Joanna o Miroslavie Žiarislavie Švickým

Miroslav Žiarislav Švický

Mam dzisiaj imieniny – dla Słowian u których imię miało zawsze wielkie znaczenie i olbrzymią czarodziejską moc to tak samo ważne swięto jak urodziny. I oto otrzymałem wspaniały prezent od Joanny – a ze mną My wszyscy.

Zgadzam się w pełni z opinią Joanny, że pominięcie Miroslava Žiarislava Švickiego to był poważny brak w prezentacji muzyki Królestwa SIS – ale sądzę też, że rubrykę muzyczną parę osób poprowadziłoby lepiej ode mnie – zapraszam. Na początek owo istotne uzupełnienie zaproponowane przez Joannę.

Hudba – to czesko-słowacka odmiana starego słowa polskiego wypartego przez “uczone” przejątki od-greckie i od-łacińskie, które podobnie jak dzisiaj masowe przejątki od-angielskie niektórym ludziom wydawały się wyrazem “światowości”. Ta światowość tak się rzuca Polakom na głowy, że czasami odnosi się wrażenie, iż najchętniej w ogóle przestaliby mówić po polsku. Stąd wśród ludu nie spotkasz dzisiaj prawie słowiańskiego imienia – nierzadkie są Angeliki i Isaury, spotkamy też Oliwiera czy Godarda, ale Sambora, Igora, Radka (jak u Czechów) czy Wilka (jak u Serbów) to już jak na lekarstwo – chociaż ja osobiście mam chyba szczęście bo znam dwóch Samborów, a jeden z nich to Sambor Wilk, syn reżysera Lechosława Wilka (tam kontynuuje się tradycje polskie).

Efekt zakompleksienia Polaków widać gołym okiem – jako odosobnieni pośród Słowian używamy obcego zmałpowanego słowa – zamiast własnej gędźby lub gęśćby-gęćby. A przecież podobno Polacy mają się za najbardziej oświeconych wśród Słowian – wręcz za “nosicieli cywilizacji europejskiej”. Czy to nie taka zmałpowana pseudocywilizacja przypadkiem, zlepiona z samych najgorszych kawałków świetlanego WZORCA, w której zlewają się same odpady, wszystko co najgorsze?

Nie bez powodu Stanisław Szukalski czerpał ze źródła Harskiego – Horolskiego – Harnaszego-Hyrnego i Haruskiego, nie bez powodu z harskiego-haruskiego (wielkochorwackiego) stylu Zofia Stryjeńska zrobiła styl polski, nie bez powodu brali stąd De Press i Skaldowie w latach siedemdziesiątych XX wieku – nie bez powodu harska muzyka jest naszą i ŻiariSLAV jest nasz i Łemkowie i cała kultura karpacka, kultura górska – harska, z gór które wszak zajmują Serce Europy.

Skoro polskie słowa są dla niektórych Polaków za trudne to używajmy choćby prostszego czeskiego słowa – hudba. Jak pożyczać to z bliska a nie z daleka. Z rodziną zawsze się w sprawie pożyczki człowiek jakoś dogada.

Ale poza wszystkim – zupełnie już poza tematem – ja uważam, że to zaszczyt umieć mówić w jednym z najtrudniejszych, a przez to i najbogatszych języków świata. Jeszcze grać muzykę “ładną” a nie tylko piękną i śpiewać w tym języku albo wiersze w nim pisać – no to jest prawdziwa SZTUKA.

CB

a teraz już:

Joanna – O Miroslavie Žiarislavie Švickým

Zauważyłam, że na blogu, w zakładce MUZYKA KRÓLESTWA SIS, brakuje pewnego, bardzo ważnego twórcy. Kim jest Miroslav Žiarislav Švický nikomu chyba nie trzeba tłumaczyć, myślę, że każdy w mniejszym bądź większym stopniu zetknął się z jego twórczością. Tak czy owak należy mu się miejsce na tym blogu; zaryzykuję nawet stwierdzenie, że bez niego ta rubryka wręcz nie może istnieć.

