© wszystkie zdjęcia w niniejszym artykule objęte są prawami autorskimi
Unicorn
Jeszcze raz o słowiańskim miejscu kultowo-kalendarzowym w Wyszkowie k.Trzebiatowa
Na temat słowiańskiego miejsca kultowego w Trzebiatowie , a właściwie w Wyszkowie k. Trzebiatowa, napisano wiele. Pisał o nim i Słupecki w swoim „Slavonic pagan sanctuaries” jak i Buko w „Archeologii Polski Średniowiecznej”. „Miejsce kultowe” to zwrot wytrych, pod którym kryją się różne domysły autorów, co do przeznaczenia opisywanego miejsca. Jednak w przypadku odkrycia w Wyszkowie jest zupełnie inaczej.
Jednak zderzenie z rzeczywistością bywa brutalne. Otóż miejsce położenia zabytku nie jest uwidocznione na mapach NID-u. Co więcej opisy miejsca jego położenia są diametralnie rozbieżne. Słupecki pisze , iż „Near Trzebiatow, 500 metres to the south-east from the Rega river, there is a low hill called David’s Mount (Dawidsberg) situated in a morass area.” (str. 127) . Na szczęście Słupecki zamieścił paln , który wizualizuje miejsce odkrycia https://trzebiatow.fotopolska.eu/864737,foto.html?o=b205520,
gdzie położenie miejsca kultowo- kalendarzowego zaznaczono cyfra 1 i znakiem X . Natomiast Buko pisze „The site was spotted during rescue excavations conducted on so-called David’s Hill. In 1931, 100 m away from the bank of the river Rega” (str. 123). Niestety oba te opisy wzajemnie się wykluczają.
Postanowiłem na miejscu rozwikłać tę zagadkę i w czasie wakacji udałem się do Trzebiatowa. Niestety kluczowe dla prawidłowej lokalizacji odkrycia „Wzgórze Dawida” nie widniało na żadnej z map , do których udało mi się dotrzeć przed wyjazdem. W Trzebiatowie swoje pierwsze kroki skierowałem do biblioteki miejskiej , niestety na hasło „miejsce kultowe” otrzymałem pozycję obejmujące miejsca kultu chrześcijańskiego, a pracownica biblioteki zapytana o „Wzgórze Dawida” stwierdziła , że nigdy o nim nie słyszała . Wiedziony złym przeczuciem skierowałem się do informacji miejskiej , gdzie rezultat był podobny. Okazało się, że sławne Wzgórze Dawida z Trzebiatowa w samym Trzebiatowie pozostaje nieznane ! Uzbrojony w plan Słupeckiego skonfrontowany z ujęciami z ortofotomapy udałem się na poszukiwania.
W pierwszej kolejności postanowiłem zweryfikować informacje podane przez Buko, gdyż mogłem się posłużyć dodatkowymi informacjami zawartymi w artykule „Trzebiatów: Po 130 latach odkryli „źródło życia”, w którym wspomniano iż „W późniejszych latach przy Wzgórzu Dawida powstał klasztor, potem kościół parafialny nazywany Kaplicą Jerozolimską.”, a samą Kaplicę Jerozolimską pomogła mi zlokalizować miła Pani z informacji turystycznej
https://www.rmf24.pl/fakty/polska/news-trzebiatow-po-130-latach-odkryli-zrodlo-zycia,nId,717460
Do wzniesienia, na którym zlokalizowane są pozostałości kościoła zwanego Kaplicą Jerozolimską można dotrzeć wprost z peronu dworca kolejowego w Trzebiatowie.
Teren ten położony jest na niewielkiej wyniosłości terenu w pobliżu koryta Regi. Niezwykła urokliwość tego miejsca godna jest osobnego artykułu.
Niestety teren, na którym znajdują się ruiny Kaplicy Jerozolimskiej, należy wykluczyć, albowiem z dużą dozą pewności można stwierdzić, iż nie pomieściłby on obu kręgów, o których mowa w opisie znaleziska. Wobec tego niepowodzenia pozostało mi zweryfikowanie informacji podanych przez Słupeckiego.
Odnalezienie miejsca położenia odkrycia według wersji Słupeckiego wymagało zlokalizowania linii kolei wąskotorowej , widocznej na zmieszczonym przez niego planie. Na szczęście, choć wąskotorówka już nie kursuje , to jej torowisko wciąż istnieje.
Na ślad torowiska można natrafić w przecięciu łuku drogi wiodącej z Wyszkowa do Trzebiatowa, nieopodal krzyża pokutnego.
Po odnalezieniu miejsca odniesienia i porównaniu planu z pracy Słupeckiego z układem przestrzennym istniejącym obecnie , odnalezienie położenia miejsca kultowo – kalendarzowego było już tylko kwestią czasu ( przybliżone współrzędne geograficzne jego położenia to: 54°03’17.5″N 15°16’58.2″E , 54.054860, 15.282821 https://www.google.pl/maps/place/54%C2%B003’17.5%22N+15%C2%B016’58.2%22E/@54.0548631,15.2806323,497m/data=!3m2!1e3!4b1!4m6!3m5!1s0x0:0x0!7e2!8m2!3d54.0548598!4d15.2828213 )
Niestety wizja lokalna nie napawa optymizmem, gdyż w miejscu odkrycia znajdują się pozostałości pofabryczne , a jego teren znajduje się prawdopodobnie pod drogami dojazdowymi do nieistniejących hal fabrycznych , co ukazują zdjęcia.
Drugie zdjęcie w kolejności ukazuje tajemnicze Wzgórze Dawida , które przy pomocy węgierskiego portalu mapowego zlokalizowałem już po powrocie z Trzebiatowa.
Zadziwiające w tej historii jest kilka rzeczy . Po pierwsze miejsce o tak doniosłym znaczeniu dla dziedzictwa narodowego znajduje się w tak opłakanym stanie. Po drugie jest ono całkowicie zapomniane i co najdziwniejsze całkowicie pozbawione należnej mu ochrony ze strony służb konserwatorskich. Po trzecie w Trzebiatowie brak jest zupełnie wiedzy na ten temat. Miasto reklamuje się szlakiem słonia ! gdy tymczasem pod bokiem ma sensację archeologiczną, dorównującą – jak nie przerastającą – znalezisku z Nebry i rondelowi z Goseck razem wziętych!
Suplement