Wielcy Polacy – Józef Tykociński-Tykociner (1877 – 1969): Dźwięk w filmie i radar

Opublikowano przez

Wielcy Polacy – Józef Tykociński-Tykociner (1877 – 1969)

W polskiej Wikipedii oczywiście go nie znajdziecie! Dobrze, że przynajmniej Amerykanie piszą o nim „polski inżynier”

 

Swoją chlubną kartę Polacy zapisali również w rozwoju kinematografii. Pionierem w zakresie użycia dźwięku w filmie był pochodzący z Włocławka Joseph Tykociński-Tykociner. To on jako pierwszy nagrał dźwięk bezpośrednio na taśmie filmowej. Swój wynalazek zademonstrował na filmie, który nagrywała jego żona. Powiedział na nim: „będę dzwonił”, po czym… zadzwonił.

Niestety o ten wynalazek rozgorzała walka patentowa i polski wynalazca nigdy nie skorzystał na jego komercjalizacji. Jednak nie zniechęcił się i zaczął prace nad innymi wynalazkami, m.in. nad antenami, które stały się prekursorami radaru.

Tykociński-Tykociner urodził się we Włocławku w 1877 roku, a do USA wyemigrował w 1895.

http://zss.q4.pl/dialog/?page_id=762

Józef Tykociński (Joseph Tykociner) – jeden z najwybitniejszych polskich elektrotechników pierwszej połowy  XX wieku.

Urodził się 5 października 1877 roku we Włocławku. Był synem Jakuba Dawida, żydowskiego kupca i Mindli z domu Kowalskiej. Wraz w rodzicami i rodzeństwem mieszkał w domu przy ulicy 3 Maja 26a – dawniej Szerokiej.

Zainteresowanie Tykocińskiego techniką rozpoczęło się wraz ze znalezieniem na strychu rodzinnego domu francuskiej książki opisującej działanie telegrafu. Kiedy natomiast kilka lat później podczas wyjazdu do Warszawy udało mu się zapoznać z działaniem aparatu fotograficznego, zdecydował już ostatecznie, że chciałby zajmować     się elektrotechniką i elektroakustyką.

Jego pasji nie podzielał ojciec, który widział w synu swojego następcę w prowadzeniu rodzinnego interesu. W wyniku zaistniałego konfliktu w marcu 1896 roku Józef Tykociński podjął decyzję o wyjeździe do Stanów Zjednoczonych.

W Ameryce  zamieszkał w Newark w stanie New Jersey. Jednak na początku 1897 roku przeniósł się do Newego Jorku. Znalazł tutaj pracę w warsztacie Central Technical College na Manhattanie, dzięki której mógł kontynuować badania nad fonografem własnego pomysłu, w którym do zapisu dźwięku wykorzystywana byłaby klisza fotograficzna naświetlana za pomocą modulowanej wiązki światła. Do odtworzenia w ten sposób zapisanej ścieżki zamierzał użyć selenoidu. Zafascynowany filmem rozpoczął również pracę nad równoległym zapisem dźwięku na kliszy filmowej. W obu przypadkach Tykociński napotkał na problemy z konstrukcją urządzenia do odczytu zapisanej ścieżki dźwiękowej.

Jesienią 1897 roku powrócił do Polski. Pogodził się z ojcem, który pozwolił na jego dalszą naukę w wybranym przez siebie kierunku. W 1901 roku ukończył studia techniczne w Niemczech i wyjechał do Londynu. Tam najpierw pracował w International Electric Company London, a następnie w The Marconi Wreless Telegraph Company. Pracując u Marconiego znalazł się w zespole, któremu w 1901 roku udało się nawiązać pierwszą łączność radiową przez Ocean Atlantycki. W 1903 roku został przeniesiony przez firmę do Berlina. Skorzystał wtedy z propozycji pracy w dwóch niemieckich firmach: Telefunken, a następnie Siemens Und Halske. Ta druga powierzyła mu zadanie utworzenia swojego oddziału w Rosji.

Wraz z wybuchem wojny na Dalekim Wschodzie Rosjanie powierzyli Tykocińskiemu stworzenie systemu łączności radiowej na potrzeby ich floty. Zajmował się tym aż do wybuchu rewolucji w Rosji.

