Szukalski i Szczep Rogate Serce. Wykład Lechosława Lameńskiego.
Wykład odbył się w Szczecinie dnia 5.06.2013, z inicjatywy Stowarzyszenia na Rzecz Tradycji i Kultury NIKLOT.
https://www.youtube.com/watch?v=b5e41f5CDio ♦
Od modernizmu w kierunku ekspresji narodowej tożsamości
Wokół koncepcji sztuki Stanisława Szukalskiego (1893-1987)
Dorota Chudzicka
Przedmiotem książki jest twórczość i postawa artystyczna rzeźbiarza i rysownika Stanisława Szukalskiego (1893-1987), które kształtowały się
podczas pobytu artysty w Stanach Zjednoczonych w latach 1913-1923. Autorka opisuje koncepcję sztuki i przypisaną w niej rolę artysty w społeczeństwie, artykułowaną przez Szukalskiego w początkowym okresie twórczości w trakcie jego pobytu w Chicago. Charakteryzuje znaczenie tej koncepcji dla konsolidujących się modernistycznych środowisk i wypracowanych wśród nich założeń twórczych oraz ukazuje jej ewolucję w kierunku formuły sztuki narodowej w latach 20. i 30. XX wieku. Jedną z wysuwanych tez jest konstatacja, że artysta był postacią na wskroś nowoczesną, uosabiającą dążenia i światopogląd charakteryzujące postawę modernistyczną. Książka po raz pierwszy odtwarza i dokumentuje ten istotny w twórczości Szukalskiego okres, na podstawie nieznanych dotąd w literaturze przedmiotu materiałów oraz dzieł rzeźbiarskich, rysunkowych i poetyckich artysty.
♦
Od modernizmu w kierunku ekspresji narodowej tożsamości: Wokół koncepcji sztuki Stanisława Szukalskiego (1893-1987)
Streszczenie:
Praca bada twórczość i postawę artystyczną Stanisława Szukalskiego (1893-1987) kształtującą się podczas pobytu artysty w Stanach Zjednoczonych w latach 1913-1923. Podjęta analiza oparta na badaniach archiwalnych i teoretycznym namyśle nad modernizmem dotyczy tego aspektu twórczości Szukalskiego, który, choć nie podporządkowany był modernistycznemu idiomowi, oddziałał jako katalizator dla kształtowania modernistycznych postaw w latach pobytu artysty w Chicago. Skrajnie indywidualistyczna pozycja Szukalskiego uległa zmianie i ewoluowała w trzeciej dekadzie 20. wieku w kierunku państwotwórczych działań, będących częścią narodowego modernizacyjnego projektu. Zmianie tej towarzyszyło wypracowywanie języka formalnego, który czerpał z pozaeuropejskiej sztuki. Motywacja artysty w sięganiu do tych inspiracji była dwutorowa, w tym znaczeniu, że zazębiały się tutaj impulsy antymodernistyczne z modernistycznymi poszukiwaniami nowego formalnego języka, który niósłby ideowe przesłanie o odwróceniu biegu dziejów i umożliwiał powrót do mitycznej przeszłości. Zainteresowanie kulturami pozaeuropejskimi, prymitywizm, sztuka ludowa jako źródło form i znaczenie mitu stanowiły podstawowe elementy twórczości artysty.
The dissertation examines the oeuvre of Stanislaw Szukalski (1893-1987) developed during his stay in the United States in the years 1913-1923. Based on archival research and supported by theoretical considerations of modernism the analysis focuses on that aspect of the sculptor’s work which became a catalyst in shaping modernist attitudes in Chicago. Szukalski’s individualist position underwent transformation and evolved in the third decade of the 20th century becoming a part of the national modernization project in Poland. The transformation was accompanied by Szukalski’s strife for the new visual language derived from the non-western art. The artist was motivated by an antimodernist impulse along with modernist search for new formal language which would announce the reverse of history and return to the mythic past. Interest in non-western culture, primitivism, and folk art as the source of formal language along with the exploration of myth became main elements of the artist’s work.
♦
Projects in Design
Sculpture and Architecture
Princeton Architectural Press
By Stanislav Szukalski,Introduction by Dorota Chudzicka
This item is temporarily out of stock on chroniclebooks.com.