Dlaczego takie mocne słowa?

Ano, dlatego, że muzyka, a właściwie HUDBA Žiarislava, w najmniejszym stopniu nie jest odtwórstwem czegoś, co było w przeszłości – ona TRWA: rozpływa się w przeszłości, teraźniejszości i przyszłości – tchnie przeszłością, leczy teraźniejszość i uczy pod kątem przyszłości.

Jest to też muzyka na wskroś góralska, a wszyscy słowiańscy górale to w zasadzie po dziś dzień jeden ród. Dlatego ta muzyka, jak żadna inna, przerywa granice współczesnych tworów państwowych i wdziera się do serca Słowaka, Czecha czy Polaka z jednakową mocą. Słuchając go, człowiek zaczyna rozumieć, że w pierwszej kolejności jest Słowianinem, dopiero potem Polakiem lub mieszkańcem takiego czy innego słowiańskiego kraju.

„Hraj hudbička,
hraj vesele do noci,
z teba dôjde
mojmu srdcu pomoci.”

Napisałam, że muzyka Žiarislava leczy teraźniejszość. Tak. Ona ma w sobie coś takiego, co leczy wewnętrzne rany, zadawane nam przez obecną cywilizację. Ma moc przenoszenia nas w dobre dawne czasy i w dobre przyszłe czasy. W chwilach owego „przeniesienia” odpoczywamy od całego tego matrixa wokoło, odprężamy się, marzymy… W nasze dusze i ciała wlewa się spokój, nadzieja, błogość i radość… Chcemy śpiewać, chcemy tańczyć… To śpiewa i tańczy nasza dusza, która dzięki dźwiękom tej muzyki podróżuje w czasie i przestrzeni.

http://www.youtube.com/watch?v=u9oWfZy9i4E

Dźwięki płyną z instrumentów, z miłością i czułością wyrzezanych przez samego twórcę. Słychać, jak przez nie mówią drzewa, z których powstawały… A w jaki sposób, z jaką zachwyconą twarzą sam Žiarislav słucha śpiewu tych instrumentów, jak czule na nie patrzy!

http://www.youtube.com/watch?v=JKP9O6Qcb9Q&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=apgOPZ06zUQ

http://www.youtube.com/watch?v=_-4L0OTT7ow

Jak to działa, że kiedy jest mi ciężko i źle i włączę sobie te koncerty, to najpierw żal wzrasta do niepojętych rozmiarów i wylewa się ze mnie krokodylimi łzami, by wreszcie całkiem zniknąć, a ja, zupełnie nie wiem jak i kiedy, zaczynam się kołysać, podrygiwać, śpiewać i uśmiechać od ucha do ucha? To się nazywa TERAPIA muzyką!

Ale nie tylko muzyką. Także obrazem. Nie ma takiej siły, żeby patrząc na grę Žiarislava, na jego piękną, uduchowioną, ZAWSZE pogodną, uśmiechniętą twarz, nie zarazić się tą pogodą ducha, tą cudowną radością!!!

Pogoda ducha Žiarislava płynie z boskiego źródła – tego jestem pewna. Ten człowiek jest jak kryształ, który na tysiące tęczowych promieni rozszczepia boże Światło, które przez niego przepływa! On widzi prawdziwy świat, który nam tak często przesłania serwowany zewsząd matrix, że się tak wyrażę. I ten prawdziwy świat pełen jest boskiego ładu i urody.

