Program badań genomicznych Piastów rozpoczął się w 2014 r. Jego efektem ma być ustalenie charakterystyki genotypowej polskich władców. Na ten cel wyasygnowane zostały wielomilionowe środki, co pozwoliło zaangażować grupę badaczy w sile 24 ludzi pod kierunkiem dyrektora Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN prof. Marka Figlerowicza (sygnatura programu grantowego 2014/12/W/NZ2/00466) .

Tymczasem efektem długoletniej mitręgi jest stwierdzenie, że ostatni z Piastów mazowieckich, tj. książę Janusz III był nosicielem haplogrupy Y-DNA R1b. Oszałamiający wynik, jakkolwiek rozwinięcia haplogrupy nie uwzględniono.

Ostatecznie udało się namierzyć ponad 30 miejsc w całej Polsce, w których do dziś znajdują się szczątki przedstawicieli dynastii Piastów.

Jak donosi PAP, zespół zgromadził próbki DNA, pobrane „ze szkieletów Mieszka I, Bolesława Chrobrego, Władysława Hermana oraz Bolesława III Krzywoustego” (cytat dosłowny), przy czym jedna z próbek została pobrana z relikwiarza, w którym według tradycji ma znajdować się kość należąca do Bolesława Chrobrego. Próbki DNA pobrano, między innymi z grobów Piastów w Opolu, Lubiniu i w Warszawie. W niektórych przypadkach nie są to sami władcy, ale członkowie ich rodzin. W każdym razie, badane szczątki pochodzą z całego okresu panowania Piastów, czyli od Mieszka I i Bolesława Chrobrego po ostatnich przedstawicieli dynastii tj. książąt mazowieckich (1526) i śląskich (1639).

Profesor Figlerowicz wstępnie stwierdził, że „Uzyskane dotychczas wyniki z puli ponad 30 próbek nie są jednoznaczne. Odczytywany chromosom Y bywa różny”. Profesor odmawia podania konkretów, gdyż jak stwierdza „W przypadku tych badań o wynikach będzie można szerzej dyskutować dopiero po ich opublikowaniu”. Jak wynika z kolejnych wypowiedzi, prace zakończą się w grudniu 2021 r.

Zdaniem prof. Figlerowicza są trzy podstawowe hipotezy: „Pierwsza zakłada, że wszystkie grupy tworzące państwo wywodziły się z terenów współczesnej Polski. Druga, że władca i lud byli stąd, ale elity, które pomagały władcy zarządzać państwem, zostały sprowadzone. Ostatnia, podobna jest do sytuacji, jaka miała miejsce na Rusi Kijowskiej. Przyszedł silny człowiek z zewnątrz wraz z braćmi Wikingami, podporządkował sobie lud i założył dynastię”.