Gusła (Lao Che) i słowiańskie maski odstraszające na Święto Dziadów

Gusła to nie najwybitniejsza płyta Lao Che, i nie nowa, dlatego przede wszystkim zapraszam wszystkicch na stronę oficjalną zespołu gdzie zajawki tego co naprawdę nowe.
Gusła to jednak coś ożywczego – w utworze Astrolog Adam Mickiewicz brzmi świeżo. To jedna z tych propozycji na Dziady, która pozwala spojrzeć na to święto innym okiem, Dziady to niekoniecznie okazja do banalnej „zadumy” i pokazywania Powązek jak w TVP i innych komercyjnych stacjach. Mamy tam też utwór Lelum Polelum – moim zdaniem na czasie.
Karaboszki – słowiańskie maski na Dziady – Tu w Chramie mazowieckim RKP – łącznie z ofiarą (o Dziadach pisałem w zeszłym roku – zapraszam na pasek boczny – Tan z Księgi Tanów będzie dopiero na przyszłe Dziady.)
Maska z Inowrocławia – foto Piotr Dobkowski
Słusznie zwrócił mi uwagę Dobrosław Wierzbowski, że Amaringo z Peru na Dziady to za mało i przesłał coś NASZEGO WŁASNEGO, łącznie z wizerunkami Starobuddyjskich  Strażników oraz poniższą uwagą:

Odstraszaniu złych duchów służyły Słowianom straszne maski,

Anglosasom „straszne dynie”, a dawnym buddystom straszni Świątynni Strażnicy.

Jako żywo przypominają oni słowiańskich bogów opisanych przez Thietmara – w załączniku.

Maska z Opola (X – XI wiek)

Maska Wilkołaka z okładki „Stworzy i zduszy” – Andrzej Kapusta (czy nie podobna w kroju do maski opolskiej z X wieku?)

Jeszcze inne zdjęcie maski opolskiej

Kilka ujęć masek z Inowrocławia:

Trzy maski

Foto Grzegorz Bednarczyk


Zapamiętajcie jak oni są barwni – bo Dziady np Wiosenne czy Noworoczne (Zapustne) to echo Dziadów związanych z Przesileniami. Jest to Święto Barwne – nie ponure, żadne płacze i żale, to wspólna uczta i radość, że nasi Przodkowie są już w Rajcu. We wszystkich tych obrzędach mamy postacie w maskach – a maski te, jak i dzwonki, klekotki, bębny, piszczałki mają odstraszać złe duchy czyli demony.

„…W grodzie znajduje się tylko jedna świątynia,

zbudowana misternie z drzewa i spoczywająca na fundamencie z rogów dzikich zwierząt.

Jej ściany zewnętrzne zdobią

różne wizerunki bogów i bogiń — jak można zauważyć,

patrząc z bliska — w przedziwny rzeźbione sposób;

wewnątrz zaś stoją bogowie zrobieni ludzką ręką,

w straszliwych hełmach i pancerzach,

każdy z wyrytym u spodu imieniem.

Pierwszy pośród nich nazywa się Swarożyc i szczególnej doznaje

czci u wszystkich pogan. Znajdują się tam również sztandary,

których nigdzie stąd nie zabierają,

chyba że są potrzebne na wyprawę wojenną,

i wówczas niosą je piesi wojownicy….”

To nie kniaź- tylko Straszny Strażnik – Kniaź poniżej posłuchajcie:

Gorąco polecam: posłuchajcie tych trzech kawałków chociaż mają już prawie 10 lat. Kto zna warto sobie przypomnieć, kto był za młody teraz może odkryć, tutaj:
Maski z Nowogrodu
Polecam też inne artykuły o Dziadach i relacje np w artykule Barwne obrzedy święta wiosny mamy Dziady Śmigustne, Kukiery i inne obrzędy wiosenne, bardzo dużo masek odstraszających – wszystko na pasku obok.
Polskie Dziady śmigustne – wiosenne – współczesna maska

» GUSŁA «

Płyta została wydana w styczniu 2002 roku, przez wytwórnię Sp Records.
Na płycie Gusła, wszystko ma za zadanie oddać atmosferę zamierzchłych czasów, okresu średniowiecza i historycznych relacji rodem z kresów.

