Niezwykłe miejsca na Mazurach. Tajemnicza wyspa Gilma
Miejsce pogańskiego kultu dawnych Prusów. Krążące opowieści o niezwykłym miejscu mocy – czakramie. Do tego niesamowite legendy i opowieści. Wyspa Gilma na jeziorze Dobskim z pewnością może intrygować.
Od Poli Dec
Niezwykłe miejsca na Mazurach. Tajemnicza wyspa Gilma
Wyspa – miejsce mocy?
Wyspa Gilma, znajdująca się na jeziorze Dobskie. To bardzo tajemnicze miejsce, przede wszystkim ze względu na swoją przeszłość. Miejscowe legendy wskazują, że było to ważne miejsce kultu dla plemion pruskich.
Radiesteci twierdzą natomiast, że znajduje się tam czakram – miejsce o leczniczych właściwościach – którego promieniowanie jest równie silne, jak czakramu na Wawelu. Czy tak jest faktycznie? Tego nie wiadomo.
Wyspa jest również atrakcyjna ze względu na swoje walory historyczne.
Wyspa była już zasiedlona w okresie schyłku starożytności lub wczesnego średniowiecza, jak podaje Max Toeppen w Historii Mazur. Na Gilmie znajdowało się grodzisko należące najprawdopodobniej do plemienia Galindów. Pruskiej osadzie towarzyszył Święty Gaj, w których czczono pruskich bogów.
Dowodem na istnienie w tym miejscu grodziska, mogą świadczyć liczne znaleziska archeologiczne od urn po różnego rodzaju narzędzia – topory, groty strzał, lance, okucia i gwoździe. Według autora Historii Mazur najprawdopodobniej na wyspie znajdowała się Galindzka twierdza.
Podania głoszą, że na jej terenie bronili się ostatni Galindowie przed atakami Zakonu Krzyżackiego. Tutaj do końca trwał w swojej warowni – Yzegups, ostatni wódz tego pruskiego plemienia. Na wyspie znajdują się pozostałości XIII-wiecznego grodziska pruskiego.
Po podbiciu Prusów na tym terenie Krzyżacy wybudowali w XIV w. niewielki zameczek. Na samym dole góry można znaleźć szczątki murowanych, kamiennych schodów, które prowadzą aż do budowli.
Z ruin zamku powstała kapliczka
Podania głoszą również, że z kamieni, które znajdowały się w ruinach zamku na tej wyspie wybudowano w miejscowości Doba w 1844 r. kapliczkę rodu von Schenk zu Tautenberg.
Obecnie w głębi wyspy można odnaleźć jedynie ruiny tej kapliczki, która nazywana jest “świątynią dumania”. Na dole wzgórza znajdują się porośnięte mchem kamienne stopnie prowadzące wprost do ruin kaplicy.
Sama miejscowość Doba także ma bardzo ciekawą historię – została założona w 1496 roku, a jej pierwszym sołtysem był Polak – Jan Wojciech. Niedługo potem, w 1529 roku, wieś stała się własnością rodziny Schenk zu Tautenberg – wyjeżdżając z Doby w kierunku Giżycka znajdziemy odchodząca od szosy aleję lipową, która prowadzi do ruin kaplicy tego rodu. Rodzina Schenk zu Tautenberg zapisała się w historii Mazur jako ta, która w XIX wieku nie brała udziału w akcji germanizacyjnej i do miejscowych baronowie zwracali się po polsku, co odnotował historyk Wojciech Kętrzyński.
W Dobie oprócz mauzoleum i rozciągającego się wokół niego dawnego dworskiego parku znajduje się zabytkowy kościół z wyposażeniem z XVII w. oraz budynek szkoły zbudowany przed 1737 rokiem. Warto zwrócić uwagę także na budynek dawnej kuźni.
Na początku XIX wieku dawni właściciele tego terenu połączyli wyspę Gilma z lądem mostem drewnianym. Natomiast na samej wyspie stworzono piękny ogród z alejkami.
Obecnie do wyspy nie można przybijać, znajduje się na niej rezerwat ptactwa. Można ubiegać się o zezwolenie u Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Olsztynie w celu uzyskania odstępstwa od zakazów obowiązujących na terenie rezerwatu.
Teren ten stanowi część rezerwatu przyrody. Po całym jeziorze Dobskie nie wolno pływać na silniku – akwen jest strefą ciszy.
źródło: https://mazury24.eu/aktualnosci/niezwykle-miejsca-na-mazurach-tajemnicza-wyspa-gilma,13604
Wiki
Gilma – największa wyspa na Jeziorze Dobskim, położona w południowo-zachodniej części akwenu, na wschód od miejscowości Doba. Podobnie jak jezioro, objęta jest rezerwatem „Jezioro Dobskie”. Obowiązuje tu zakaz biwakowania, cumowania oraz strefa ciszy. Najdogodniejsze podejście znajduje się po zachodniej stronie wyspy, w wąskim przesmyku między Gilmą a stałym lądem.
Historia
Na wyspie znajdują się pozostałości pruskiego grodziska. Są to ślady bytności Galindów, którzy przetrwali tu prawdopodobnie do XIII wieku. Darzyli oni wyspę czcią, rósł tu bowiem święty gaj. Gilma była siedzibą ostatniego wodza plemienia, Yzegupsa. Nie jest jasne, czy pokonali go Jaćwingowie, Polacy czy Krzyżacy, w każdym razie to właśnie rycerze zakonni wybudowali na miejscu grodziska niewielką warownię. Taka lokalizacja miała utrwalić chrześcijaństwo na zdobytych ziemiach – poganie nie mogli dłużej praktykować tu swych obrzędów. Na ruinach tej warowni w XIX wieku wybudowano kaplicę, której pozostałości możemy oglądać do dziś.
Istnieje legenda o tym, że w świątyni dumania (dawnej kaplicy) spotykali się sataniści, co skłoniło miejscowych chłopów do wybicia w jednej ze ścian dziury, którą chcieli wpuścić do środka Boga. Inne podanie mówi, że w jasną, księżycową noc na wyspie pojawia się wór pełen złota.
Linki zewnętrzne
- Zdjęcia i opis wyspy
- Gilm, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 569.
WYSPA GILMA
UWAGA: Wyspa stanowi rezerwat dzikiej przyrody, zaś jezioro Dobskie objęte jest strefą ciszy – proszę o odpowiednie zachowanie w tym miejscu! Przybijanie do wyspy, cumowanie oraz biwakowanie w miejscach nie wyznaczonych, używanie łodzi o napędzie motorowym bez zezwolenia – na terenie rezerwatu grozi mandatem.