Świątynia Światła Świata na Radhoszczu i czescy Strażnicy Wiary Słowiańskiej

Statua Radogosta na Górze Radhoszcz w Beskidach, Kraina Śląsko-Morawska (Czechy)

Część zdjęć tej góry – wyjątkowo pięknych pochodzi ze strony: http://www.paveldobes.eu/galerie/vyber/

Polecam wiele innych ciekawych zdjęć na tej stronie.

Radohost – kolejne Sanktuarium Wiary Słowiańskiej Rodzimej – Góra od tysiącleci poświęcona Radogostowi zwanemu też inaczej Bożebogiem, Ubożem lub Stopanem – będącemu Bóstwem Domu – Bogiem gościnnym, radym gościom z całego serca, aler też Dażącym Domowi – Bożem Ubóstwionym (U-Bożem – co nie ma nic wspólnego z ubóstwem czyli biedą – choć biednie było u każdego kto go nie czcił w swoim domu należycie – jego Radogościny – jego siostry-żony emanacji tejże samej Mocy, która Gniazdem Rodzinnym, Zagrodą, Właścią i Posiadłością Rodu – Włada.

Beskidy Morawskośląskie

Beskidy Morawskośląskie są od roku 1973 chronionym obszarem przyrody. Najwyższą górą Beskidów jest Łysa Góra (1324m n.p.m.). Kolejnymi znanymi wierzchołkami są Radhoszcz (1129m n.p.m.) oplętany licznymi legendami oraz z posągiem Radegasta, Kněhyně (1257m n.p.m.) i Smrk (1276m n.p.m.). Udostępnienie Beskidów do celów turystycznych spowodowało wybudowanie licznych obiektów wypoczynkowych, hotelów czy schronisk.

Widok z Radohostu

To w Jawornikach miał się kryć syn Iwny Rodiny, kniagin Drak, który brał od Wędów trybut i pilnował ich aby na tron Caroduny po Wojnie Nurów z Wędami i Skołotów z Sargonem II z Ozerii, wrócił prawowity krak – kniagin z krwi Nurów lub Harusów – Żabikrak – Zober. Od owego Draka, wnuka Czarodany, ma się wywodzić cały wielki szczep ludów spokrewnionych ze Słowianami – Draków-Traków i Dachów-Daków, czyli Ludy Dawiańskie (Dar-Dawijskie, albo inaczej Tartarskie)

Jaworniki znajdują się na granicach Republiki Czeskiej oraz Słowacji. Najwyższym wierzchołkiem Jaworników jest Wielki Jawornik (1071m n.p.m.). Większa część Jaworników leży na Słowacji. Do turystycznie najbardziej atrakcyjnych miejsc należy tu na przykład Bumbalka czy Kohutka – Portasz. Do Jaworników nawiązuje kolejne graniczne pasmo górskie Białe Karpaty. Specyficzne warunki do życia w Białych Karpatach oraz odległość licznych siedlisk spowodowały utrzymanie się licznych tradycji folklorystycznych.

Ośrodek rekreacyjny PUSTEVNY znajduje się w Beskidach na obszarze wyżyny Radhoštkiej na wysokości od 620 aż do 1098 m n.p.m. Ośródek jest oddalony 6 km od Frenštátu pod Radhoštěm.

Ośrodek oferuje wiele możliwości spędzania wolnego czasu:

• wycieczka górska na Radhošť
• spacer na Skalikową Łąkę – restauracja (2km)
• Skansem Wołoski (Muzeum Valašské) Rožnov pod Radhoštěm
• wycieczki: Stramberk, Štramberské trúby, jaskinie Šipka
• ruiny zamku Hukvaldy
• Muzeum samochodów Kopřivnice
• basen kryty i Aquapark Frenštát pod Radhoštěm
• kąpielisko i autocamping Rožnov pod Radhoštěm
• W Frenštácie pod Radhoštěm możliwość jazdy konnej – dla zaawansowanych i dla dzieci
• Tarzánie – górski park linowy Ráztoka
• skutery terenowe – Pustevny
• i wiele innych

Pustevny – chata Libusza – wiele hoteli i domów willowych – pensjonatów zaprojektował tutaj Duszan Jurkowicz i wykonano je według jego planów

Dojazd
Autobusowe połączenie z Frenštátu pod Radhoštěm w kierunku na Trojanovice, końcowa stacja Roztoka (parking dla samochodów), następnie kolejką linową na Pustevny. Od strony Prostřední Bečvy możliwy dojazd autobusem CSAD lub samochodem do samego Pustevnego (parking na 200 aut).

Pustevny – projekt Duszan Jurkowicz

Kolejka linowa
Informacje o działaniu kolejki linowej Ráztoka-Pustevny można uzyskać pod nr. tel. (+420) 556 830 805. Więcej informacji na www.skialpin.cz, kamera internetowa na stronie www.holidayinfo.cz/leto.

Pustevny – projekt Duszan Jurkowicz

Ośrodek w zimie
W zimie Pustevny stają się chętnie odwiedzanym ośrodkiem narciarskim, gdzie stoki narciarskie odpowiednie są zarówno dla początkujących, jak i dla bardziej doświadczonych narciarzy. Ośrodek dysponuje 2-osobową kolejką linową, wyciągami narciarskimi, oferuje sztuczne dośnieżanie. W okolicy Pustevny są regularnie utrzymywane maszynowo trasy biegowe o długości 44 km dla narciarzy klasycznych jak i dla łyżwiarzy.

Pustevny – projekt Duszan Jurkowicz

Wybierzcie się na 4 km przechadzkę, podczas której można zobaczyć piękne domy Jurkovičove na Pustevnách, zróbcie sobie zdjęcie przy rzeźbie bożka pogańskiego Radegasta i rozglądnijcie się po okolicy z wierzchołka góry Radhošt.

Górska chata Pustevny (1018 m) należy do najchętniej odwiedzanych obiektów w Beskidach. Dawniej żyli tu pustelnicy, z których ostatni zmarł w 1874 r. Parę lat później członkowie spółki frenštátskiej Pohorska jednota Radhošť wybudowali tu dwie chaty (schroniska) Pústevňa i Šumna. W 1899 otworzono kolejne dwie chaty: Maměnka i Libušín. Ich projektantem był słowacki architekt Dušan Jurkowi. Wyposażeniem wnętrz zajął się Mikoláš Aleš.

Dalszy rozwój Pustevnego odbywał się po I wojnie światowej, gdy wybudowano hotel górski Tanečnica (1926). W czasie II wojny stacjonowały tu oddziały Hitlerjugend oraz węgierskie oddziały pomocnicze. W konsekwencji, budynki dostosowywały się do warunków wyjątkowych, aż działał już tylko hotel Tanečnica.

Chatom groziło całkowite zniszczenie, gdy osiemdziesięcioletni Jurkowič zaapelował o ich zachowanie. Valašské muzeum zaczęło je w 1995 r. rekonstruować. Przy okazji rekonstrukcji odkryto pierwotną technologię budowlaną, gdzie wszystko było robione ręcznie. Przy rekonstrukcji całe wyposażenie zostało zrobione według oryginalnych wzorów. Libušín wybudowany w stylu secesyjnym był uroczyście otwarty w 1999 r., a dziś funkcjonuje jako restauracja. Maměnka została odnowiona w 2003 i służy jako hotel. Obszar Pustevny został w 1995 r. uznany za zabytek narodowej kultury.

Rzeźba Radegasta
Radegast był czczony jako pogański bóg obfitości i żniw. Autorem pierwszej rzeźby był Albín Polášek, pochodzący Frenštátu pod Radhoštěm, pracujący w USA.

Radegasta tworzył w atelier w Pradze. Postać rzeźby jest bardzo majestatyczna. Radegast został ukończony w 1930 r. i darowany lokalnej społeczności. Rzeźba była z kamienia, wysoka na 320 m, ważyła 2 tony i została w 1931 r. zainstalowana na wysokości 1100 m n.p.m.

Wraz z upływem lat rzeźba niszczała na skutek warunków pogodowych i działania wandali. W 1982 rekonstrukcja dała jedynie tymczasowy efekt. Gdy groziło jej całkowite zniszczenie, podjęto decyzję o zrobieniu kopii. Zadanie dostali w 1996 r. Jan Sobek i Miroslav Zubíček z Leskovca przy Vsetinie. Pracę monitorował rzeźbiarz akademicki Miroslav Machala. Nowy Radegast jest zrobiony z naturalnego granitu, który jest odporny na ekstremalne warunki klimatyczne. Waży 7 ton. Kopia Radegasta została uroczyście odsłonięta 4 lipca 1998 r. Oryginał rzeźby stoi w ratuszu we Frenštácie.