Maska z Nowogrodu

Podano to w mieszance nowoczesnych brzmień co uatrakcyjnia i ujednolica charakter muzyki zespołu, która miałaby być sugerowana obecnemu słuchaczowi. Należy spodziewać się tekstów o charakterze archaicznym, wiele neologizmów i zapożyczeń z kultury wschodnich Słowian znalazło tutaj swoje miejsce. Jest to dziwny zlepek kulturowy, o dość ciemnym i tajemniczym koncepcie, związanym z Gusłami, czyli obrzędem wywoływania duchów…

To Strażnik Buddyjski – Wiedźma jest poniżej:

04 – Wiedźma – Lao Che

Utwory:
(fragmenty w mp3 + teksty)

01. Astrolog | tekst
02. Kniaź | tekst
03. Klucznik / rozdziobią nas kruki i wrony | tekst
04. Wiedźma | tekst
05. Junak | tekst
06. Lelum Polelum | tekst
07. Mars-Anioł Choroby | tekst
08. Nałożnica | tekst
09. Did Lirnik | tekst
10. Topielce | tekst
11. Komtur | tekst
12. Jestem Słowianinem | tekst
13. Wisielec | tekst
14. Kat | tekst

W Perniku między 20 – 26 stycznia odbywa się Festiwal masek – Kukerów i Surwakarów – to właśnie pozostałość Dziadów Zimowych- relikt słowiańskiej tradycji odstraszającej złe moce Straszną Maską – może warto wrócić do słowiańskich masek od celtyckich dyń, albo kultywować jedno i drugie?

Maska z Nowogrodu

Ponieważ zabieram się na poważnie do Księgi Tanów, gdzie Dziadom i obrzędom z nimi związanym poświęcimy odrębny Duży Tan – nie chcę teraz pisać czegoś pobieżnego.

Pernik – styczeń co dwa lata  – SURWA – Festiwal Masek Słowiańskich

Pernik to niewielkie miasto położone 30 kilometrów na południowy zachód od Sofii. Zamieszkiwane jest przez ponad 86 tys. ludzi, i jak każde małe miasteczko, żyje własnym spokojnym rytmem. Jednak co dwa lata w styczniu, na dwa dni życie zmienia tam tempo, a rytm nadają dzwonki kukerów i survkarów. W Perniku bowiem odbywa się wtedy Międzynarodowy festiwal gier maskowych Surva.

Słowacja – Uhorze-Wagry (Węgry)

Gra zamaskowanych mężczyzn, kukerów i survakarów, jest mistyczną jednością rytmu, dźwięku i koloru. W skład takiej zamaskowanej grupy wchodzą różnorodne postacie, kawalerowie, panny młode, diabły. Według tradycji wszystkie role odgrywane są przez mężczyzn. Poruszają się oni w specyficzny sposób, noszą imponujące maski oraz pełne różnorodnych symboli kostiumy, a temu wszystkiemu towarzyszy dźwięk setek dzwonków.

Najważniejszym elementem stroju jest jednak maska. Według wierzeń ludowych, maski chronią przed złym wpływem sił nieczystych. Mają formę głów fantastycznych istot lub zwierząt z przerażającymi twarzami, sterczącymi zębami, rogami lub klekoczącymi dziobami. Bułgarska maska obrzędowa jest źródłem bogatej informacji na temat różnych regionów etnograficznych. W okręgu pernickim maski wykonywane są z owczej i koziej skóry, piór ptaków domowych, rogów, liści kukurydzy, konopi. Gdzie indziej – z materiału, przędzy wełnianej, koralików, suchych roślin, papierowych kwiatków.

