Indoeuropejczycy R1a (Indo-Europeans, from the family of haplogroup R1a)

„Należy również podkreślić, że ludność charakteryzująca się kolejnymi mutacjami haplogrupy R1a pochodnymi od podklasy M417 rozprzestrzeniała się w dalszym toku dziejów z obszaru Europy między Odrowiślem a Bałkanami w kierunku wschodnim. Od niej pochodzi, między innymi, ludność posiadająca haplogrupę R1a-Z93, utożsamianą ze wspomnianymi Ariami, która w drugim tysiącleciu p.n.e. podbiła Półwysep Indyjski.

Powyższe stwierdzenia nie uprawniają do założenia, że ludność charakteryzująca się kolejnymi mutacjami haplogrupy R1a przybyła do Europy Centralnej i naddunajskiej przez Anatolię. Droga ta, najprawdopodobniej wiodła przez tereny Wielkiego Stepu i jego obrzeża na północ od Morza Czarnego w stronę obszaru Odrowiśla–Bałkanów.

Ludność charakteryzująca się kolejnymi mutacjami tej haplogrupy stanowi obecnie najliczniejszą grupę wśród europejskich ludów określanych jako Słowianie, a także odnosi się do znaczącej liczby ludów noszących starożytne miano Ariów.”

…

„Jak podają Joseph Skulj, Jagdish C. Sharda, Snejina Sonina, Ratnakar Narale w swoim opracowaniu zaprezentowanym podczas Szóstej Międzynarodowej Konferencji Naukowej w słoweńskiej Lublanie „[… ] pra-przodkowie Słowian i Indo-Aryjczyków wywodzą się ze wspólnoty z czasów przed-pasterskich, charakteryzującej się polowaniem i zbieractwem, czyli z czasów jeszcze przed udomowieniem owiec i bydła… Wydaje się, że podział tej wspólnoty nastąpił podczas etapu koczowniczego etapu, jeszcze przed przyjęciem rolnictwa. Słowianie byli później – w czasach historycznych – znani pod różnymi nazwami, takimi jak Sklawinowie, Wenetowie, Windisch, Wandalowie, Sarmaci. Poza tym, np. Macedończycy i Weneci należeli do rodów, które określano niegdyś wspólnym terminem jako Trakowie. Ponadto uważa się, że kultury Scytów i Sarmatów były słowiańskie”.

Zanim do tego doszło, ludy te rozpoczęły długotrwały proces przemieszczania się z obszarów azjatyckich w kierunku Europy. Wędrówka określona była warunkami bytowymi, podążaniem za zwierzyną łowną, ale prawdopodobnie mogła być również zintensyfikowana przez kształtujące się od co najmniej 10 tysięcy lat temu zaczątki hodowli i wypasu zwierząt (patrz rozdział dotyczący roli Wielkiego Stepu).

Genetycy, analizujący zjawiska dziedziczności w odniesieniu do populacji, przekonują, że w trakcie przemieszczania, na obszarze stepów euroazjatyckich (ewentualnie w Europie południowo-wschodniej, północnym Kaukazie lub Azji Środkowej), ok. 15 tysięcy lat temu wyodrębniła się mutacja R1a1.”

Indoeuropejczycy R1a (Indo-Europeans, from the family of haplogroup R1a)

Około 23 tysięcy lat temu – między Jeziorem Aralskima a Hindukuszem – wśród społeczności będącej nosicielem haplogrupy R wyłoniła się kolejna, określana jako R1. Z niej – ok. 21 tysięcy lat temu – wykształciła się haplogrupa R1a i następnie kolejne jej mutacje.