Radhošť
Stare legendy mówią, że góra Radhošť (1129 m) jest miejscem, gdzie mieszkał bożek pogański Radegast. Na wierzchołku góry modlono się do niego. Jednak w IX w. Radegast został stąd wygoniony, gdy przybyli nawracać w te tereny lud św. Cyryl i Metody.

Na drodze z Pustevnych na szczyt jest około 10 tablic informujących o ciekawostkach tej trasy, życiu pustelników, o pseudokrasowych jaskiniach wapiennych, których w tym górskim masywie jest dużo. W lipcu odbywają się pielgrzymki Cyryla Metodego, w których bierze udział około tysiąca osób.

Na szczycie znajduje się kolejne dzieło rzeźbiarskie Albina Poláška: rzeźby św. Cyryla i Metodego. Są puste w środku, mają 260 cm, ważą 800 km i są z brązu. Stoją na granitowej podstawie, 160 cm i są ozdobione cytatem z Biblii: „Sprawiedliwi będą żyć wiecznie” (Księga Mądrości). Rzeźby symbolizują braterstwo i zjednoczenie. Leżący u ich stóp pogański bożek symbolizuje pokonanie pogaństwa. Św. Cyryl trzyma otwartą księgę, w której napisano: „Na początku było Słowo a Słowo było u Boga, a Słowo było Bogiem” (Ewangelia św. Jana). Św. Metody pokazuje na pismo, trzyma trójramienny krzyż.

Historyczne zapisy i mapy pokazują, że pierwsza kaplica na szczycie Radhošt stała w II poł. XVIII w. Była drewniana, nie wiadomo jednak jak wyglądała i w jakich latach dokładnie tu była. Na szczycie dominuje kaplica św. Cyryla i Metodego. Wybudowana w stylu bizantyjskim przez architekta Skibińskiego i wyświęcona 11.09.1898 r. przez ołomuckiego biskupa Theodora Kohna. Częściowo finansowana ze zbiorki publicznej. Ma napis: Valasi sobie.

Wewnątrz kaplicy znajduje się kilka dzieł artystycznych, m.in. marmurowy ołtarz Cyryla i Metodego rzeźbiarza Neumanna z Kroměřížu oraz Pieta (Matka Boska z Ciałem Chrystusa zdjętym z krzyża). Osiem okien kaplicy zdobi witraże ze scenami z życia świętych (Cyryla i Metodego, Jadwigi, Ludmily, Vaclava, Jana Nepomuckiego).

Ponieważ budynek wciąż był zalewany i trudno było go konserwować, w latach 1924-26 przeprowadzono jego rekonstrukcję. Kaplica była otynkowana i pokryta gontem, aby uodpornić ją na tutejszy klimat. Dodano także dzwonnicę w grecko-unitariańskim stylu (2000 r.)

Roznov pod Radhostem is a sort of miniature Wallachia, at least as far as it concerns the history of its settlement. It was founded in the period of the first farming colonization in the 13th century. From the 16th century clearings began to be made on the foothills and in the mountains around the town which then formed two separate settlements, Dolni and Horni Paseky, in the valleys near two mountain streams. And finally shepherds´ huts began to appear above Roznov on Mt. Radhost, Mt. Cerna and Baca´s hill.

Monumentalny Radohost Albina Polaszka

Roznov pod Radhostem

In the 19th century Roznov had only 3000 inhabitants and was notable perhaps only for the fact that the people kept in the strictly traditional way of life, determined by the poorness of the region and other factors. The original lay-out of the town square was preserved with its forty wooden two-storeyed houses decorated by picturesque arcades in the front.

Cyril and Method

It was also in the 19th century when the ancient wooden town of Roznov became a reputable spa. Its therapeutic meanings were the excellent climatic conditions which helped patients with “sick lungs” and warm sheep’s whey which was separated from the sheep cheese and produced in huts on the mountain sides. The sheep were milked in the evening and soon after midnight the shepherds from Radhost Mount, Baca´s hill and other places set out for their daily way, carrying from ten to twenty litres of sheep whey on their shoulders, to sell it in Roznov before daybreak.

Radogost Albina Polaszka

Radegast

Then the spa guests walked about the park with beakers of fresh sweet whey, taking deep breaths of the moist resined air. They came to Roznov from all over Central Europe, above all from the Austria-Hungarian Empire. There were famous people walking through the spa collonade, such as Sigmund Freud, the founder of psychoanalysis, or Johann Gregor Mendel, the founder of genetics.

Little Wooden Town

The spa brought a culture in the town. A large spa park was created and later a spa house, and a spa orchestra played in the park and on the square. In 1862 one of the first choir in Moravia, called the Tetrev chorus, was founded in there. Roznov townsmen became dissatisfied with their wooden houses and replaced them with stone buildings, luckily not all of them. There were people who could not bear destroying the old buildings, and thus the idea of the Wallachian Museum was originated.

Today Roznov pod Radhostem represents an important tourist district and vacation land in the Moravian-Silesian Beskydy Mountains. The town and its surroundings provide a lot of opportunities for tourist and sports activities – hiking, skiing, swimming with a wide range of accommodation and catering possibilities.

Roznov

Trasa rowerowa Na Pustevny na Radhošť

Wzgórza Beskidów, spoglądając z podgórza, sprawiają wrażenie wysokiego muru górskiego. Ale nas nie zastraszą i tak podążymy bezpośrednio do władcy i symbolu Beskid –Radegastem. Z Frenstatu pojedziemy do stóp imponujących zboczy góry Knehyne i Stolove. Wiemy dokąd zmierzamy, więc mądrze skręcimy w kierunku doliny Tisnav i dopiero w Podolánku podjazdem zdobędziemy Martinek. Przez ładne trawersy dojedziemy do Pustevny i Radhošta, w którym obejrzymy drewniany kościółek zrębowy i rzeźbę Cyryla i Metodego. Jeżeli uda nam się „sięgnąć“ do słońca i trzy razy obkrążyć na lewej nodze rzeźbę, wtedy władca Radegast spełni nam każde marzenie. Jeżeli tym marzeniem będzie długi zjazd zpowrotem do Frenstatu, to zbyt władcy to nie będzie kosztować zbyt wiele wysiłku.

Albin Polaszek – Cyryl i Metody na Radohoscie

Opis trasy

Trasa należy do średno trudnych.Podążamy z Frenstatu pod Radhostem przez osady Planiska i Na Bystrem, nawiążemy na zielony szlak turystyczny, na której po 1,5 km skręcimy w lewo na drogę wiodącą pod szczytami Velká Stolova i Mala Stolova. Następnie odbijemy w prawo na oznakowaną trasę rowerową nr. 46. Przejedziemy koło małych osad Raztoky, Skurecena i Bariny. Z Barin prowadzi 15-sto kilometrowa ścieża dydaktyczna „Radegast“ po grzbietowych piętrach zachodnich Morawsko – śląskich Beskidów. Jednak my podyżymy wciąż po tej samej trasie rowerowej i przejedziemy na trasę nr. 6046 aż na Pustevny, gdzie możemy odpocząć, zjeść coś smacznego, kupić jakąś pamiątkę a przy okazji delektować się pięknymi widokami, których będzie jeszcze sporo również na Radhosti, dokąd zmierzamy. Po obejrzeniu okolicznej krainy z Radhosta, wrócimy Pustevny i dalej możemy podążać albo po ścieżce wokół szczytu „Norici hora“ lub pojedziemy przez rezerwat przyrody „Norici“, następnie ostrym zakrętem skręcimy w lewo i po 3,5 km nawiążemy na niebieską trasę nr. 6016 – na tą trasę możemy wjechać już na Pustevnach – tą drogą również dojedziemy zpowrotem do Frenstatu pod Radhostem.

Ciekawostki i zabytki kultury

Frenštát pod Radhoštěm

Miasto leżące w Frenstátskiej bruździe, baza letniskowa i turystyczny w Beskidy. W 1884 roku zostało tu założone I. Czeskie Stowarzyszenie Turystyczne „Pohorska jednota Radhost„, które stało się propagatorem turystyki i budowniczym górskich schronisk i kwater. Na ryneczku dominuje ratusz neorrenesansowy z . 1890 roku z tablicą pamiątkową poświęconą zwycięzcy w skokach narciarskich- tutejszego rodaka Jiriho Rasky (1941)- dziadka skoczka narciarskiego Mazocha. Barokowy Kościół z plebanią zbudowany na rzucie w kształcie krzyża z 1688 roku, którego ołtarz zdobi Madonna Wołoska (Valasska). Rynek miasta zdobi również szerg domków z historycznymi tynkami pochodzącymi z czasów niedawnych.

