Miasto Gwieździste

Widok ze szczytu Palmanova

od Furio Muerte

Palmanova (friul. Palme) – miejscowość i gmina we Włoszech, w regionie Friuli-Wenecja Julijska, w prowincji Udine.

Według danych na rok 2004 gminę zamieszkiwały 5344 osoby, 411,1 os./km²^[1].

Miejscowość Palma Nova została wybudowana na polecenie władz Wenecji przez Scamozziego na planie gwiazdy w renesansie (w 1593 r.) jako miasto idealne^[2]. Fortyfikacje miały bronić Wenecji przed Turkami Osmańskimi, którzy mogli uderzyć od strony Bałkanów. Przy budowie twierdzy wykorzystano wszystkie najnowsze innowacje wojskowe XVI wieku, przez co małe miasteczko stało się fortecą w kształcie dziewięcioramiennej gwiazdy. Miasto otaczały bastiony, mury, fosa i trzy bramy. Budowa pierwszego obwodu o długości 7 kilometrów zajęła 30 lat. Marcantonio Barbaro kierował grupą weneckich szlachciców odpowiedzialnych za budowę miasta, Marcantonio Martinego był odpowiedzialny za budowę, a Giulio Savorgnan działał jako doradca. Drugi etap budowy miał miejsce w latach 1658–1690. Po opanowaniu Wenecji przez Francuzów i Napoleona została wybudowana zewnętrzna linia fortyfikacji, która została ukończona w latach 1806–1813. Ostateczna forteca składała się z: 9 ravelinów, 9 bastionów, 9 lunet i 18 kawalierów.

W 1815 r. Miasto znalazło się pod panowaniem austriackim i pozostawała pod władzą Austrii do 1866 r., kiedy to zostało przyłączone do Włoch wraz z Veneto i zachodnimi Friuli. Do 1918 r. Było to jedno z najbardziej wysuniętych na wschód miast wzdłuż granicy włosko-austriackiej.

Od sześciokątnego placu w centrum (mającego powierzchnię 30 000 m²^[2]) wychodzą symetrycznie (gwieździście) ulice, mające taką samą szerokość 14 metrów^[2] (bez względu na ich umiejscowienie oraz przeznaczenie). Miasto otaczają obwałowania tworzące wielokątną gwiazdę. Całość przypomina płatek śniegu.

Bramy miejskie Palmanova:

• Porta Udine – z 1605 r. mieszcząca pomieszczania dla strażników
• Porta Cividale – na wschodzie miasta; z ozdobą w postaci lwa św. Marka
• Porta Aquileia – najstarsza z bram, z 1598 na południu miasta; ozdobiona fryzem z herbami szlacheckimi nadinspektorów i skarbników danej twierdzy.^[3]

W pobliżu miejscowości znajduje się stacja kolejowa Palmanova.