Pochówek z Vedbæk. To odkrycie poruszyło naukowców
Od Poli Dec
Vedbæk jest częścią miasta Hørsholm i leży na północ od Kopenhagi. Okolice te są zamieszkane nieprzerwanie od około siedmiu tysięcy lat, o czym świadczy m.in. odnalezienie cmentarza kultury Ertebølle.
Młoda kobieta pochowana w jednym grobie wraz z dzieckiem, które złożono na skrzydle łabędzia. Dlaczego matkę i dziecko pochowano w taki nietypowy sposób?
Kultura Ertebølle
Kultura Ertebølle obejmowała swym zasięgiem tereny dzisiejszej Danii oraz południową Skandynawię. Jest to kultura mezolityczna. Należący do jej kręgu ludzie prowadzili zbieracko-łowiecki tryb życia, trudnili wyrobem ceramiki, lecz przede wszystkim rybołówstwem. Polowali nawet na wieloryby i foli. Ludność Ertebølle osiedlała się w tworzonych czasowo osadach najczęściej w pobliżu plaż lub bezpośrednio na nich, a także na wyspach oraz wzdłuż rzek i ujść rzek, z dala od gęstych lasów.
Ertebølle praktykowali pochówki szkieletowe, choć zdarzały się też pochówki całopalne. Szczątki składano w pozycji leżącej lub siedzącej. Znany jest ponadto jeden pochówek w ziemiance. W grobach, obok szczątków, składano np. poroża jelenia, skóry lisów, biżuterię wykonaną z kłów, zębów dzikich zwierząt oraz z muszli. Zwłoki często posypywano ochrą.
W 1975 roku w Vedbæk, na torfowisku Maglemosen odkryto mezolityczny cmentarz kultury Ertebølle. Znajduje się tam siedemnaście grobów ułożonych w równych rzędach. W większości z nich (w dołach prostokątnych lub owalnych) złożone zostały pojedyncze szczątki. W czterech jednak pochowano kobiety wraz z małymi dziećmi. Szczątki ułożone były na plecach, z rękami wzdłuż ciała.
Najbardziej bogato wyposażonym grobem jest tzw. grób numer 8, gdzie pochowana jest młoda kobieta i dziecko, które zostało ułożone na skrzydle łabędzia. Kobieta jest ubrana w suknię. Wokół głowy i na biodrach nałożono jej naszyjniki z zębów oraz muszli. Dziecko położono tuż przy niej, na skrzydle ptaka. Przy boku noworodka znajduje się krzemienny nóż, co sugeruje, że dziecko uhonorowano jak dorosłego mężczyznę. Znajdujące się w grobie skrzydło ptaka, będące posłaniem dla zmarłego dziecięcia, może oznaczać, że ludzie Ertebølle wierzyli, że łabędź zaniesie dziecko do świata bogów. Ptaki te były w tamtym czasie, w różnych kulturach, uważane za symbol czystości oraz posłańców między „tym” i „tamtym” światem, gdyż wśród innych ptaków wyróżniały się tym, że żyły zarówno w wodzie, na lądzie, jak w powietrzu. Specjalny wygląd grobu młodej kobiety, która najpewniej zmarła podczas porodu oraz jej dziecka, które także wówczas zmarło, świadczy także o tym, że noworodek był potomkiem przywódcy lub kimś z innych względów dla tamtych ludzi ważnym.