Pustevny – projekt Duszan Jurkowicz

Pustevny

Beskidzki ośrodek sportu, rekreacji i turystyki, którego nazwa pochodzi od zamieszkujących wcześniej te tereny „pustelników“. Obiekty turystyczne zaczęto tutaj budować pod patronatem Stowarzyszenia, Pohorskou jednotou Radhost już od roku 1891 (Pustevna), następnie Sumna (1894), Mamenka (1898), Libusin (1898) i Tanecnice (1926). Drewniane obiekty-schroniska (Pustevna, Mamenka, Libusin a zvonicka) zostały zaprojektowane przez architekta Dusana Jurkovica i dziś należą do zabytków pod ochroną. W salonie jadalnym „Libusina“ znajdują się obrazy malowane według kartonowych dzieł malarza Mikolase Alse. Widoki możemy podziwiać z altanki „Cyrilka“. Tutaj jest stacja docelowa wyciągu krzesełkowego z Raztoky.

Wyskowec – inna święta góra w okolicy

Radhošť

Jest to najbardziej znana góra w Beskidach (1129m n. m.), z której można zachwycać się pięknymi widokami. Legenda mówi, że miejsce to było kultowym punktem starych Słowian, którzy czcili boga Radegasta. W 1862 roku obóz ludzi (15 000) walczących o prawa narodowe. Stąd pochodzi jeden z pierwszych kamieni pod budowę Teatru Narodowego w Pradze (1868 r.). Typowym punktem dominancyjnym szczytu jest drewniany kapliczka św. Cyryla i metodego z lat 1896-1898, przy której stoji rzeźba św. Cyryla i Metodego autorstwa Albina Polaska z r. 1931. 2 km na wschód jest umieszczona rzeźba boga Radegasta również dzieło Albina Polaska z 1931 roku. Miasto, które wciągu całgo roku odwiedzają liczni turyści-magnesem jest głównie narodowy rezerwat przyrody o tej samej nazwie, w którym można podziwiać niespotykaną faunę i florę.

Radogost – jako butelka wody ognistej z Czech

Trojanovice

Rozległa gmina leżąca u podnóża gór, z rozsianymi po całym jej obszarze mieszkańcami. W gminie jest wiele różnych ciekawostek: obiekty architektury ludowej, cenna drewniana kapliczka na Bystrem z 1721 roku. Przed szkołą znajduję się rzeźba autora Jana Knebla z 1946 roku i pomnik poległym w I. i II. wojnie światowej. Wiele domków letniskowych, ośrodków zakwaterowania i hotele: Raztoka, Beskyd i U Kociana. Z Pustevnami gminę łączy droga „Knizeci” i wyciąg krzesełkowy z Raztoky.

Pustevny – współczesna rzeźba lodowa ku czci Radogosta (2004)

Lesy bez konce, sluncem prozářené louky, modré hory, lidová architektura, stráně vonící jalovcem a borůvčím – to je tvář Beskyd a Valašska, rázovité oblasti na severovýchodě České republiky. Harmonické tóny svěžích přírodních krás se tady mísí s pestrou škálou rekreačních aktivit pro každé roční období; pěší turistiku doplňuje hustá síť cyklostezek, krytých bazénů, letních koupališť a aquaparků, k dispozici jsou jízdárny, lanová centra, plachtění na rogalech a paragliding, golfová turistika.

♦

[Jak zwykle gdy idzie o Strażników Wiary Przyrodzonej Słowian są problemy ze znalezieniem o nich wiadomości w języku polskim, czy to Polacy, czy Słowacy, czy Czesi, czy Rosjanie – trudno trzeba się z tym pogodzić. Powoli zapełnimy te luki mam nadzieję, choćby po to by Słowiańska Wiara Rodzima odzyskała poczucie nienaruszonej ciągłości, bo ta ciągłość jest – przynajmniej na płaszczyźnie obrzędowości i tradycji ludowej wszystkich słowiańskich krajów. Alfons Mucha – bliski nam poprzez rodzinę matki mojej żony Janinę Pagaczewską z Olszowskich, która się urodziła na Morawach, Duszan Jurkowicz – który bywał w Krakowie i Ciężkowicach w domu Juliana II Pagaczewskiego, Albin Polaszek i Franciszek Palacki. Jak wiecie słowaccy i czescy (morawscy) Strażnicy Wiary Przyrodzonej Słowian są mi szczególnie bliscy ponieważ stamtąd wywodziła się mojas rodzina po kądzieli – babcia, prababcia ze strony matki (Zborzilowie, Kapustowie) a także z Harów Zakarpackich pochodzili Białczyńscy, jak i rodzina matki mojej żony – Olszowscy i Kapturowie. C.B.]

Albin Polaszek

po czesku, bo po polsku nic nie ma

Albín Polášek (14. února 1879, Frenštát pod Radhoštěm, Rakousko-Uhersko – 19. května 1965, Winter Park, Spojené státy americké) byl sochař české národnosti.

Winter Garden (Floryda) Muzeum i Ogród Rzeźb Albina Polaszka

Životopis

Narodil se 14. února 1879 ve Frenštátu pod Radhoštěm jako sedmý syn svých rodičů. V dětství pracoval na rodinném statku a v hostinci. Už tehdy se projevovaly jeho umělecké sklony. Na pastvě vyřezával dřevěné figurky, modeloval postavičky z hlíny a výborně kreslil. Ve škole však nepatřil – s výjimkou kreslení, zpěvu, krasopisu a tělocviku – mezi nejpilnější žáky.

Muzeum Rzeźby Albina Polaszka w Winter Garden (Floryda- USA)

Ačkoliv se se ve Vídni vyučil řezbářem a studoval v Římě, doma se pro něj práce nenašla, proto ve 22 letech odjel se svým bratrem Robertem do Ameriky. Zde začal pracovat jako řezbář. Byl přijat na Pensylvánskou akademii krásných umění ve Filadelfii, obor sochařství. Posléze se stal profesorem na prestižní Akademii umění v Chicagu, kde takřka třicet let vyučoval své studenty. Na své rodiště však nezapomněl a do Frenštátu jezdíval na dovolenou.

Muzeum Rzeźby Albina Polaszka w Winter Garden (Floryda- USA)

V roce 1950 se přestěhoval do města Winter Park na Floridě. Mnoho štěstí mu však nový domov nepřinesl, neboť byl záhy postižen mozkovou mrtvicí a zbytek života strávil na vozíku. Přesto se nevzdal tvůrčí práce a v 82 letech se po smrti své první manželky znovu oženil. Zemřel v roce 1965.

Pomnik Tomasza Masaryka

Dílo

Během svého působení v USA vytvořil celou řadu sochařských artefaktů – od medailí, přes sochy, až po monumentální sousoší, pomníky a náhrobky.

Pomnik Tomasza Masaryka

V Československu je autorem sousoší Cyrila a Metoděje a sochy Radegasta na Radhošti, pro Frenštát vytvořil sousoší Zápas dobra se zlem a sochu Ondráš, byl také autorem první československé medaile (Svoboda). Jeho největší dílo v Československu – socha presidenta Wilsona v Praze – bylo za okupace zničeno.

po angielsku

Albin Polasek (February 14, 1879 – May 19, 1965) was a Czech-American sculptor and educator. He created more than four hundred works during his career, two hundred of which are now displayed in the Albin Polasek Museum and Sculpture Gardens in Winter Park, Florida.

Winter Garden nad Jeziorem Osceola – otoczenie muzeum i ogrodu

Career

Born as Albín Polášek in Frenštát, Moravia (now Czech Republic), Polasek apprenticed as a wood carver in Vienna. At the age of 22 he emigrated to the United States and began formal art training at age 25 under Charles Grafly at the Pennsylvania Academy of the Fine Arts in Philadelphia. As a student, he first produced Man Carving His Own Destiny (1907) and Eternal Moment (1909). In 1909, Polasek became an American citizen and in 1910, won the Prix de Rome competition. At age 37, after periods of residence in Rome and New York City, he was invited to head the sculpture department at the Art Institute of Chicago, where he remained for nearly thirty years. Polasek was elected an Associate Member of the National Academy of Design in 1927, and full member in 1933.

In 1950, Polasek retired at age 71 to Winter Park, Florida. Within months he suffered a stroke that left his left side paralyzed; he subsequently completed eighteen major works with his right hand only. Towards the end of 1950, he married former student Ruth Sherwood who died 18 months later. In 1961, Polasek married Emily Muska Kubat. Upon his death in 1965, Polasek was buried beside his first wife in Winter Park’s Palms Cemetery, where his 12th Station of the Cross (1939) is his monument. Emily M. K. Polasek died in 1988.

Siewca (Winter Park)

Selected Works

Polasek’s better-known works include the Theodore Thomas Memorial (1924), the Masaryk Memorial (1941) in Chicago, the Wilson Memorial (1926), Radigast (1929) and Sts. Cyril and Methodius (1929) in the Czech Republic. His Mother Crying Over the World (1942) was a response to World War II, and his Victory of Moral Law (1956) to the Hungarian Revolution.