Maski odstraszające muszą być straszne i są straszniejsze niż celtyckie dynie, a jednocześnie weselsze

Uczestnicy wykonują maski sami, lub też pomagają im miejscowi rzemieślnicy. Proces ten jest bardzo skomplikowany, jest czymś na pograniczu rytuału i odbywa się w tajemnicy przed widzami z zewnątrz. Dźwięk dzwonków zawieszonych wokół pasa zwiększa ochronną moc maski.

Również w Polsce mamy Konkurs Masek w Wiśniowej

18.04.2011, 23:28 odsłon: 121 komentarzy: 0

Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Wiśniowej zaprasza w dniu 25.04.2011r. na konkurs „Dziadów Śmiguśnych” oraz „Maski Tradycyjnej i Współczesnej”.

Żywieccy Jukace

Jazyczeskie – czyli pogańskie, słowiańskie maski (po rosyjsku)

Языческие славянские маски

Суббота, 08 Января 2011 г.

      С вечера в сочельник у  славян начинались Святки, которые продолжались 12 дней. Это  одно из важных праздничных событий января, время веселых и окрыляющих забот и забав, наполненных торжественным духовным смыслом. Отличительная черта всего  Святок – хождение ряжеными. Можно предположить, что существовала какая-то странная на современный взгляд потребность время от времени вывернуть себя наизнанку, чтобы освободиться от  потенциально безобразного.

     Едва приходил первый святочный день, на улицах появлялись первые ряженые — ребятишки, а вечерами на игрищах или просто в любых домах плясали и “представлялись”, как говорили в прошлом, взрослые. В этот глагол “представляться” стоит вдуматься. Представление — это нечто поставленное, подготовленное заранее; представляться — значит выдавать себя за кого-то другого. Потребность представляться вызывается, вероятно, периодически ощущаемой потребностью преобразиться, отрешиться от своего “я”, как бы со стороны разглядеть самого себя, а может быть, даже отдохнуть от этого “я”, превратившись на время хотя бы и в свою противоположность.

Alaska – Dawna Rosja

     Необходимым элементом облика ряженого была маска-личина — обязательная и древнейшая святочная принадлежность. Она изготавливалась из бересты, кожи, бумаги, * меха, льняной кудели, пучков непряденой шерсти, ткани, кружева. На маске с помощью краски часто изображались глаза, брови, нос, рот. Некоторые личины дополнялись длинным носом из бересты, бородой из пакли или конского волоса, зубами, вырезанными из брюквы.

Maska łużycka

     При отсутствии маски лицо ряженого мазали сажей, мелом, мукой, раскрашивали краской. Головы животных делались из соломы, коры, выдолбленного дерева, льна и насаживались на длинную палку. Ряженые несли их в руке и закрывали ими лицо, измазанное сажей, мукой, завешенное тряпкой. Маски, как правило, изготавливали к конкретному дню, а затем выбрасывали и лишь в редких случаях сохраняли до следующего праздника.
     Ряженые ходили обычно по вечерам, большими группами. Ряженые шли от одной избы к другой, вбегали в них, не спрашивая разрешения хозяев, вели себя шумно, дерзко, нарушая покой и порядок в доме. Ворвавшись в дом, ряженые пугали его хозяев, плясали или показывали небольшие театрализованные сценки с плясками, короткими диалогами и довольно грубыми шутками.
     Ряженье в русской деревне считалось делом греховным и опасным, а маски — нечистыми, погаными, вредоносными. После праздника всем участникам ряженья полагалось пройти обряд  очищения.
     Персонажи ряженых были символами потустороннего, «вывернутого» мира. Скрытые под масками люди  могли чувствовать себя раскованными, не связанными строгими правилами поведения, независимыми от общественного мнения, они могли позволить себе то, что было невозможно в обычном костюме в обычные дни. Ряженье — явление, дающее нам представление о роли маски в славянских языческих обрядах.

 

Drewniana ruska maska

Podziel się!