A young oak covered in golden leaves is the traditional Christmas tree in Serbia. Felling, bringing in, and burning of „badnjak” (as Christmas tree is called in Serbian) are surrounded by elaborate rituals and are the central part of the Serbian Christmas

The cutting of „badnjak”, young oak tree used as a Christmas tree in Serbia, was accompanied by elaborate rituals which directly linked the oak with the sun and fertility and identify the oak tree as the earthly seat of the sky god.

Ścinaniu „badnjaka”, młodego dębu używanego jako choinka bożonarodzeniowa w Serbii, towarzyszyły wyszukane rytuały, które bezpośrednio łączyły dąb ze słońcem i płodnością oraz identyfikują dąb jako ziemską siedzibę boga nieba.

„Good morning and happy Christmas Eve to you, o Holy Badnjak. I have come to take you to my home, to be my faithful helper to every progress and improvement, in the house, in the pen, in the field, and in every place” Part of the Oak cutting ceremony.

„Dzień dobry i wesołej Wigilii dla Ciebie, o Święty Badnjaku. Przyszedłem zabrać Cię do mojego domu, aby być moim wiernym pomocnikiem w każdym postępie i poprawie, w domu, w zagrodzie, na polu i we wszystkich miejsce”. Część ceremonii wycinania dębu.

Series of pictures showing the ritual cutting of Badnjak in Leskovac, southern Serbia. Source Youtube video

Seria zdjęć przedstawiających rytualne cięcie Badnjaka w Leskovac, południowej Serbii. Źródło wideo z YouTube

1. Znalezienie młodego dębu
1. Finding young oak

2. Saying prayer

2. Odmawianie modlitwy

3. Sharing bread with the oak

3. Dzielenie się chlebem z dębem

4. Sharing brandy with the oak

4. Dzielenie się gorzałką z dębem

5. Addressing oak: „O Badnjak, Dadnjak our happy (lucky) cousin”

5. Adorowanie dębu: „O Badnjak, Dadnjak, nasz szczęsny (szczęśliwy) kuzyn”

6. Kissing of the oak

6. Całowanie dębu

7. Cutting of the oak

7. Cięcie dębu

8. Carrying

8. Przeniesienie/Wyniesienie

Once in the home, the badnjak (Serbian Yule log) is leaned vertically against the house where it spends the day. In parts of eastern Serbia and Kosovo the badnjak is wrapped in a man’s or a boy’s shirt swaddled like a baby.

W domu badnjak (serbska kłoda bożonarodzeniowa) opiera się pionowo o dom, w którym spędza dzień. W niektórych częściach wschodniej Serbii i Kosowa badnjak jest zawijany w męską lub chłopięcą koszulę owiniętą jak niemowlę.
[Warto podkreślić ten moment ponieważ nawiązuje on bezpośrednio do opisywanego przez Miroljubowa w jego książce, ruskiego Kraczuna-Kryszenia oraz do opisów jakie znajdziecie w Księdze Tanów: Badniaka, Kryszenia-Kraczuna i Gniazda, Pieleszy oraz Kwiatu-Żaru w Jasłach Szczodrych Godów. CB]

Badnjak (serbskie drzewko-kłoda świąteczna) zostaje wniesiony do domu po zmroku w Wigilię Bożego Narodzenia.

[U Słowian Zachodnich rolę Kłody-Pnia Drzewa Drzew, a zarazem Boga Nocy i Ciemności – Ślepego Bodnyjaka pełni prawdziwy pień pozbawiony korzeni i wygładzony od góry w rodzaj deski-tacy, na której położony zostaje Żar-Kwiat, Gniazdo z sianka i owsa oraz w gnieździe sam Kraczun-Kryszeń w Pieleszy bądź białym ubranku. CB].

Generally each family cuts only one Badnjak (Yule log). But in some areas one Badnjak is cut per male member of the family and in some areas one Badnjak is cut for men one for women and one for children..

Zwykle każda rodzina wycina tylko jeden Badnjak (kłodę Yule). Ale w niektórych obszarach jeden Badnjak jest wycinany dla każdego męskiego członka rodziny, a na niektórych obszarach jeden Badnjak jest wycinany dla mężczyzn, jeden dla kobiet i jeden dla dzieci.

Immediately after the badnjak has been brought in, or immediately before in some places, an armful of straw is spread over the floor. A handful of nuts and dried fruit is strewn over the straw for the children and one nut is put in every corner for the dead.

Zaraz po wniesieniu badnjaka lub w niektórych miejscach tuż przed tym, na podłodze rozłożona jest garść słomy. Garść orzechów i suszonych owoców jest rozsypana na słomę dla dzieci, a jeden orzech kładzie się w każdym kącie za zmarłych.

At the same time, all sharp metal objects are removed from the house, probably because they attract lightning. Bringing oak into the house probably means that Perun the thunder god is also invited into the house, oak being the holy tree of the thunder good Perun.

W tym samym czasie wszystkie ostre metalowe przedmioty są usuwane z domu, prawdopodobnie dlatego, że przyciągają błyskawice. Wprowadzenie dębu do domu prawdopodobnie oznacza, że ​​bóg piorunów Perun jest również zaproszony do domu, przy czym dąb jest świętym drzewem dobrego Peruna.

The Christmas eve dinner in Serbia was in the past always eaten on the floor. It was not a meal eaten only by the living members of the family, but by all the dead ancestors as well.

Kolacja wigilijna w Serbii była w przeszłości zawsze jedzona na podłodze. Nie był to posiłek spożywany tylko przez żyjących członków rodziny, ale także przez wszystkich zmarłych przodków.

The culmination of the Badnjak (Yule log) ceremonies is its ceremonial placing on the fireplace and its burning.

Zwieńczeniem ceremonii Badnjak (Yule log) jest jego uroczyste umieszczenie na kominku i jego spalenie.

The head of the household pours some wine and throws some wheat grains on the burning Badnjak (Serbian Yule log) while saying „Hail Badnjak! I give you wheat and wine, and you give me every good thing and peace!”

Głowa rodziny nalewa wino i rzuca ziarnami pszenicy na płonący Badnjak (serbską kłodę Yule), mówiąc „Witaj Badnjak! Daję ci pszenicę i wino, a ty daj mi wszystko co dobre i pokój!”.

Once placed on the fireplace, it is imperative that Yule logs burn all through the Christmas Night, or bad luck would befall the family. Watching over Yule logs (Badnjaks), 1937 village Stragari, Jasenica, Central Serbia.

Po umieszczeniu na kominku kłody bożonarodzeniowe muszą palić się przez całą noc Bożego Narodzenia, w przeciwnym razie rodzina spotkałaby pecha. Obserwowanie dzienników Yule (Badnjaks), 1937 wieś Stragari, Jasenica, środkowa Serbia.

The Badnjak (Serbian Yule log) ceremonies finish on the Christmas Morning, when „Položajnik” (The first footer) visits the house and performs fire striking divination ritual.

You can read more about the first footer tradition in Serbia (and other parts of Europe) in my post „First footer„.

Więcej o tradycji pierwszej stopki w Serbii (i innych częściach Europy) można przeczytać w moim poście „Pierwsza stopka”.