Cemetery monuments

Like many other sculptors of his era, Polasek created several cemetery memorials. Notable among those are The Pilgrim and The Mother (1927), both located in the Bohemian National Cemetery in Chicago, and the Pilgrim at the Eternal Gates in Lake View Cemetery in Cleveland. Pictures of all three are featured in both biographies listed in the sources section.

[Photography courtesy Albin Polasek Museum and Sculpture Gardens.]

Albin Polazek — The Man Who Carved His Own Destiny

In a residential subdivision a half-mile east of downtown Winter Park, a three-acre plot of land overlooks Lake Osceola. Here are the secluded grounds of the Albin Polasek Museum and Sculpture Gardens. Considered one of America’s top sculptors during his lifetime, the internationally acclaimed Albin Polasek (1879-1965) retired to Winter Park in 1950. Polasek (Poh-LAH-shek) worked in a variety of mediums – stone, bronze, plaster, wood, and painting. Today the Albin Polasek Museum and Sculpture Gardens displays works that span the entire career of the Czech-born artist, including childhood wood carvings from the 1890s through his final pieces of 1965. Of the 400 works attributed to Polasek, 200 are on the museum property.

Pasikonik w Ogrodzie Muzeum Albina Polaszka

Born in 1879 in Frenstat, Moravia, now part of the Czech Republic, Polasek’s talents were revealed at a young age. Throughout his life, Polasek expressed pride in his heritage and homeland. But in 1901, following in the footsteps of two brothers who were priests in Minnesota, Polasek immigrated to the U.S. to make his trade as a wood carver.

Matka płacząca nad Światem

In 1906 he studied at the Pennsylvania Academy of the Fine Arts under the instruction of Charles Grafly and won the Cresson Traveling Scholarship in 1907, 1908, and 1909. In 1910, Polasek’s sculpture Faith, Hope and Charity won the Prix de Rome, a three-year scholarship to study at the American Academy in Rome. In his final year in Rome, Polasek produced The Sower, which received an honorable mention at the 1913 Paris Salon. In 1916 Polasek went to Chicago, and at the age of 31, became head of the Department of Sculpture at the Art Institute – a position he held until retirement in 1943. For many years, Polasek was known as the „Chicago” artist because he created monumental sculptures associated with buildings and green spaces in the city that have become visual landmarks.

Ogród w Winter Park

Retiring to Winter Park in 1950, Polasek completed 18 major works during his retirement, despite suffering a paralyzing stroke shortly after his arrival. Polasek opened his three-acre estate to the public in 1961 in order to share his life works with his adopted community. He continued to produce artwork there until he died at age 86 in 1965.

Borana – detale

In 1961, Polasek established a private foundation committed to keeping his sculpture available for public display and requested that his studio, home and galleries be open to the public to encourage the study, appreciation, and furtherance of representational art.

Mythological

Svan­tovit

1933, Bronze

The Slavonic god Svan­tovit evokes holi­ness and wis­dom.  His four heads fac­ing north, south, east and west con­tain all of the knowl­edge that he has amassed to rule the four cor­ners of the earth.

Svan­tovit sits astride his horse, car­ry­ing a sword for jus­tice and a horn through which he utters prophesies.

Cycle of the Tree/Zivena

1945, Mixed Media

The Slavonic god­dess of life, Zivena was carved by Polasek at the age of 66, from a piece of apple wood taken from his home town in Moravia. The god­dess grows from the trunk of an apple tree; birds seek shel­ter in her boughs and fruit is plen­ti­ful. Zivena’s crown is life’s most rec­og­niz­able sym­bol, the sun. The crown is trans­formed in the rear, now depict­ing the moon and stars, while her hair resem­bles flow­ing water.

Pan

1920, Bronze

Polasek’s favorite mytho­log­i­cal char­ac­ter was the Greek god Pan, son of Her­mes and a nymph. Half goat and half man, Pan lived in the for­est play­ing a syrinx (pan­pipe) and mak­ing mis­chief.

Polasek cre­ated 26 small faces of Pan, which are hid­den through­out the Museum prop­erty in pedestals, foun­tains and doorways.

Allegorical

Aspi­ra­tion

1914, Bronze

Aspi­ra­tion was cre­ated in response to a dis­cus­sion Polasek had with another sculp­tor who believed that a com­po­si­tion should be made to present one side to the viewer, the other views being unim­por­tant.  Polasek felt that even though there is a dis­tinct “face” to most sculp­tures, all sides should and can be equally inter­est­ing to the viewer. A seated female holds musi­cal pipes in her right hand, while her raised left arm cir­cles a cherub head. As she kisses the cherub she drinks in a breath of musi­cal inspi­ra­tion. In 1915, Aspi­ra­tion won the Widener Gold Medal at the Penn­syl­va­nia Acad­emy of the Fine Arts’ annual exhibition.

For­est Idyl

Borana

1924, Bronze

After this lyri­cal sculp­ture was exhib­ited at the Art Insti­tute, art critic Eleanor Jew­ett of the Chicago Tri­bune wrote:  “This beau­ti­ful bronze group is one of the most per­fect and exquis­ite con­cep­tions in the exhi­bi­tion, in either oil or sculp­ture. The won­der­ful mod­el­ing of the deer and the fawn mark it for a mas­ter­piece. The ten­der union of the dryad and her wild for­est com­pan­ion is a beau­ti­ful achieve­ment. …”

Bogini Muzyki (Gędźby)

Theodore Thomas Memorial/ The Spirit of Music

1924, Bronze

The epit­ome of Polasek’s alle­gor­i­cal works, this orig­i­nal memo­r­ial on Michi­gan Avenue in Chicago, IL, was erected in honor of Theodore Thomas, founder of the Chicago Sym­phony Orches­tra. It is fully rep­re­sen­ta­tive of the majesty and sweep of a sym­phony.
A chal­leng­ing com­mis­sion, Polasek cre­ated sev­eral mod­els of the work. Of his final ver­sion Polasek stated, “… (the sculp­ture is) dig­ni­fied, yet sim­ple, assertive, but not too bold; a fem­i­nine fig­ure, yes, yet not too feminine.”

Bogini Muzyki – projekt

Perun

Triglaw

♦

Pilgrim Mother by Albin Polasek

This unusual bronze sculpture by Albin Polasek (1879 – 1965) is located in Chicago’s Bohemian National Cemetery. According to Debbie Komanski, Executive Director of the Albin Polasek Museum, who kindly provided the information in the comments section, the piece „was commissioned in 1928 by the Stejskal-Fuchal family to create a memorial of the mother of the family who had recently passed away.

Matka Pielgrzymów – Nadchodząca Śmierć

The sculpture is formally named ‚Pilgrim Mother’ and she is depicted as a older woman whose face shows her aged benevolence and gentle wisdom.”

Matka Pielgrzymów

The statue is popularly known as „Walking Death” or „The Grim Reaper,” probably because people are more than ready to see something macabre in a graveyard. A closer study of the sculpture (even without the help of Ms. Komanski’s expertise)  should call that interpretation into question.

Although her face disappears into the shadows of her hood at a distance, it is serene, benign, motherly, even Madonna-like, at close quarters. The first two photos are by Matt Hucke, proprietor of the Graveyards of Chicago website, and the third is from Brainsnack, photographer not identified. Via Rob at FIU

The Albin Polasek Museum and Sculpture Garden

Author: David

Winter Park, Florida’s Albin Polasek Museum and Sculpture Garden is one of the most elegant and respected venues for the art in the American southeast. It is home to impressive collections of all kinds and beautiful, peaceful grounds. The museum is on the National Register of Historic Places.

Z ogrodu widok na Leśną Idyllę – Grupę Borany

Albin Polasek (1879-1965) is widely considered one of the most important American sculptors most of the 20th century. Celebrated in his own lifetime, Polasek strove to show the beauty of “movement,” the flow of one mass into another. Polasek’s ability to capture the spirit of his subject was a major influence on a generation of sculptors like Richmond Barthe and Ruth Sherwood.

Pielgrzym stukający do bramy

Upon his death in 1965, Polasek was buried alongside first wife Ruth Sherwood in Winter Park’s Palms Cemetery, where the 12th Station of the Cross (1939) is his monument. Albin Polasek was granted posthumously the honor of Great Floridian and inducted into the Florida Artists Hall of Fame in 2004.

Ogród – prawdziwe królestwo wspaniałej przyrody, którą tak kochał.

Born in 1879 in what is now the Czech Republic, Polasek apprenticed as a wood carver in Vienna before emigrating to the United States at the age of 22 and eventually became an American citizen. Polasek began his formal art training at the Pennsylvania Academy of the Fine Arts in Philadelphia. He produced Man Carving His Own Destiny (1907) and Eternal Moment (1909), two of his earliest well-known sculptures.

