Otwieramy nowy Dział – Tajemnik Burowijski – w Apokryfach Wiary Przyrody
Copyright © by Czesław Białczyński
Tajemnik Burowijski jest to apokryf autorstwa Czesława Białczyńskiego, który zawiera te wszystkie podania ze Wschodniej Słowiańszczyzny i krajów zasiedlanych przez Wschodnich Słowian, które nie mieszczą się w Taji 25 rozpoczynającej Księgę Tanów, a nazywanej w Wielkim Czwórksięgu Wiary Przyrod(zone)y Słowian – Tają Burowijską. Są to podania różnych narodów Rosji i krajów stowarzyszonych, sąsiadujących, które znalazły się w kręgu kulturalnego oddziaływania Słowian na Wschodzie i w Centralnej Azji.
Konieczność napisania tego Apokryfu Wiary Przyrodzonej Słowian wynika z wielkiej obfitości wspaniałych podań o korzeniach wyraźnie mitologicznych, które nawiązują do postaci Mitologii Słowiańskiej albo do Słowiańskiego Panteonu lub Konstrukcji słowiańskiego Świata Nadprzyrodzonego. Tworzą one z Mitologią Słowian spójną barwną Baję Dziejów Świata i nie możemy ich lekceważąco pominąć tworząc Wielki Tajemnik i Wielki Czwórksiąg. Są to setki bajnych podań zanotowanych na Syberii, Kamczatce, w Górach Ural, nad Jeziorem Aralskim, w Kazachstanie, Kirgizji, Turkmenii, na pograniczu Mongolskim, Chińskim (w Ałtaju – Górach Złotych Taj), Afgańskim, Pakistańskim, Tybetańskim, Irańskim i Irackim, a także w innych krajach – w tym Europejskich czy w Turcji, gdzie od tysięcy lat przebywa ludność słowiańska i współtworzy tamtejszą kulturę, a podania wytworzone w tym słowiańskim sąsiedztwie przez wieki przenikają do Słowiańszczyzny i zdążyły wrosnąć w nią stając się, już przed stuleciami, integralną częścią Słowiańskiej Baji.
Tajemnik ten nazywamy burowijskim, bo największa jego część będą stanowiły na razie opowieści z azjatyckiej części Rosji i krajów sąsiednich. Zamieścimy tutaj jednak także chwilowo znane Słowiańszczyźnie opowieści o bohaterach mitologii fińskiej czy trackiej (rumuńskiej) i innych narodów Europy (choćby ze Wschodnich Niemiec gdzie gros bajek i baśni pochodzi z tradycji Słowian, a zostały zawłaszczone i są przedstawiane w Świecie jako podania niemieckie. Musimy mieć świadomość, że większość podań, które zawierają wątki mitologiczne a powstały i zostały spisane w Dorzeczu Łaby czy w Austrii to są mitologiczne wątki słowiańskie i podania słowiańskie. To samo dotyczy wielu motywów węgierskich, greckich, tureckich, kurdyjskich, kaukaskich, fińskich. Jeśli mitologiczne opowieści europejskie i inne niż wschodnio-rosyjskie ułożą się w dużą nadającą się do wydania osobną całość to wtedy wydzielimy je w kolejny Apokryf – Tajemnik Dawiańsko-Dracki.
Pierwsza opowieść w Tajemniku Burowijskim pochodzi z Kamczatki i nawiązuje nie tylko do znanej z ruskiej tradycji postaci Usyni, ale także do Bogów Zaświatów – Welesów oraz do ziemskiej wysłanniczki Nyji – Nyjany.
Należy tutaj uczynić jedną uwagę zasadniczą;
Podstawa Tajemnika Burowijskiego – księga Koliady jest interpretacją spuścizny i oryginalnym autorskim wyborem łączącym spuściznę Słowian w zakresie podań i wiary w autorską całość, według Aleksandra Asowa. Jak pokazuje treść podań z Północy i Północnego Wschodu dają się one włączyć w Wielki Czwórksiąg Wiary Przyrodzonej Słowian, bez potrzeby przeróbek i znajdują w strukturze Czwórksiągu swoje właściwe miejsce. Pokazuje to choćby podanie o Uzoniu i Nyjanie.
Wielki Czwórksiąg, który zawiera zarówno podania nuruskie jak i burowijskie (Taja 25 w Księdze Tanów) nazywamy Wielkim Tajemnikiem Słowiańskim, jako że ujmuje on i uwzględnia wszystkie nurty podań: słowiański północno-wschodni (burowijski i ugryjsko-skołocki), słowiański południowo-zachodni (nuruski i południowo-skołocki), dawiański (wędyjski, lęgijski i dracki) oraz istyjski (istyjsko-jątyjsko-feński).