Eccentric sculptor, renderer, and philosopher Stanislav Szukalski (1893-1987) gained fame and notoriety in the late 1920s Chicago renaissance art scene for both his artistic skill and his uncompromising, opinionated approach to life. Szukalski produced hundreds of elaborate and profoundly expressive sculptures and thousands of drawings over a lifetime that also included decades of sickness, hunger, and neglect. Originally published in 1929, Projects in Design: Sculpture andArchitecture reveals his mastery of draftsmanship and astonishing originality of design. We are proud to make this visionary and controversial artist’s strange and beautiful work available in a handsome new edition.The drawings in Projects in Design: Sculpture and Architecture range from highly detailed ornamental architectural elementsfireplaces, doorways, windowsto idealized city plans, bridges, tombstones and monuments befitting the heroes of Poland. These architectural fantasies incorporate elements of Egyptian, Minoan, and pre-Columbian art filtered through his vision of an idealized Poland, his unique, intricate drawing style, and his energetic writing and theorizing. This highly sought-after and long out-of-print classic features a new critical introduction by Szukalski scholar Dorota Chudzicka.
- Autor:
- Szukalski, Stanisław (1893-1987).
- Tytuł:
- Szukalski : teksty o sztuce i wypowiedzi polemiczne oraz korespondencja z lat 1924-1938 / Stanisław Szukalski ; wybrał, ułożył, wstępem i przypisami opatrzył Lechosław Lameński ; Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydział Nauk Humanistycznych.
- Adres wydawniczy:
- Lublin : Wydawnictwo KUL, 2013.
- Opis fizyczny:
- 608 s. : il. (w tym kolor.) ; 25 cm.
- Numer znormalizowany:
- 978-83-7702-814-8
- Typ dokumentu:
- Książka
- Współtwórcy:
- Lameński, Lechosław (1949- ). Oprac.
- Zobacz również:
- Szukalski, Stanisław – (1893-1987).
Niklot Szczecin
http://narodowyszczecin.pl/index.php/archives/43488
Najnowsza książka o Stanisławie Szukalskim.
24 kwietnia 2014 0
Pobierz artykuł w formacie PDFCałkiem niedawno wyszła nowa książka o naszym rodzimym, zapomnianym artyście, Stanisławie Szukalskim „Stachu z Warty”, rzeźbiarzu, malarzu, autorze dramatu „Krak, syn Ludoli”; nie sposób wymienić wszystkich talentów i dzieł tego twórcy, którego prace nacechowane były miłością do Polski i walką o polską kulturę. Książka jest autorstwa historyka i krytyka sztuki, prof. Lechosława Lameńskiego a nosi ona tytuł „Stanisław Szukalski -Teksty o sztuce i wypowiedzi polemiczne oraz korespondencja z lat 1924 – 1938”. Jest to już druga książka o „Stachu z Warty”, wydana przez Wydawnictwo KUL. Wiele informacji na temat tejże pozycji księgarskiej zdradził nam prof. Lameński podczas spotkania, które miało miejsce w Szczecinie w ubiegłym roku, za sprawą Stowarzyszenia na Rzecz Tradycji i Kultury NIKLOT. W dziale „media” na stronie www.niklot.szczecin.pl opublikowaliśmy jakiś czas temu film z tego wydarzenia.
Książka jest zbiorem niepublikowanych dotąd materiałów i zdjeć, do których autor z niemałym trudem dotarł, szczególnie na uwagę zasługują listy Szukalskiego do członków Szczepu Rogate Serce opisujące na przykład projekt Neuropa, a opatrzone przez niego pięknymi rysunkami.
Cieszy również fakt, że zamieszczono w niej fragmenty czy wzmianki o dwóch zadrużnych pismach naszego pokolenia: Odmrocze i Lechia Stragona, z których kopie artykułów podarowałem autorowi podczas jego wizyty w Szczecinie.” Nie sposób wymienić wszystkich zalet tego ponad sześciusetstronicowego tomu, dlatego zachęcam gorąco wszystkich do odwiedzenia strony Wydawnictwa KUL lub wizyty w księgarni, a dodam, że trzeba się spieszyć, gdyż dotąd wydrukowano jedynie 200 egzemplarzy.
Tym , którzy nie poznali jeszcze bogatego dorobku Stacha z Warty, polecam poniższe artykuły, jak również lekturę książek, które wcześniej ukazały się na polskim rynku wydawniczym, a są wciąż dostępne :
Stanisław Szukalski – Krak syn Ludoli, Wydawnictwo Toporzeł, Wrocław 2007
Lechosław Lameński – Stach z Warty Szukalski i Szczep Rogate Serce, Wydawnictwo KUL, Lublin 2007
Stanisław Szukalski – Niemy śpiewak . Wydawnictwo Mimochodem, Lublin 2010
Tadeusz Zych – W kręgu „Rogatego Serca” Korespondencja Szukalszczyków z Marianem Ruzamskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Tarnobrzeg-Rzeszów 2011
http://www.niklot.szczecin.pl/publicystyka/213-koryto-pene-pere.html
http://www.niklot.szczecin.pl/publicystyka/194-wiat-wedug-stacha-z-warty-szukalskiego.html
Ireneusz Woszczyk
Stowarzyszenie na Rzecz Tradycji i Kultury NIKLOT