In 1961, the Albin Polasek Foundation was founded by Polasek and his wife. Polasek had a deep appreciation for an uncomplicated aesthetic, and as a result the gardens are quiet and subdued, utilizing gardening art in classic form.

Siewca – raz jeszcze – Stylistyka mitologii greckiej, ale idea świeża słowiańska. Dla mnie to Rgieł.

– The Foundation has added to the culture of Winter Park and Central Florida by donating sculptures like Forest Idyl and Emily Fountain to the City of Winter Park, Florida and loaning Man Carving His Own Destiny to the Winter Park Public Library long term. The Museum also provides art scholarships to the University of Central Florida, Rollins College and Crealde School of Art.

Rzeźba – Laskowce w ogrodzie

Przy pracy nad „Człowiekiem wykuwającym się ze skały”

Franciszek Palacki

František Palacký (14 czerwca 1798 Hodslavice, Czechy – 26 maja 1876) – czeski historyk, polityk, współtwórca i główny propagator austroslawizmu. Jeden z przedstawicieli czeskiego odrodzenia narodowego. Był jednym z organizatorów Zjazdu Słowiańskiego.

Autor wielotomowego dzieła „Dzieje narodu czeskiego w Czechach i na Morawach”, którego tom I wyszedł po niemiecku (1836), a dopiero piąty pisany był oryginalnie w czeskim języku (1867).

W Pradze znajduje się Most nazwany imieniem Palackiego. Imię Palackiego nosi Uniwersytet w Ołomuńcu. Jego portret znajduje się na banknocie 1000-koronowym.

František Palacký (14. června 1798 Hodslavice – 26. května 1876 Praha) byl český historik, politik, spisovatel a organizátor veřejného kulturního a vědeckého života v soudobé Praze. Je považován za zakladatele moderního českého dějepisectví, má přezdívku otec národa.

Biografie

Drewniany kościół w Hodslavicach

Raná léta

Pocházel z protestantské rodiny s dlouhou tradicí, jeho otec byl učitelem na místní škole. Nejprve se vzdělával u svého otce, poté (1807–1809) studoval v Kunvaldu (dnešní Kunín) u Nového Jičína. V letech 1809–1812 studoval latinskou školu v Trenčíně a následně i evangelické lyceum (do r. 1818) v Prešpurku (dnes Bratislava), kde se seznámil s P.J. Šafaříkem. Přestože si Palackého otec přál, aby se také z jeho syna stal evangelický učitel a kněz, nepokračoval dál ve svých studiích, ale působil v letech 1819–1823 jako vychovatel v uherských šlechtických rodinách, rok 1820 strávil se svými svěřenci (Csúzové) ve Vídni. Toto působení ve vyšších kruzích mu jednak umožnilo přístup do světa vyšší kultury, ale také měl dost příležitosti pokračovat ve svém sebevzdělávání, v této době ještě především ve filozofii a estetice (ovlivněn byl především I.Kantem, F. Schillerem a J.G. Herderem), získal také velký přehled o politice a politickém dění nejen v habsburských zemích a intenzívně studoval i cizí jazyky (během svého života ovládl latinu, řečtinu, němčinu, češtinu, maďarštinu, portugalštinu, angličtinu, francouzštinu, italštinu, ruštinu a staroslověnštinu). Z tohoto období pocházejí časopisecké studie o estetice (Přehled dějin krasovědy nebo O krasovědě) a společně s Šafaříkem napsaní Počátkové českého básnictví, obzvláště prozódie (1818). V mládí měl Palacký velké literární ambice, napsal několik nepříliš hodnotných básní (v češtině a němčině, časoměrným veršem), většinou k různým příležitostem, přátelům, nebo s filosofickou tématikou. Měl ale velké plány, začal psát tragédii o Kateřině Veliké, později o Janu Husovi, a rozsáhlý historický epos o Napoleonovi, ani jedno z těchto děl nedokončil. Pořídil velmi kvalitní český překlad Ossiana, podvržené básnické prosy z keltských dějin Anglie.

Pomnik w Pradze

Někdy v roce 1819 se s konečnou platností rozhodl nadále se věnovat především studiu českých dějin. Za tímto účelem kontaktoval Josefa Jungmanna, kterého žádal o poskytnutí základních historiografických informací a zasvěcení do techniky historikovy práce. V březnu 1823 napsal dopis podobného znění i Josefu Dobrovskému a nedlouho poté (11. dubna 1823) dorazil do Prahy osobně.

Pomnik w Pradze – detale

Začínající historik

Zde ho zaměstnal Josef Dobrovský a později František Šternberk na vytváření šlechtických rodokmenů. Šternberkové ho posléze zaměstnali jako rodinného archiváře. Spolupráce s Dobrovským měla do budoucnosti na Palackého značný vliv, naučil se od něj historiografickou kritickou metodu a získal i zkušenosti s filologicko-kritickou metodou. Určité napětí ve vztahu pak znamenal odlišný názor na pravost Rukopisu zelenohorského, kde se Palacký s Dobrovského kritikou neztotožnil.

V této době se již stal v Praze mezi vzdělanými a vlasteneckými kruhy známou osobností, o jejíž výrazném talentu a intelektuálních kvalitách se nepochybovalo.

V roce 1827 se oženil s dcerou velkostatkáře a advokáta Jana Měchury, Terezií Měchurovou. V tomto roce začal vydávat na nabídku hraběte Kašpara Šternberka muzejní časopisy (německý měsíčník Monatsschrift des böhmen Museums a český čtvrtletník Časopis Společnosti vlasteneckého muzea v Čechách). Je zajímavé, že mezi českými vlastenci bylo zpočátku značné množství sporů (především s F. L. Čelakovským), kterým se nelíbila forma a pravopis těchto časopisů. V těchto sporech se plně projevovala roztříštěnost českého vlasteneckého hnutí. Pro malý zájem o německý časopis byl roku změněn na čtvrtletník 1831 a o rok později (1832) zrušen úplně. Roku 1838 začal českou verzi redigovat Pavel Josef Šafařík. Vedle redaktorské činnosti se na chodu muzea podílel i jako člen muzejního výboru (od 1830) a od 1834 jako jednatel tohoto výboru.

Inny monument ku czci Franciszka Palackiego w Pradze

Stavovským historiografem

V roce 1827 s ním začaly vyjednávat české stavy, které jej chtěly po smrti Františka Pubičky jmenovat do pozice oficiálního stavovského historiografa. Pro určité komplikace byl opravdu jmenován až 1838, plat ovšem dostával již mnohem dříve s tím, že měl dokončit Pubičkovy Chronologische Geschichte Böhmens. Protože však toto dílo bylo v 30. letech metodicky i koncepčně zastaralé, začal Palacký usilovat o možnost sepsat české dějiny úplně nově, na základě pramenných fondů i diplomatického charakteru a s ohledem i na sociální, hospodářský, náboženský a kulturní vývoj státu. Stavy po usilovném přesvědčování svolily v březnu 1831. Výsledkem takto nově pojatých českých dějin se staly Geschichte von Böhmen (1836-1867).

V roce 1829 vytvořil projekt české encyklopedie, který po slibném začátku ztroskotal a z kteréhožto pokusu vznikla roku 1831 Matice česká, jejímž úkolem bylo financovat české knihy, které by nemohly jako nelukrativní vyjít u soukromých vydavatelů. Českou encyklopedii vydal až jeho zeť František Ladislav Rieger pod názvem Riegrův slovník naučný. V letech 1839–1844 byl sekretářem České královské společnosti nauk (do 1851)

V roce 1840 vyšel první díl Archivu českého, edice česky psaných historických pramenů, která obsahovala i podklady pro další díly Geschichte von Böhmen. Na tvorbě této edice se podíleli také V.V. Tomek a K.J. Erben, kteří pro Palackého prozkoumávali archívy a opisovali listiny. S Tomkem začal posléze Palacký počítat jako se svým zástupcem ve funkci stavovského historiografa.

V době, kdy připravoval k vydání třetí díl svých Geschichte von Böhmen (který měl obsahovat vývoj státu v době předhusitské a husitské), již během publikování dílčích prací a dále při schvalování konečné verze se dostal do konfliktu s rakouskou cenzurou, neboť ta jej obvinila, že podání počátků husitství je namířeno proti katolické církvi (a to i přesto, že se Palacký, byť protestant úzkostlivě snažil své náboženské cítění do vědecké práce nevměšovat).

Od roku 1844 pracoval na českém překladu tohoto díla, nicméně nejednalo se o čistý překlad, do značné míry v české verzi prohloubil historiografickou reflexi českých dějin a kladl větší důraz na české obyvatelstvo jako nositele českých dějin. Roku 1848 vyšel první díl jeho vrcholného díla Dějiny národu českého v Čechách a v Moravě.

