Wielka Zmiana w przyrodzie Środkowej Europy
Zbudowana na literaturze fachowej z połowy XX wieku lub starszej „naukowa” część Wikipedii w swoich artykułach poświęconych biologii i botanice przedstawia opisy roślin które powstały w XX wieku. Możemy skorzystać z tych artykułów aby porównać na czym polega Wielka Zmiana w przyrodzie Europy Środkowej. Jakie mamy bezpośrednie dowody NAUKOWE, absolutnie twarde, że ona zachodzi. Damy tutaj tylko kilka spektakularnych przykładów. Potwierdzam, że zawarte w Wikipedii opisy roślin pokrywały się z prawdą kiedy ja byłem dzieckiem i młodym człowiekiem szczególnie zainteresowanym ekstrakcją psychodelików z polskich roślin pól i łąk, czyli w latach 1960-1980. Studiowałem wtedy wszelkie słowniki roślin, bogato ilustrowane, a redagowane przez naukowców na nieporównanie wyższym poziomie ścisłości niż to co publikuje się dzisiaj jako popularne przeglądy obrazkowe ze skąpą prostą informacją dla maluczkich.
Oto nasi bohaterowie:
Rdest
Rdest ostrogorzki (Polygonum hydropiper L.) – gatunek rośliny należący do rodziny rdestowatych. Zwyczajowe nazwy: rdest wodny, pieprz wodny. Rośnie dziko w Europie, Azji, Afryce Północnej i Australii, rozprzestrzenił się również w innych rejonach świata[2]. W Polsce pospolity. Według nowszych ujęć taksonomicznych gatunek ten zaliczony został do rodzaju Persicaria i jego nazwa to Persicaria hydropiper (L.) Delarbre Fl. Auvergne ed. 2:518. 1800 (É. Spach, Hist. nat. vég. 10:536. 1841[2].
Wzniesiona lub podnosząca się, często korzeniąca się w węzłach, zwykle purpurowa, słabo rozgałęziona. Wysokość rośliny 30–50 cm.
Do jakiej wielkości rosną obecnie w roku 2015 krzaki rdestu ostrogorzkiego pod Krakowem? 2,5 metra – Dziękuję Strażycowi za zwrócenie uwagi na błąd w zdjęciach (uzupełnienie zdjęć rdestu niebawem).
Dzisiejszy rdest, z dnia 5 września 2015 niestety zeschły (foto ze wzgórza Rząska) nie miał więcej niż 50 cm.
(bez kompresji) 20 09 2015Rdest ze Wzgórza Burowskiego z 20 września 2015 – 90 cm wysokości. Jak widać sięga Annie niemal do pasa, rośnie sobie w lesie, a więc żadne nawozy. (bez kompresji)
Bylica pospolita
dorasta obecnie do 3 metrów wysokości
Bylica pospolita rośnie przy poboczach dróg, na nieużytkach, w rowach, w zaroślach, przy murach, w sadach, zapuszczonych ogrodach tworząc nieraz zwarty gąszcz. W polskiej kuchni raczej nie stosujemy bylicy pospolitej, ponieważ uważamy, że jest…chwastem. Tej przyprawy nie znajdziemy na półce sklepowej obok : majeranku, oregano, estragonu, majeranku… A przecież jest stosowana w wielu krajach, oprócz naszego…
Bylica pospolita – wysokości 2,5 metra – Wzgórze Grzybowskie
Inna bylica pospolita na Wzgórzu Czerna
Dzika Winna Latorośl
Słynne polskie ostre zimy sprawiały że w latach 70-tych XX wieku uprawy winorośli zanikły nawet w Zielonogórskiem. Obecnie od wielu lat w Krakowie na Prądniku Czerwonym rośnie dzika winorośl, która płoże się po nieużytkach i doskonale radzi sobie z takimi agresorami jak dzikie wino czy nawłoć.
Dzikie wino, winorośl i nawłoć – dominują nieużytek na Prądniku Czerwonym. Winorośl nic sobie nie robi z „polskiej zimy”.
