O Rugii Wincenty Pol i Jadwiga Łuszczewska (Deotyma)
Wincenty Pol napisał o Rugii tekst „Na wyspie” – fragment swoich szkiców krajoznawczych „Obrazy życia i natury”. „Rugia jest jednym wielkim gabinetem starożytności słowiańskich i jedną wielką galerią najokazalszych pomników przeszłości. To, na co badacz starożytności słowiańskich natrafia na całej przestrzeni od ujścia Odry i Wisły aż do ujścia Dniestru i Dniepru, to leży tutaj zgromadzone na przestrzeni kilkunastu mil kwadratowych”. Pol miał na myśli starodawne mogiły, wały, gródki i uroczyska, cmentarzyska, święte jeziora i gaje… A więc wspaniała przeszłość słowiańszczyzny!