Rok 1848

Do politiky vstoupil na straně českých liberálů v roce 1848, kdy byl zvolen do Svatováclavského výboru. V tomto roce byl předsedou slovanského sjezdu v Praze a v otevřeném dopise odmítl účast na německém sněmu ve Frankfurtu.

František Palacký (litografie, 1855)

V roce 1848 byl volen do říšského sněmu, v tomto roce dvakrát odmítl ministerstvo školství (z obavy, aby neurazil Němce). Účastnil se Kroměřížského sněmu, kde představil svůj návrh ústavy, který nebyl přijat. Palacký byl přesvědčen o správnosti existence Rakouska, které si představoval jinak (konstitučně) uspořádané, což považoval za dostatečnou záruku pro vývoj slovanských národů v rámci monarchie a vyřešení národnostní otázky (konstituční austroslavismus).

Po roce 1848

Roku 1850 se stal předsedou Sboru pro zřízení Národního divadla. V tomto roce začal být policejně sledován, proto se od něj odklonila spousta přátel a Palacký se stáhl do soukromí. Řadu let v tomto období strávil prací na zámečku Lobkovice (dnes součást Neratovic), který patřil jeho tchánovi J.Měchurovi.

Politicky se začal angažovat teprve roku 1860, kdy podepsal Riegerovo memorandum císaři – stížnost na bezpráví páchaném na českém národě (zejména v oblasti jazykové) s žádostí o povolení založit české politické noviny. Výsledkem bylo založení (1861) Času a Národních listů. V r. 1861 byl zvolen do českého sněmu. Roku 1863 vstoupili čeští poslanci (staročeši) do tzv. pasivní opozice, což byl krok, který F. Palacký schvaloval. Postavil se proti polskému povstání (1863), čímž se vzdálil nově nastupující generaci českých politiků (mladočechů).

V roce 1868 položil základní kámen ke stavbě Národního divadla.

Na vlastní přání byl po své smrti v květnu 1879 pohřben v Lobkovicích, kde má dodnes na již nepoužívaném malém hřbitově svůj hrob. Jeho syn později lobkovické panství prodal zpět potomkům rodu Lobkoviců.

Palackého filosofie dějin

Rozsáhlé Palackého historické dílo se stalo milníkem české historiografie. Celé nadcházející generace historiků se vlastně ve svém díle vůči němu a jeho pojetí musely nějakým způsobem vymezit. Jeho tvorba nebyla jen shlukem historických faktů, chronologicky seřazených. Podle Palackého historie představovala organický celek skutečností protknutý hlavní linií (ideou). Proto také jako jeden z prvních českých historiků detailně studoval nejen politické dějiny, ale i dějiny státoprávní (vliv polského historika W. A. Maciejowskeho), sociální, umění, vědy či dějiny každodennosti. Palacký pod vlivem Hegelovy dialektiky považoval za hlavní linií českých dějin neustálý zápas Slovanů a Němců. Těmto dvěma principům také přiřadil určité charakteristiky. Pro ten německý byla typická podnikavost, řemeslná dovednost, politická organizovanost, ale také výbojnost a náboženská agilnost. Naopak pro Slovany měla být typická rovnost, mírumilovnost, ale i sklon k anarchii. Na světové úrovni to pak byla polarita dvou sil, které se neustále ovlivňovaly a střetávaly (tyto síly mohou být vyjádřeny různě: svoboda – autorita, demokracie – feudalismus, věda – víra). Tento boj dvou sil ať již na národní či světové úrovni Palacký nepovažuje za neúrodný. Naopak neustálá konfrontace rozšiřuje obzor, je semeništěm nových myšlenek či může vést ke smiřování protikladů. Palackého výklad si takto ve své podstatě vznášel nárok i na pedagogické a poučné poslání. Myšlenka české státnosti, často v boji s německým elementem, byla závazkem, který se nesl napříč generacemi. Vrcholem českých dějin je pro něj beze sporu husitství, které tvoří páteř jeho hlavního díla. Především klade do popředí myšlenkový a sociální obsah husitství a to i radikálního křídla představovaného Žižkou, Želivským a tábority. Staví se tak do určitého kontrastu proti starší osvícenecké historiografii (Jungmann nebo Dobrovský), která se vůči husitství většinou vyhrazovala.

Dílo

Poezie

• Na horu Radhošť – báseň
• Má modlitba dne 26. července 1818 – hymnus
• Ideál říše – óda

Vědecká literatura

• Staročeský všeobecný kalendář
• Život Jana Amose Komenského
• Zběrky ze starožitnosti českoslovanské
• Počátkové českého básnictví, obzvláště prosodie – vydáno anonymně (1818), dílo sepsal spolu s P. J. Šafaříkem a J. Benediktim (Blahoslav). Tímto dílem začíná roztržka mezi tzv. Jungmanovci a příznivci J. Dobrovského.
• Krásověda čili o kráse a umění knihy patery – dílo zabývající se estetikou, původně chtěl napsat pět knih, napsal pouze dva a část třetího.
• Okus české terminologie filosofické – snaha o vytvoření české filosofické terminologie, tato jím navržená terminologie se z větší části ujala.

Historická

• Staří letopisové čeští od roku 1378 do roku 1527
• Geschichte von Böhmen

1. díl (do 1198)
2. díl (1198 – 1306)
3. díl (1306 – 1378)

• • online verze v projektu Google
• Dějiny národa českého v Čechách i v Moravě – vycházelo jak česky, tak německy. Toto dílo je veliké rozsahem, Palacký se snažil vytvořit obraz českých dějin, lze říci, že některé pasáže (především husitství) jsou velmi idealizované.

1. díl (do r. 1125)
2. díl (1125–1403)
3. díl (1403–1439)
4. díl (1439–1471)
5. díl (1471–1526)

• Pomůcky ku poznání řádů zemských království Českého v druhé polovině XIII. století – pokus o shrnutí života v polovině 13. století.
• Pomůcky ku poznání staročeského práva i řádu soudního
• Přehled současných nejvyšších důstojníků a ouředníků zemských i dvorských v královstvím Českém, od nejstarších časův až do nynějška – vyšlo i německy.
• Popis království Českého – soupis všech obcí v Čechách se základními údaji (vydáno 1848, data z let 1843-6).
• Stručné dějiny Prahy (Skizze einer Geschichte von Prag)

Politická díla

• Idea státu Rakouského – (1865) popis jeho představ o federálním uspořádání Rakouska, přeje si jeho zachování.

Dále se zachovala část jeho korespondence s významnými osobnostmi této doby a značné množství novinových článků.

♦

Park Krajobrazowy Chełmy

Chełmy Wąwóz Myśliborski

Park Krajobrazowy Chełmy – obszar chroniony od 1992 r. znajduje się na terenie województwa dolnośląskiego w powiatach: jaworskim i złotoryjskim. Park jest położony we wschodniej części Pogórza Kaczawskiego w Sudetach Zachodnich. Obejmuje również niewielki skrawek Wschodniego Grzbietu Gór Kaczawskich. Na północnym zachodzie w obręb Parku wchodzi skrawek Równiny Chojnowskiej, należącej do Niziny Śląsko-Łużyckiej.

Las Chełmy

Był to pierwszy park krajobrazowy jaki powstał na terenie byłego województwa legnickiego. Liczne badania potwierdziły odrębność i wyjątkowość tego obszaru. Obszar ten posiada wybitne walory krajobrazowe z unikalnymi w skali europejskiej reliktami działalności wulkanicznej – staropaleozoicznej, permskiej oraz trzeciorzędowej. Teren parku częściowo znajdował się w przeszłości pod panowaniem Cystersów z Lubiąża oraz prowadziły przez niego liczne szlaki handlowe. Nazwa parku nawiązuje do prasłowiańskiego słowa CHOLMY, używanego jeszcze w średniowieczu, jako nazwa wzgórz wypełniających Park.

Chełmy – Wąwóz Siedmicki

• Położenie geograficzne: 51°03′ N 16°03′ E

Niektóre z form geologicznych

• lawy poduszkowe w okolicach Myśliborza i Jakuszowej,
• piaskowce na Prusickiej Górze,
• głazowisko na Muchowskich Wzgórzach,
• słupy bazaltowe na Czartowskiej Skale, Górzcu, Bazaltowej, Mszanie, Rataju, Radogoście i in.

Chełmy – Wąwóz Koło Grobli

Rzeźba terenu

Parku Krajobrazowy Chełmy obejmuje północno-wschodnią część Pogórza Złotoryjskiego, zwane też Chełmami oraz wschodnią rowu świerzawskiego. Jest to najbardziej górzysta partia Pogórza Kaczawskiego. Od północnego wschodu opada stromą krawędzią uskoku brzeżnego sudeckiego ku Nizinie Śląskiej. Krawędź jest pocięta głębokimi, przełomowymi dolinami potoków. Pozostała część Parku jest pagórkowata i również pocięta dolinami potoków. Najwyższe wzniesienia Chełmów zbudowane są z trzeciorzędowych bazaltów.

