Niezwykłe znalezisko archeologiczne w Parparach koło Sztumu.
Od Poli Dec
Ziemia sztumska przyzwyczaiła nas do wielu ciekawych i cennych znalezisk archeologicznych. Dokonywano ich, między innymi (o czym szeroko pisaliśmy) na wzgórzu zamkowym w Dzierzgoniu, a także na terenie dawnego zamku krzyżackiego w Przezmarku, gdzie od lat goszczą naukowcy i studenci z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Prace archeologów nadal przynoszą sensacyjne rezultaty. Ile jeszcze tajemnic kryje ziemia sztumska?
– Ostatnim, sensacyjnym odkryciem archeologów, dokonanym w trakcie prac prowadzonych koło Sztumu, jest natrafienie na bardzo wiele wyjątkowych obiektów pochodzących z przełomu epoki brązu i wczesnej epoki żelaza – mówi Zbigniew Pędziwilk, radny powiatowy i miłośnik historii regionu (jego staraniom możemy m.in. zawdzięczać ocalenie od ruiny zamku w Sztumie).
Odkrycia dokonał w trakcie badań w Parparach zespół naukowców z Muzeum Zamkowego w Malborku pracujący pod kierownictwem Waldemara Jaszczyńskiego. Podczas drugiego sezonu badań archeolodzy odkryli wiele pochówków jamowych i popielnicowych pochodzących z czasów kultury łużyckiej.
– W trakcie prowadzonych prac natrafiliśmy na pochówek warstwowy, a także odsłonięty został kamienny krąg, wewnątrz którego znajduje się kilka pochówków jamowych oraz popielnicowych zawierających elementy użytkowe jak zapinki oraz ozdoby wykonane z żelaza i brązu. Jeden z obiektów przypomina pochówek skrzynkowy, co wskazywałoby na kulturę pomorską, natomiast unikatowe żelazne zapinki ze względu na ozdobne elementy z brązu mogą pochodzić z kręgu kultury skandynawskiej. Jednak na ostateczne wyniki badań odkrytych w tym miejscu artefaktów trzeba poczekać — mówi Waldemar Jaszczyński.
Zdaniem malborskich archeologów, pochówki w kamiennym sarkofagu z pewnością dotyczą jednej rodziny natomiast znajdujące się w wewnątrz kamiennego kręgu i jego bezpośredniej bliskości mogą należeć do ważnych osób dla ówczesnej społeczności zamieszkującej ten teren. O czym mogą świadczyć odnalezione ozdoby.
O tym, że Parparach mogą być bardzo ciekawym miejscem odkryć archeologicznych świadczą już zapisy pochodzące z XIX wieku. W wydanym w 1886 roku „Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” czytamy (w tomie VII na str. 870-871) iż: „Wieś ta [Parpary – przyp. wch] jest starą osadą, o czym świadczy znalezione tu cmentarzysko z urnami”