Swoją drogą nawłocie jako rośliny inwazyjne opanowują coraz większe tereny i bez trudu osiągają już po 3-4 metrów wysokości – wzgórze Rząska:
Inna ciekawostka z 5 września 2015, ze wzgórza Rząska to dojrzałe już obecnie ostrężyny skandynawskie. To zupełnie inna płożąca się odmiana ostrężyny (jeżyny, orzyny):
Lepiężnik
LEPIĘŻNIK RÓŻOWY- OLBRZYM OGRODOWY
Roślina należy do gigantów ogrodowych i w przeciwieństwie do gunery jest całkowicie mrozodporna i niekłopotliwa. Olbrzymie liście mają do 60 cm średnicy i wyrastają na grubych ogonkach bezpośrednio z kłączy. Dodatkowym walorem tej rośliny jest piękny kwiat, który ukazuje się już w marcu, roślina ta należy do bylin najwcześniej kwitnacych. Zakwita jeszcze przed rozwojem liści. Drobne kwiaty zebrane są w koszyczki, a te w grona na szczycie łodygi. Łodyga może mieć nawet ok. 1m wysokości.
Tutaj poniżej mamy przedstawicieli lepiężnika nie ogrodowego lecz leśnego.
Tutaj sam liść ma wysokość ponad metra i wielkość 60 cm – w warunkach dzikich – wzgórza, widać że liść wyrasta ponad barierkę okalającą szosę.
Wzgórze Czerna – pejzaż, widok na Karpaty
Klon-jawor
Klon jest drzewem rozłożystym, o koronie okrągławej lub przyjmującej kształt parasola. Osiąga wysokość ok. 30 m.
Pokrój
Drzewo dorastające do 20–30 metrów, posiadające szeroki, okrągły pień o korowinie na starszych okazach, drobno, podłużnie spękanej, rzadko łuszczącej się łuskami. Korona rozłożysta.
Pędy
Młode: oliwkowo-zielone do czerwonawych, pąki brunatnoczerwone, czasem do połowy oliwkowo-zielonkawe. Boczne pączki przylegające do gałązek, okryte 2–3 parami łusek. Blizny po naprzeciwległych liściach stykające się ze sobą.
Liście
Duże, nagie, o długim ogonku, (z którego po przełamaniu wydziela się mleczny sok) 5–7 klapowe, do 15 cm długości. Klapy zatokowo wycinane z dużymi, nielicznymi, ostrymi ząbkami. Liście o nerwacji dłoniastej.
Kwiaty
Dość duże, obupłciowe, z dyskiem miodnikowym, zebrane w baldachogrona. Kielich 5-działkowy, korona zielonkawo-żółtawa, 5-płatkowa, pręcików 8, słupek 1. Kwitnie przed rozwojem liści. Roślina bardzo miododajna.
Owoce
Charakterystyczne, składające się z dwóch skrzydlaków (ulistnionych orzeszków), rozpostartych pod kątem ≥ 120°, rozpadających się po dojrzeniu.
Rozsiewanie
Jeżeli nasiono klonu oderwie się od rośliny zaczyna obracać się wokół swojej osi. Skrzydełko generuje siłę nośną, na zasadzie zbliżonej do wiropłatów, dzięki czemu może opaść bardzo daleko od drzewa
Porównanie wielkości liścia do dłoni – sam liść ma 30 centymetrów bez ogonka.
Babka zwyczajna
Babka zwyczajna, babka większa (Plantago major L.) – gatunek rośliny należący do rodziny babkowatych. Rodzimy obszar występowania obejmował Europę i Azję, ale jako gatunek zawleczony rozprzestrzenił się także na innych kontynentach[3], szczególnie pospolicie w Ameryce Północnej. W Polsce gatunek pospolity na całym terenie.
Babka zwyczajna normalnych rozmiarów
- Pokrój
- Wysokość od 5 do 30 cm, bardzo zmienna zależnie od właściwości gleby.
W okolicach Krakowa i innych górskich okolicach praktycznie nie występowała babka zwyczajna o dużych rozmiarach liści. Dzisiaj jest powszechna jej wersja o liściach długości 20 -30 centymetrów (poniżej Wzgórze Grzybowskie)
Babka ze Wzgórza Rząska – 5 września 2015
Dokładnie ten sam liść z ogonkiem, w ręku Anny – około 40 cm, zajmuje całą dłoń
Mniszek Lekarski o liściach wielkości 36 centymetrów
5 września 2015 Wzgórze Rząska – na tle normalnej wielkości liści dzikiego wina