Kroniki Historyczne: Jan Ciechanowicz – Dzieci Żelaznego Wilka
Podział administracyjny I Rzeczpospolitej
Dzieci Żelaznego Wilka cz. 1- Jan Ciechanowicz pozycja której pierwsze wydanie zostało skonfiskowane przez nieznanych „umundurowanych sprawców”
Publikacja za zgodą Pana dr Jana Ciechanowicza. Dziękuję
Wydanie drugie, zmienione
Nakład pierwszego wydania tej książki został w kwietniu 2005 roku w Rzeszowie nielegalnie skonfiskowany przez umundurowanych „nieznanych sprawców”.
Redaktor Dorota Wadiak
Copyright by Jan Ciechanowicz
ISBN 83-88845-49-7
„Wszyscy ludzie są stworami z gliny,
z prochu został ukształtowany i Adam.
Mądrość Boga uczyniła ich jednak odmiennymi
i różne wytyczył im On drogi”.
Księga Mądrości Syracha 33, 10
Spisana w roku 1768, „miesionca iuli, 13 dnia” przez mieszczan witebskich Michała Pancernego oraz Stefana Awierkę i ich imieniem nazwana „Kronika” zawiadamia: „Roku 1323. Giedymin xionże zaczoł się fundować, wystawił miasto Wilno, oto przez taki sposób: Bo ten Giedymin poluionc po puszczy na tym miejscu, gdzie Wilno stoy, zabił sztuki wielkiey strasznego zubra i w polowaniu swoym zanocował w puszczy na Łysey górze. Y przez sen widział, że niby wilk nazbyt wielki, stanowszy na samey górze zaczoł wyć, y w nim widział drugich sto wilków wyioncych. Szczego wielkie maionc w tym śnie dziwowisko, ocknoł sie i kazał przyzwać zwyczaynego do wykładania snów wieszczka, któremu imie było Lezdzieyko. Który, gdy stanoł przed Giedyminem xionżenciem, xionże sen mu wypowiedziawszy kazał wyłożyć, który w taki sposób zaczoł wykładać, że na tym mieyscu, gdzie widziany wilk, ma być miasto wielkie od ciebie ufundowane. Y znaczy wycie wilków tych mieszczan tu mieszkaioncych w tym mieście. Y to miasto ma być sławne pierwsze y stolico Litwy beńdzie, y rozszerzy sie sława iego y głos miasta po całym swiecie. Z czego bendonc kontent Xionże wieszczka udarował i nadał mu wielkie ymiona y fortuny, y że radził Wilno wystawić, nazwał go Radziwiłłem…
Roku 1387. Littowski xionże Jagiełło iest okrszczony. Poioł królewne polsko, złonczywszy Litwe z Polsko.”
Istotnie, sprawdziła się przepowiednia Lizdejki-Radziwiłła. Wilno stało się miastem wielkim i sławnym, a to dzięki dzielnym swym dzieciom, synom i córom. Uniwersytecki gród nad Wilią na przeciąg kilku stuleci został najważniejszym bodaj ośrodkiem myśli naukowej i ruchu demokratyczno-postępowego w Europie Środkowej i Wschodniej; szczególnie dobitnie uwydatniła się ta jego rola w wieku XVI-XIX.
Na rozległych terenach Wielkiego Księstwa Litewskiego mieszkało kilka narodowości, wśród których nie brakowało np. Żydów, spośród których pochodził m.in. wielki malarz Isaak Lewitan (1861-1900) czy znakomity kompozytor Maks Küss (1877-1942), autor słynnych walców „Marzenia miłości, „Fale amurskie”, „Rozbite życie” i in.
Niepoślednie miejsce w mozaice narodowościowej Wielkiego Księstwa Litewskiego należało też do Polaków. Maria Barbara Topolska w rozprawie „Polacy w Wielkim Księstwie Litewskim w XVI-XVIII w.” odnotowuje: „Wielkie Księstwo Litewskie w XVI w. było atrakcyjnym terenem osiedlania się Polaków ze względu na łatwość uzyskania ziemi, która dostarczała środków do utrzymania się, czyli możliwości podwyższenia stopy życiowej i pozycji stanowej. Podobne motywy kierowały Polakami przybywającymi tu z powodu ostrego deficytu potencjału intelektualnego, który powodował konieczność stałego angażowania ludzi kształconych poza granicami Wielkiego Księstwa Litewskiego. Deficyt ten zaczął się zmniejszać wprawdzie już w pierwszej połowie XVII wieku, lecz był ciągle zauważalny… Wielkie Księstwo Litewskie stało się dla ówczesnej inteligencji terenem wielkich możliwości i zaspokojenia ambicji zawodowych”…
Udawały się więc tu zastępy zdolnych, pełnych energii życiowej Lechitów, by uczynić niebawem te ziemie krajem obfitym i urodzajnym w dzieła myśli, rąk i serc ludzkich. Później zaś Wielkie Księstwo Litewskie promieniowało swą energią twórczą także na inne kraje.
więcej u źródła:
http://kronikihistoryczne.blogspot.com/2019/01/dzieci-zelaznego-wilka-cz-1-jan.html
http://kronikihistoryczne.blogspot.com/2019/01/dzieci-zelaznego-wilka-cz-2-jan.html