Žiarislav wie, że ludziom dzisiaj ciężko jest się nie bać, ciężko uwierzyć, że wszystko będzie dobrze… Dewastacja środowiska, wszechobecny brud i beton, wybór pomiędzy bezrobociem a pracą dla korporacji, NWO, GMO… Jesteśmy przerażeni, stajemy się wcielonym obrazem Edvarda Muncha. On wie. Idziemy tam, skąd płynie jego hudba, jak w otwarte ramiona matki, szukając nie tyle ochrony ciała, ile ochrony duszy. On wie… Wiele jego utworów na powrót zaszczepia w nas nadzieję, uspakaja, pokrzepia:

Žiarislav – Sila je v nás

našli vtáka dravého
zrazeného pri ceste
ale živý bol ešte
a ty vtáku jarabý
my ti dáme ochrany
zahoja sa ti rany

Ref.
kde sila je tá
kde sila je tá
ktorá lietať môže

sedí jastroň smutný je
ani vodu nepije
v murovanej doline

poď ty pekne do hory
tu ti domec drevený
tu ťa rana prebolí

živá voda dodá síl
aby si sa uzdravil
perute si napravil

nebuď smutný jastroňu
že si celý zlámaný
že ťa krídla nenesú
nezabudni na vôňu
vetríka čo uzdraví
zhora zamávaš lesu

Ref.
sila je v nás
tá sila je v nás
ktorá lietať môže

jastril okom sokolím
mávol krídlom jarabím
plachtil vánkom nad zemou

v jedno ráno odletel
vietor dýchol mu do pier
pod oblohou pod bielou

Ref.
sila je v nás
tá sila je v nás
ktorá lietať môže

___

Žiarislav – Treba prežiť
treba prežiť musíš prežiť
prežívaš
hej
aj ked je to ťažké
nemôžeš sa vzdať

vrchár sa nevzdáva
nikdy nevzdáva

keď ti nikto nepomôže
keď si sám
hej
aj ked je to ťažké
pomôž si ty sám

sloven sa nevzdáva
nikdy nevzdáva

malá muška slabá je a
prežíva
veľký medveď mocný je a
prežíva
hej
aj ked je to ťažké
stále prežíva

bytosť sa nevzdáva
človek sa nevzdáva
nikdy nevzdáva…

___

http://www.youtube.com/watch?v=pPPwe0LmRc4

*

Žiarislav poświęca się także pracy od podstaw: uczy chętnych, jak żyć z dala od cywilizacji. Bo ludzie zapomnieli. Ale jest wielu takich, którzy chcą powrócić do życia blisko Natury. Tego trzeba się uczyć, jak w przedszkolu, bo niestety nie jest to już wiedza przekazywana z pokolenia na pokolenie. Gdybym tylko mogła, sama chciałabym wziąć udział w takim „kursie”

– aktualne informacje odnośnie organizowanych „Taborów” na stronie: http://www.ved.sk/

Spoločenstvo Rodný kruh počas rituálov Letného slnovratu.

http://www.youtube.com/watch?v=ualgT746o5A

http://www.youtube.com/watch?v=oTjrBc_N5rY

Czy podczas oglądania powyższego filmu Wasze oczy pozostały suche? Moje się rozpłynęły…

*

Warto posłuchać wywiadu z Žiarislavem. Jest on pełen mądrych słów i tej bezgranicznej pogody ducha. (język słowacki jest – przynajmniej jak dla mnie – w większości zrozumiały, ale fajnie zapoznać się z jego podstawami. Znalazłam świetną stronę, gdzie można się uczyć bezpłatnie: http://slovake.eu/pl/)

Najważniejsze, co można z tego wywiadu wynieść, to chyba to, że całe życie, każda, nawet najlichsza codzienna czynność powinna stać się obrzędem, wszystko powinniśmy robić z miłością, uwagą, modlitwą w sercu, z głęboką czcią i wdzięcznością dla Przyrody i bogów. Równie ważna jest też bezustanna i wszechogarniająca świadomość, że wszystko, co nas otacza, jest żywe.

http://www.youtube.com/watch?v=lQfM9RhxBRQ

http://www.ved.sk/VedZiarislav.htm

Wzajemne przenikanie się świata ludzi, Przyrody i bogów to bardzo częsty motyw w utworach Žiarislava. Człowiek nie jest jakimś odosobnionym bytem; wszystkie światy są sobą nawzajem przesycone i oddziaływają na siebie:

Žiarislav – Postoj chvíľu

Lúčne trávy kvitnú blahovoňavé,
v lesoch, hájoch hvízda vtáčia hudbička,
keď sa pozrieš dohora, máš namále,
slnko, oblak veští z tváre nebíčka.