Wody

Cały Obszar Parku leży w dorzeczu Kaczawy. Przez park przepływają potoki: Wilcza, Jawornik, Młynówka, a w jego południowej części Nysa Mała.

Rezerwaty

Na terenie parku znajdują się 4 rezerwaty przyrody:

• rezerwat przyrody Wąwóz Myśliborski
• rezerwat przyrody Wąwóz Lipa
• rezerwat przyrody Wąwóz Siedmicki
• rezerwat przyrody Nad Groblą

Flora

Lasy zajmują ok. 55% powierzchni parku.

Drzewa

• dąb szypułkowy
• dąb bezszypułkowy
• klon pospolity
• jawor
• lipa drobnolistna
• lipa szerokolistna
• olsza czarna
• olsza szara
• buk
• grab
• jarząb brekinia
• jesion wyniosły
• jodła
• świerk
• wiąz górski
• tulipanowiec amerykański (Sichów)

Widok z Radogosta

Pozostałe

• gnieźnik leśny
• buławnik mieczolistny
• kruszczyk szerokolistny i inne storczyki
• języcznik zwyczajny
• paprotnik kolczysty
• zanokcica
• naparstnica zwyczajna
• śnieżyca wiosenna
• śnieżyczka przebiśnieg
• wawrzynek wilczełyko
• przylaszczka
• pierwiosnka lekarska
• jemioła jodłowa
• śledziennica naprzeciwlistna
• wyka leśna
• ukwap dwupienny
• kozłek bzowy
• mieczyk dachówkowaty
• pełnik europejski
• kosaciec syberyjski
• lilia złotogłów
• wiciokrzew pomorski
• miodownik melisowaty
• zespół rojownika pospolitego

Fauna

• dzik
• pliszka górska
• trzmielojad
• minóg strumieniowy
• salamandra plamista
• derkacz
• sóweczka
• bocian czarny
• dzięcioł zielonosiwy
• krzyżodziób świerkowy
• muchołówka białoszyja
• muchołówka mała
• zimorodek
• muflon
• traszka zwyczajna

Widok z wieży na Radogoscie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Radogost Stanisława Jakubowskiego

Radogost (niem. Janusberg) – wzniesienie o wysokości 398 m n.p.m. w południowo-zachodniej Polsce, na Pogórzu Zachodniosudeckim na Pogórzu Kaczawskim.

Wzniesienie położone jest na terenie Parku Krajobrazowego „Chełmy”, w południowo-wschodniej części Pogórza Kaczawskiego, na Pogórzu Złotoryjskim, około 3,2 km., na południowy wschód od Myśliborza, województwo dolnośląskie.

Widok z Radogosta na Czartowskie Skały

Niewielkie powulkaniczne wzniesienie, w kształcie ściętego stożka, o dość stromym północnym i wschodnim zboczu, z wyraźnie podkreślonym wierzchołkiem, wznosi się na wschodniej krawędzi Wzgórz Złotoryjskich. Wzniesienie o zróżnicowanej budowie geologicznej, zbudowane z bazanitu mioceńskiego, stanowiącego część dawnego wulkanicznego komina, z towarzyszącą mu pokrywą lawową. Bazanit budujący wzniesienie jest spękany, tworzy regularne słupy lub grube nieregularne pseudosłupy. Na zboczach występują skalne duże ostrokrawędziste głazy tworzące miejscami rumowiska skalne. Na północnym zboczu wzniesienia powyżej 340 m n.p.m., występuje grupa skał pochodzenia wulkanicznego. Niższe partie zbocza pokrywa warstwa utworów soliflukcyjnych, a u podnóża występują osady glacjalne, fluwioglacjalne. Wzniesienie w całości, porośnięte lasem liściastym z niewielką domieszką drzew iglastych. Na podłożu bazaltowym rośnie wiele rzadkich roślin, m.in. wawrzynek wilczełyko i przylaszczka.

Wzniesienia w trzeciorzędzie było wyższe od obecnego wzgórza. W okresie zlodowacenia, trakcie transgresji lądolodu wzniesienie było całkowicie przykryte lodem, wody topniejącego lądolodu, oraz silne procesy erozyjne, trwające przez kilka milionów lat, przyczyniły się do zdarcia grubej pokrywy otaczającej komin wulkaniczny. Z dawnego wulkanu zachowały się tylko neki, w postaci twardzieli wypełniających wnętrze krateru.

Wieża widokowa na Radogoście

Inne

• Na szczycie znajduje się murowana z kamienia i cegły okrągła wieża widokowa o wysokości 12 metrów, zbudowana pod koniec XIX wieku, wyremontowana w latach 90. XX wieku. Z tarasu widokowego wieży rozciąga się panorama na Sudety oraz Przedgórze Sudeckie.
• W okolicy wzniesienia ślady grodziska wczesnośredniowiecznego.
• W bliskim otoczeniu wzniesienia rosną okazy jarzębu brekinii.
• Na północno-wschodnim zboczu poniżej szczytu w pobliżu wiaty turystycznej znajdują się rosnące w szeregu daglezje.

Ciekawostki

• Radogost to dawna słowiańska góra kultowa. Dawniej przez wzniesienie prowadził poniemiecki szlak turystyczny.
• Wzniesienie przed 1945 rokiem nazywało się „Janus berg”. Janus to w rzymskiej mitologii bóg, czczony na równi z Jowiszem.
• „Radogost” w mitologii słowiańskiej był bogiem plemion Słowian połabskich, Wieletów, czczony w Radogoszczy, oraz jak podaje Kronika Słowian „Chronica Slavorum” Helmolda, był również bogiem plemienia Obodrytów.

Radgoszcz Małopolska

Inne RADOGOSZCZE polskie

Radgoszcz – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim, w gminie Radgoszcz.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie tarnowskim.

Miejscowość jest siedzibą gminy Radgoszcz.

Zalew

Zalew wodny znajdujący się w miejscowości Radgoszcz – Narożniki. Powierzchnia zalewu i terenu przyległego wynosi 45ha. Zalew powstały na naturalnych zasobach wodnych rzeki Dęba, posiada wodę I klasy czystości. W sezonie letnim można skorzystać z kąpieliska strzeżonego, plaży, małej gastronomii. Zwolennicy ciszy i spokoju mogą skorzystać z przyjemności łowienia ryb, gdyż zalew jest bogaty w różnego rodzaju ichtiofaunę. Zbiornik wodny w Narożnikach przyciągnąć może również miłośników sportów wodnych.

Kupała nad Zalewem w Narożnikach – niestety takie maluśkie zdjątko

♦

Radgoszcz – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Troszyn.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie ostrołęckim.

Kamienne Kręgi – zdewastowane cmentarzysko z II-IV wieku

Rostki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie ostrołęckim, w gminie Troszyn.

W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa ostrołęckiego.

Pod względem organizacji kościelnej Rostki należą do parafii Trójcy Przenajświętszej w Czerwinie.

Wieś powstała przez nadanie Gotardowi z Rostek, w ziemi zakroczymskiej, 20 włók ziemi zwanych Suchodół,

w puszczy koło Chrostowa, przez księcia Janusza I w XV wieku.^[1]

W pobliskim lesie znajdują się, obecnie zdewastowane, kamienne kręgi. Były one cmentarzyskiem z okresu rzymskiego (II-IV wiek n.e.)

♦

Radgoszcz – średniej wielkości wieś sołecka w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie międzychodzkim, w gminie Międzychód, na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich 160 oraz 198, 5 km na północ od Międzychodu.W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie gorzowskim.

Radgoszcz -Międzychód – SPA

W 1976 r. w skład sołectwa wchodziła osada Kuźniak. Obecnie sołectwo jednowioskowe.

Także jezioro Radgoskie

Położenie geograficzne

Radgoszcz jest największą wsią w gminie Międzychód, położoną w Puszczy Noteckiej.

Wioska leży nad jez. Radgoskim, płytkim, liczącym około 46-48 ha jeziorem morenowym, stanowiącym główny walor turystyczny miejscowości. Współczesna wieś położona jest na wzniesieniach o wys. 54-56 m, stąd – zwłaszcza z południowego krańca wsi rozciąga się rozległy widok na dolinę Warty i Międzychód.

♦

Agroturystyczne gospodarstwo Ledwożyw w Radogoszczy Osieckiej

Radogoszcz – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Osiek w kompleksie leśnym Borów Tucholskich i nad zachodnim brzegiem jeziora Kałębie. Wieś jest siedzibą sołectwa Radogoszcz w którego skład wchodzą również miejscowości Okarpiec, Dębia Góra i Trzebiechowo

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie gdańskim.

