Bielska http://halfsciencenonfiction.blogspot.com/2014/12/krajobraz-cz2.html

Krajobraz cz.2

Dzisiejszy wpis poświęcam Babiej Górze, może dlatego, że powszechnie przyjęło się uważać Ślężę za świętą górę Słowian, podczas gdy Babia Góra – co postaram się udowodnić – posiada nie mniejszy potencjał, by również za taką być uznaną.
Najpierw garść suchych wiadomości:
„Babia Góra (słow. Babia hora, węg. Babia-Gura, niem. Teufelspitze czyli Diabelski Szczyt) – masyw górski w Paśmie Babiogórskim należącym do Beskidu Żywieckiego w Beskidach Zachodnich (według słowackiej terminologii są to Oravské Beskydy). Najwyższym szczytem jest Diablak (1725 m), często nazywany również Babią Górą, jak cały masyw. Jest to najwyższy szczyt całych Beskidów Zachodnich, poza Tatrami najwyższy szczyt w Polsce i drugi co do wybitności (po Śnieżce).Zaliczany jest do Korony Gór Polski (http://pl.wikipedia.org/wiki/Babia_G%C3%B3ra ).
 (Widok na Babią Górę z Matyski)

Wielokrotnie zastanawiałem się skąd zaczerpnięto nazwę Babiej Góry – najwyższego szczytu Beskidów Zachodnich. Większość wpisów jakie można znaleźć w sieci poprzestaje na mało wnikliwych opisach, posługujących się utartymi schematami, takimi jak podaje np: Wiki – “Pochodzenie nazwy Babia Góra tłumaczą liczne legendy ludowe. Jedna z nich mówi, że jest to kupa kamieni wysypanych przed chałupą przez babę – olbrzymkę, według innej to kochanka zbójnika, która skamieniała z żalu widząc, jak niosą jej zabitego ukochanego. Według innych legend nazwa góry pochodzi od tego, że w jaskiniach pod tą górą zbójnicy ukrywali swoje branki. Nazwa może też mieć powiązanie z niektórymi znaczeniami słowa baba (rodzaj ciasta lub kamienny posąg kultowy). Wysokość i wybitność masywu Babiej Góry była przyczyną, że w XIX w. nadano jej nazwę Królowej Beskidów, z powodu bardzo zmiennej pogody nazywana tez była Matką Niepogód lub Kapryśnicą, a ostatnio mieszkańcy Orawy nazywają ją także Orawską Świętą Górą.” czy też Wielka Encyklopedia Tatrzańska: „baba, Baba i Babia Góra. PS. Nazwy wzniesień Baba, Babia Góra itp. istnieją na szerokim obszarze krajów słowiańskich, m.in. w Polsce od Mazowsza i Wielkopolski aż po Karpaty oraz na Słowacji. W Tatrach również się zdarzają tego typu nazwy na oznaczenie skał, szczytów i in. wzniesień: Baba, Lendacka Baba, Żółta Baba, Białe Baby, Babi Wierch, Babki itd., a na oznaczenie potoków i dolin: Babia Dolina, Babina i in. W literaturze spotyka się próby wytłumaczenia takich nazw z terenu Polski i Słowacji (także z Tatr) od słowa baba w znaczeniu czarownica, wiedźma, lub od bogini Baba z mitologii słowiańskiej; na poparcie tej tezy przytacza się odpowiednie podania lud. lub fragmenty literackiej prozy i poezji, a z obszaru na wsch. od Sanu zachowały się też wzmianki o istnieniu kamiennych posągów kobiecych (tzw. bab) na różnych Babich Górach i Babach, nawet o związanych z nimi praktykach kultowych.

♦
Jedna uwaga ode mnie. Nazwanie Góry Babia od bogini nie musi być fantazją ludową, może mieć głębsze znaczenie, ponieważ Złota Baba (czy Żółta Baba – jak ta w Tatrach) to Bogini Powodzenia, Pani Pośrednicząca, Władczyni Mnożności i Wymiany, Pani Dobrych Spotkań, Pani Złotowłosa, Małżonka Boga Sporzącego-Spora-Sparysza, Spasa, Pana Złotowąsego, Złatousa-Usłada, Bogini Śrecza (od Po-Średniczenia czyli Pani Handlu/Wymiany oraz Współdziałania – Pani Spółdzielni i Kooperatyw, a także Pani Godząca, Ta Która Jest Po Środku i Władczyni Dnia zwanego Środa). 
U Jarka z Bielska znajdziecie też wiele innych ciekawych artykułów. Między innymi  ten: „Wyznawcy Słońca, czyli zakon kamienia”.
 
Życzymy wam obaj miłej lektury w czasie świąt i ferii.
Podziel się!