Amerykański genetyk Peter A. Underhill z Uniwersytetu Stanforda, na podstawie badań najbardziej pierwotnych mutacji haplogrupy R1a, zasadniczo twierdzi, że do wykształcenia tego genetycznego rodu doszło na Bliskim Wschodzie (Iran lub wschodnia Turcja) około 25100 lat temu, z tym że możliwy przedział jego powstania określa na 21300 do 29000 lat temu. Założenia te oparte są na chronologii kolejno następujących mutacji zachodzących w chromosomach ludzkich. Nie zawsze stwierdzenia z zakresu genetyki genealogicznej odzwierciedlają znalezione do tej pory kopalne dowody pochodzące ze szczątków ludzkich. Do tego dysonansu między założeniami genetyki populacyjnej a dowodami prezentowanymi przez archeogenetykę będziemy jeszcze wielokrotnie powracać.

Z całą pewnością wiemy jednak, że ludność o wyżej wymienionej cesze genetycznej rozprzestrzeniła się na szerokim obszarze sięgającym na wschodzie po tereny Azji Środkowej i na zachodzie po tereny Centralnej Europy. Obecnie stanowi ona nie jedyną, ale za to najliczniejszą grupę wśród ludów słowiańskich.

Podobną – do prezentowanej przez profesora Underhilla – koncepcję migracji R1a przedstawili: rosyjski badacz, profesor Harwardu Anatole A. Klyosov oraz Włoch Giancarlo T. Tomezzoli. Wysuwana przez nich hipoteza zakłada powiązanie ludności charakteryzującej się pochodnymi haplogrupy R1a z językami indoeuropejskimi, a w szczególności ze słowiańskimi w Europie oraz aryjskimi w Azji. Uczeni uważają, że ludność ta przemieściła się z Ałtaju na Półwysep Anatolijski i następnie z tego obszaru około 10 tysięcy lat temu napłynęła na Bałkany i dalej na obszary Europy Środkowej. Stąd część tych społeczności migrowała na wschód przez Rosję, Azję Środkową i w drugim tysiącleciu p.n.e. dotarła do Indii. Koncepcja przyjęta przez Klyosova i Tomezzoli’ego przekonuje, że z języka indoeuropejskiego wśród ludów europejskich wykształciły się języki słowiańskie, zaś wśród ludów, które wyżej wymienioną trasą dotarły do Indii – język aryjski.

Powyższe poglądy korespondują z publikacjami profesora Colina Renfrew’a – wykładowcy uniwersytetu w Cambridge – który postawił tezę, że język pra-proto-indoeuropejski, używany w Anatolii ok. 6500 r.p.n.e. uległ rozpadowi na język anatolijski i pierwotny praindoeuropejski używany na Bałkanach, w dolinach Dunaju, Bugu i Dniestru.

Zbliżenie się do określenia topogenezy ludów, które znacząco wpłynęło na etnogenezę Słowian, jest bardzo istotne i niestety nie takie proste. Założenie drogi społeczności z kolejnymi mutacjami haplogrupy R1a poprzez Półwysep Anatolijski do Europy Środkowej i rejonów bałkańskich jest w świetle obecnych danych mało prawdopodobne.

Okazuje się bowiem, że na obszarze Anatolii nie stwierdzono przekonujących dowodów świadczących o pobycie najstarszych przedstawicieli rodu genetycznego R1a z okresu poprzedzającego jego pojawienie się w Europie Środkowej i naddunajskiej. Co więcej, zdecydowana większość (99%) ludności z haplogrupą R1a pochodzi od gałęzi R1a-M417, zaś najstarszą – jak dotychczas europejską kopalną próbkę pochodną mutacji R1a – odkryto w 2017 r. w miejscowości Wasilewka nad Dnieprem. Pochodzi ona z 8825–8561 r. p.n.e.

Ważnym argumentem przekonującym o napływie do Europy pierwszych społeczności z haplogrupą R1a trasą na północ od Morza Czarnego jest możliwość wykorzystania dogodnej drogi wschód–zachód w postaci obszaru Wielkiego Stepu.

więcej – w tym mapy –  u źródła: https://histslov.wordpress.com/2019/01/29/indoeuropejczycy-r1a/