Radogoszcz według wyobrażenia Stanisława Jakubowskiego

♦

Radogoszcz Łużycka

Radogoszcz (niem. Wünschendorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie lubańskim, w gminie Lubań.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie jeleniogórskim.

♦

Radogoszcz wielecka, czyli Retra

Gross Raden (pol. hist. Radzim^[1] lub Radomin^[1]) – gród Słowian zachodnich z IX – X wieku n.e. odkryty w NRD przez profesora Ewalda Schuldta w latach 1973-1980. Leży w Meklemburgii na półwyspie jeziora Binnensee, obok małego miasta Sternberg, a więc na terenach zamieszkiwanych dawniej przez słowiańskie plemię Warnów.

Radogoszcz (gród)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Radogoszcz (Retra) wymieniana również jako Radegost, Riedigost (niem. Redigast, Radigast, Rethra) – główny ośrodek polityczny Redarów oraz centrum kultu Radogosta-Swarożyca [Jeżeli już to jednego i drugiego, bo to dwa różne bóstwa – jedno z ogniem słonecznym a drugie z dzbanem lub rogiem i kwiatami lub kłosami zboża – a że obydwa wyposażone w tamtych czasach w atrybuty wojenne to nie dziwi. C.B.] Zrównana z ziemią po podbiciu Wieletów przez cesarstwo niemieckie.

Rekonstrukcja kąciny

Na kompleks składa się gród o średnicy około 75 metrów i duża osada przygrodowa. Na terenie osady znajdowała się czworokątna świątynia słowiańska (kącina) o wymiarach 7×11 metrów i podwójnych ścianach.

Powstanie osady datuje się na przełom IX i X wieku. Istniała do początku XI wieku, kiedy to została zniszczona w wyniku pożaru, a jej mieszkańcy przenieśli się do nowej osady zbudowanej kilkadziesiąt metrów na północny zachód od Gross Raden.

Dokładne położenie miejscowości nie jest znane; najbardziej wiarygodne jest utożsamienie Radogoszczy z grodem i osadą słowiańską odkrytymi w wyniku badań archeologicznych w miejscowości Gross Raden w Meklemburgii, gdzie odkryto pozostałości świątyni pogańskiej. Inna koncepcja wskazuje na Alt Rehse – wieś w Niemczech k. Neubrandenburga (Meklemburgia-Pomorze Przednie), nad jeziorem Tollense.

Radogoszcz znana jest z opisów niemieckich kronikarzy:

• w XI wieku – Thietmara z Merseburga i Adama z Bremy,
• w XII wieku – mnicha Helmolda z Bosau (Slawenchronik – Kronika Słowian w oparciu o relacje Adama z Bremy).

Najdokładniejszy opis grodu, a przede wszystkim świątyni, pochodzi z kroniki Thietmara:

Kalendarium

• 957 – cesarz Otton I prowadzi wyprawę przeciw Redarom,
• 965 – pierwsza pisana wzmianka o okolicy,
• 1002 – Thietmar, biskup merseburski w swojej kronice opisuje gród (Redigast lub Radigast), gdzie Redarowie oddawali cześć Swarożycowi,
• 1018 – powstanie Obodrzyców pod wodzą kapłanów z Retry,
• 1066 – zryw plemion Związku wieleckiego; rzekome złożenie w ofierze Radogostowi głowy schwytanego biskupa meklemburskiego Jana (Johannesa),
• zimą 1067 na 1068 – biskup Burchard z Halberstadt prowadzi wyprawę wojenną przeciw Wieletom, zdobywa i pustoszy kraj Redarów (w tym Retrę) i powraca do Saksonii na świętym rumaku Swarożyca,
• 1125 zburzenie grodu przez wojska króla niemieckiego Lotara III

Przypuszcza się, że może to być Radogoszcz. Obecnie dzięki całkowitej rekonstrukcji pełni rolę archeologicznego skansenu, stanowiąc jedną z ciekawszych atrakcji turystycznych Meklemburgii.

♦

Radogoszcz w Łodzi

Inny, o wiele smutniejszy pomnik w miejscu dawnej czci Radogosta – Łódź Radogoszcz

Radegast – nieczynny już przystanek kolejowy Łódź Radogoszcz przy alei Pamięci Ofiar Litzmannstadt Getto (dawniej ulicy Stalowej), zbudowana w okresie II wojny światowej dla potrzeb łódzkiego getta, z której Niemcy hitlerowskie wywoziły do obozu Auschwitz-Birkenau obywateli narodowości żydowskiej.

Od 2005 roku, w budynku przystanku znajduje się muzeum. Pomnik upamiętniający martyrologię Żydów odsłonięto w tym miejscu 28 sierpnia 2005 roku

Radegast był przystankiem kolejowym łódzkiej zamkniętej dzielnicy żydowskiej. Leżał na północno-wschodnim krańcu getta, już poza jego granicami. Na przystanek ten docierało skąpe zaopatrzenie getta i odjeżdżały na śmierć kolejne transporty, na północny zachód do Kulmhof, pierwszego w Polsce obozu zagłady, i na południowy wschód do Auschwitz.

Radegast

Wywózki zaczęły się 16 stycznia 1942 roku. Pierwszy transport odjechał z przystanku Radegast w kierunku Chełmna. W ciągu czterech miesięcy, do 15 maja 1942 roku, z getta zostali wysłani wszyscy pobierający zasiłki, więźniowie i handlarze, a zaraz po nich Żydzi zachodnioeuropejscy. Kilka miesięcy później, we wrześniu 1942 roku z dworca Radegast odjechały do Chełmna transporty ze starcami i dziećmi. Tzw. „wielka szpera” miała przekształcić dzielnicę żydowską w wielki obóz niewolniczej pracy dla hitlerowskiego państwa.

W 1944 roku rozpoczęła się ostateczna likwidacja getta w Łodzi, ostatniego getta na ziemiach polskich. 29 sierpnia 1944 roku z przystanku Radegast odszedł do Auschwitz ostatni transport łódzkich Żydów.

Zachował się oryginalny drewniany budynek przystanku. Długi czas był jeszcze używany przez kolej jako element dworca Łódź Radogoszcz. W jego wnętrzu mieściły się magazyny. Obok przetrwały – dziś już nieczynne – dwa oryginalne torowiska. 29 sierpnia 2004 roku, w rocznicę odejścia z getta ostatniego transportu, odbyły się obchody 60. rocznicy likwidacji Getta w Łodzi. Jednym z kluczowych elementów tych obchodów była readaptacja przystanku Radegast i przekształcenie go w miejsce pamięci i ośrodek edukacyjno-naukowy. Inicjatorem utworzenia z byłego przystanku Radegast – miejsca pamięci ofiar getta łódzkiego jest Gmina Wyznaniowa Żydowska w Łodzi.

Relikwie Katynia w Muzeum Tradycji Niepodległościowych na Radogoszczu

– Trzeba było dziesiątków lat, wielu przemian politycznych i społecznych w Europie i na świecie, aby prawda o wydarzeniach sprzed 70 lat mogła być ujawniona. Wśród tych, którzy podjęli trud, by w sposób wszechstronny ukazać problematykę katyńską było też Muzeum Tradycji Niepodległościowych ściśle współpracujące ze Stowarzyszeniem Rodzina Katyńska w Łodzi – mówił otwierając ekspozycję dyrektor muzeum.

Wyodrębnioną częścią ekspozycji jest prezentacja kilkudziesięciu sylwetek ofiar, które były związane z Łodzią lub naszym regionem. W tym dziale oglądać można osobiste pamiątki i dokumenty świadczące m.in. o ich życiu, aktywności, pasjach, chwilach szczęścia…

Przedstawione archiwalia i ikonografia to w dużym stopniu pamiątki i rodzinne relikwie członków Stowarzyszenia „Rodzina Katyńska” w Łodzi.

– Cały czas myślimy o tych, którzy spoczywają w grobach Katynia Charkowa, Miednoje i wielu innych nieznanych miejscach – mówił Janusz Lange, prezes Stowarzyszenia „Rodzina Katyńska” w Łodzi i syn jednego z zamordowanych oficerów. – Bez względu na to, jak dziś nazywa się tamte wydarzenia, dla nas zbrodnia pozostaje zbrodnią. My nazywamy ją zbrodnią ludobójstwa popełnioną na oficerach Wojska Polskiego i Policjantach, wykonaną za to tylko, że nosili polski mundur, bronili honoru Ojczyzny i byli wierni tradycji oręża polskiego zgodnie z zawołaniem, które nosili na sztandarach: Bóg, Honor, Ojczyzna.

(M.Ka.)
http://www.uml.lodz.pl/index.php?str=1847&id=18644

Widok ze Wzgórza w Łódzkiej dzielnicy Radogoszcz, które może być dawnym Wzgórzem Radogosta

Radogost trafił też do gier komputerowych, jako Radigast City