Pod koniec 1918 roku powrócił do Polski i zaangażował się  w rozbudowę łączności radiowej w kraju. Przedstawił w Ministerstwie Poczty i Telegrafu projekt bezpośredniej łączności radiowej między Polską a Stanami Zjednoczonymi.

Nie widząc możliwości realizacji swoich zainteresowań naukowych, Józef Tykociński zdecydował się na kolejny wyjazd do Ameryki. W lecie 1920 roku po dotarciu na miejsce podjął pracę w laboratorium Westinghouse Electric and Manufacturing Company w Pittsburgu. Jednocześnie zwrócił się do kilku uniwersytetów z zapytaniem o możliwość pracy badawczej nad ideą filmu dźwiękowego. Pozytywną odpowiedź uzyskał od Wydziału Inżynierii Elektrycznej na uniwersytecie stanowym Illinois w Urbana i wkrótce po tym rozpoczął tam pracę.

9 czerwca 1922 roku przy okazji konferencji American Institute of Electrical Engineers, która odbywała się w Urbana, Tykociński przedstawił efekty swojej pracy.     Było to nagranie, na którym jego żona Helena policzyła do 10, a później powiedziała „zadzwonię dzwonkiem” i to zrobiła. W urządzeniu rejestrującym wykorzystał specjalną lampę rtęciową, włączony w obwód elektryczny z mikrofonem. Odtwarzacz składał się z systemu soczewek, elementu światłoczułego i wzmacniacza. Całe przedsięwzięcie spotkało się z entuzjastycznym przyjęciem. Sam Tykociński natomiast opatentował swój wynalazek.

Pierwszy publiczny pokaz filmu dźwiękowego

Oprócz pracy nad dźwiękiem Tykociński angażował się w inne projekty badawcze. Były to między innymi badania nad zagadnieniem propagacji fal radiowych i budowy anten. Łącznie w latach 1924 – 1941 sam lub ze współpracownikami uzyskał przynajmniej siedem patentów. Wydał również wiele publikacji na tematy związane konstrukcją urządzeń do transmisji radiowej.

W 1964 roku otrzymał prestiżową nagrodę za dorobek pracy naukowej od National Electric Conference. Rok później jego macierzysty uniwersytet nadał mu honorowy  doktorat.

Józef Tykociński zmarł 11 czerwca 1969 toku w Urbana, nie pozostawiając potomstwa. Do wybuchu II wojny światowej utrzymywał kontakt z rodziną w Polsce, korespondując z nimi w języku polskim. Przy okazji stażu w Getyndze na przełomie 1927 i 1928 roku, odwiedził Polskę. Nie wiadomo jednak czy przybył również do Włocławka. Często natomiast wspominał swoje rodzinne miasto. Podczas jednego z wywiadów opowiadał o zegarze słonecznym zamontowanym na południowej ścianie kaplicy NMP włocławskiej katedry, którą jako dwunastoletni chłopiec codziennie mijał idąc do szkoły. Stawał wtedy na placu i z zachwytem obserwował powolne przesuwanie się cienia.

Źródła:

Cieślak M., Tykociński Józef, [w:] Włocławski Słownik Biograficzny, t.6, Włocławek 2011, s. 158 – 159.

Łotysz S., Tykociński Józef, [w:] Słownik biograficzny techników polskich, t.17, Warszawa 2006, s. 162 – 164.

Łotysz S., Z Włocławka do Illinois, Kwartalnik Urzędu Patentowego RP, nr 2, 2012, s. 48 – 52.

http://en.wikipedia.org/wiki/Joseph_Tykociński-Tykociner

http://www.aip.org/history/newsletter/spring2009/photos.html

tukocinski3

Joseph Tykociński-Tykociner (also known as Joseph T. Tykociner; October 5, 1877 – June 11, 1969) was a Polish engineer and a pioneer of sound-on-film technology.

