Zagłębiając się w słowiańskie runy, postanowiłem usystematyzować wiedzę, tworząc kalendarium wydarzeń. Postanowiłem też udostępnić je tutaj, wraz z publikacjami jakie udało mi się znaleźć na temat run słowiańskich.

Kalendarium będę uzupełniał o nowe daty i pozycje jeżeli się czegoś nowego dowiem.

Ostatnia aktualizacja 28.04.2019 r.

VI w n. e.

List Venantiusa Fortunatusa do Flaviusza z Ravenny, w którym wyraźnie zaznacza, że „jeżeli mu nie chce odpowiedzieć po łacinie, to może używać innego języka i pisma”. Następnie dodał znamienne słowa (w wolnym tłumaczeniu): „Bardziej wartościowa jest obca (pogańska) runiczna listowa tabliczka jesionowa czy sosnowa dlatego, że znak na papierze łatwo zmazać”. W oryginale: „Barbara fraxineis pingatur runa tabellis, quodque papyrus agit, virgula plana valet”.

893 – 921

Bułgarski mnich Czernorizec ChrabrStrona otwiera się w nowym oknie tworzy dzieło „О ПИСМЕНЕХЪ” („O literach”), w których czytamy:
„Prejżde ubo słowjene né imjechą knig, ną czrtami i rjezami czyjechą i gataachą, pogani sąszcze” („Wprzódy bowiem Słowianie nie mieli ksiąg, lecz kreskami i nacięciami czytali i gadali, poganami są jeszcze”).
Chrabr wyraźnie mówił, że Słowianie ochrzciwszy się „rimskymi i grczeskymi pismeny nążdaachą sia (mozolili się) pisat słowjeńską rjecz bez ustroenia (systemu)”.
Z jego relacji wynika zatem, że poganie potrafili czytać i pisać, ale nie mieli ustalonego odgórnego pisma, ani ksiąg.
Warto wspomnieć, że czyjechą i gataachą ma także drugie znaczenie: „rachowali i wróżyli”. I taka ciekawostka. Gdy zobaczysz tłumaczenie słów Chrabra, że Słowianie „rachowali i wróżyli”, to znaczy, że masz do czynienia z pesymistą piśmiennictwa Słowian (np. Antoni Małecki). Gdy zaś będzie „czytali i gadali” to z optymistą (np. Wojciech Cybulski, Tomasz Kosiński). Mnie osobiście przekonuje wersja „czytali i gadali”, jako że dzieło Chrabra jest „O literach”, a nie np.: „O wróżbach”.

1012 – 1018

KronikaStrona otwiera się w nowym oknie Thietmara z MerseburgaStrona otwiera się w nowym oknie, „Gesta Saxonum” („Dzieje Sasów”), w której pisał, że w Retrze znajdowały się posążki z bożkami, a każdy był podpisany – co by miało sugerować, że Słowianie pismo znali:
„Jest w kraju Redarów pewien gród o trójkątnym kształcie i trzech bramach doń wiodących, zwany Radogoszcz, który otacza zewsząd wielka puszcza, ręką tubylców nietknięta i jako świętość czczona. Dwie bramy tego grodu stoją otworem dla wszystkich wchodzących, trzecia, od strony wschodniej, jest najmniejsza i wychodzi na ścieżkę, która prowadzi do położonego obok i strasznie wyglądającego jeziora. W grodzie znajduje się tylko jedna świątynia, zbudowana misternie z drzewa i spoczywająca na fundamencie z rogów dzikich zwierząt. Jej ściany zewnętrzne zdobią różne wizerunki bogów i bogiń — jak można zauważyć, patrząc z bliska — w przedziwny rzeźbione sposób; wewnątrz zaś stoją bogowie zrobieni ludzką ręką, w straszliwych hełmach i pancerzach, każdy z wyrytym u spodu imieniem. Pierwszy pośród nich nazywa się Swarożyc i szczególnej doznaje czci u wszystkich pogan. Znajdują się tam również sztandary, których nigdzie stąd nie zabierają, chyba że są potrzebne na wyprawę wojenną, i wówczas niosą je piesi wojownicy.”
Źródło: „Kronika biskupa merseburskiego Thietmara” Edycja komputerowa: www.zrodla.historyczne.prv.pl

1556

HelmoldStrona otwiera się w nowym oknie „Chronica SclavorumStrona otwiera się w nowym oknie”, polskie wydanie „Kronika Sławian z XII wieku” 1862, Warszawa, w tłumaczeniu Jana Popłońskiego.

1687 – 1697

Rzekome wykopanie idoli w Prillwitzach przez pastora Fryderyka Sponholtza (świat jeszcze o tym nie wie).

1702

M. Trogillo Arnkiel „Cimbrische Heyden-ReligionStrona otwiera się w nowym oknie”. Książka w której autor umieszcza runy słowiańskie.

1728

Hans Henrich Klüvern „Beschreibung des Herzogthums Mecklenburg und Dazu Gehöriger Länder und OerteStrona otwiera się w nowym oknie”.

Poniżej strona z owej książki przedstawiająca słowiańskie runy:

1739–1745