Motýle a pavúky a chrobáky,
krásne farby, tvary vôbec nepoznáš,
nevidíš to, do seba si zažratý,
stále niečo robíš, nevieš tisíc krás.

ref.: Postoj chvíľu a rozjímaj,
dýchaj, otvor čuvy.
Nájdi si krásny svätoháj,
v raji svet sa budí.

Na skale si sedí netresk, rozchodník,
v lese iskrice a v bahne záružlie,
každý má to svoje miesto – vôbec nik
zbytočne sa nenarodí – duch to vie.

V kvapke vody žije hora bytostí,
zem je živá, živé sú i kamene,
svet je veľký, v kole všetkých pohostí,
žiadne dieťa nech už nie je nechcené.

___

Žiarislav – Všetko je dar

Keď šíp na tetivu sadne
a Slnko ti osvieti tvár,
skôr ako na trávu kvapka padne,
ty vieš, že všetko je dar.

Keď okamih stáva sa večný
keď ovoniaš nebo Zeme,
cez bránu presvitá kvet slnečný,
čo potom naň vstúpiť smieme,
až potom naň vstúpiť smieme.

Keď zacítiš vôňu trávy,
čo pohladí ťa na tvári,
keď cítiš dych ako život
a na konci lúč zahorí,
radostná pieseň znie trochu clivo,
keď rieka sa s morom spojí,
už rieka sa s morom spojí

Keď kráčaš (plávaš)navzdory šípom
a sám už vieš, čo duša vie.
Keď konáre k nebesám
zdvihne tvoj strom,
Slnka dotknúť sa smie,
Slnka už dotknúť sa smie

___

Žiarislav – „Bytosti Svargy”

Tam hore pod nebom

Voľačo sa hmýri

To ruka Perúna

Vody neba víri.

Kto sa ťa zastane

Nič sa bratku neboj

Nič sa ti nestane

Nech je Ţiva s tebou.

Bytosti

Bytosti Svargy

Bytosti

Vitajte hostí.

Uţ tiahne mrákava

Obloha sa chmúri

To ruka Perúna

Vody neba búri.

Pozri sa dohora

Do svetlého mora

Pozri sa na hviezdy

Večný duch tam hniezdi.

___

Žiarislav – Chvála ti veľká Matka Zem

Chvála ti veľká Matka Zem,
Chvála ti veľká Matka Zem,
matka široká, živá krasota,
veľká Matka Zem.

Ľudia priveľa rúbali,
svojej matke tvár driapali,
povetrie zmorili,
vody otrávili,
jej deti týrali.

Nech sa srdce nám očistí,
nech sa tvoja tvár vyjasní,
horúčky pominú
a triašky ustanú,
jak tvoje dieťa sní.

Chvála ti, že nás
na svojich prsiach nosíš,
Chvála ti, že nás
zo svojich vlasov živíš,
chvála ti, že si
napriek všetkému milá,
že si trpezlivá.

_____________________________________

PS. Nie mogę na koniec nie wrzucić mojej ukochanej ludowej pieśni, której jako dziecko słuchałam w polskim wykonaniu (inne słowa!) Maryli Rodowicz:

http://www.youtube.com/watch?v=6pCD81rw9Yc

a której słowackie wykonanie Žiarislava zrobiło mi coś takiego, że nie jestem w stanie nie śpiewać tego, gdy słyszę. Dlatego lepiej, żeby nie leciało na mp3, jak idę w miasto na zakupy

http://www.youtube.com/watch?v=OlPVUp1eu_g