Life

Tykociner was born into a Jewish family in Włocławek, a town in Polish territory then under Russian control.[1] He worked for the Marconi Company in 1901 in London at the time the first radio signal was transmitted across the Atlantic. At the age of eighteen he came to the United States. In New York City he met Nikola Tesla and became an expert in shortwave radio. He received a jeweled gold watch from Czar Nicholas II for setting up a radio communication system for the Russian fleet.[2] He was at St. Petersburg’s Helsinki Station when Lenin returned from exile in 1917. After the Russian Revolution of 1917 he worked on radio for the Polish government.

Sound film

He worked from 1918 to develop a system of recording and reproducing synchronized sound on motion picture film.[3] He became the University of Illinois’s first research professor of engineering in 1921. On June 9, 1922, Tykociner publicly demonstrated for the first time a motion picture with a soundtrack optically recorded directly onto the film. When Tykociner demonstrates the first sound-on-film motion picture recordings the projector had photoelectric cell made by his Illinois colleague Jakob Kunz at its heart. In the first sounds ever publicly heard from a composite image-and-audio film, Helena Tykociner, the inventor’s wife, spoke the words, „I will ring,” and then rang a bell. Next, Ellery Paine, head of the university’s Department of Electrical Engineering, recited the Gettysburg Address. The demonstration was written up in the New York World on July 30, 1922.[1] A dispute between Tykociner and university president David Kinley over patent rights to the process thwarted its commercial application.

Tykonicer applied for a patent shortly before the public demonstration. The patent was awarded in 1926. Many people consider Theodore Case as the inventor of the sound film even though Tykociński made sound film 3 years before him. TYK [4] In 1919, Lee De Forest filed patents for his sound-on-film process Phonofilm, unaware of Tykociner’s work. DeForest, working with Theodore Case, produced several short films in 1921 and 1922, and introduced Phonofilm at a presentation at the Rivoli Theater in New York City on April 15, 1923. Case and DeForest had a falling out, and Case took his patents to William Fox, who used Case’s patents to develop Fox Movietone.

Radar

In the 1920s, Tykociner did antenna design research that was a precursor to radar.[1]

Zetetics

After his official retirement in 1946, he did research in a new field he termed „zetetics,” (not to be confused with zeteticism, Marcello Truzzi’s term for scientific skepticism), the study of the science of research and the relationship between science and art.[2][5][6] When he died in 1969 in Urbana, Illinois, his estate and papers were left to the university.[7] The Tykociner Memorial Lectures began in 1972 with a lecture by Dennis Gabor. Other distinguished scientists and artists spoke on the relationship between science and the arts including Leon Cooper, Leon Lederman and Freeman Dyson through 1998. In 2002, the lectures were changed to weekly lectures in the Department of Electrical and Computer Engineering.[8]

 

  • [1] Moone, Tom, „Joseph Tykociner: Pioneer of sound on film” Ingenuity. University of Illinois Electrical and Computer Engineering Department. retrieved Dec. 17, 2006
  • [2] The Joseph Tykociner Commemorative Website, based on the forthcoming book „Out of Sync:The Life of Joseph Tykociner, „Father of The Talkies”” by Paul Doering. retrieved Dec. 17, 2006
  • Tykociner, Joseph T., „Photographic recording and photoelectric reproduction of sound,” Trans. SMPE, no. 16, 90-119, 1923. cited in [3] Kellogg, Edward W., History of Sound Motion Pictures, First Installment. Journal of the SMPTE, 1955, June, pp. 291-302. retrieved Dec. 17, 2006
  • Almost untold.„Joseph Tykociński-Tykociner (1877-1969), Pioneer of Sound on Film.” appeared in: Newsletter „Gazeta” published by the American Association for Polish Studies, Vol. 13, No. 3 (Winter-Spring 2006), p. 6. retrieved Dec. 17, 2006
  • Tykociner, Joseph T. „Outline of Zetetics.” Publisher: Dorrance (1971). Language: English. ISBN 0-8059-1570-2
  • Tykociner, Joseph.T. „Zetetics and its relation to education and research.” Publisher: Engineering Publications Office, University of Illinois (1968). Language: English. ASIN: B0007HNLG6
  • [4] Finding Aid to the Joseph T. Tykociner Papers, 1877-1969 retrieved Dec. 17, 2006

[5] The Tykociner Memorial Lectures at the University of Illinois’ Champaign-Urbana Campus. retrieved Dec. 17, 2006

Podziel się!