Wielcy Polacy: Stefan Kudelski (1929 – 2013) – konstruktor najlepszych magnetofonów na świecie.[przygotował Adam Smoliński]

 stefan_kudelski_640x0_rozmiar-niestandardowy

Mam przyjemność przedstawić naszej społeczności współczesnego Wielkiego Polaka, konstruktora, geniusza elektroniki, wspaniałego przedsiębiorcę.

Okazja jest ważna, albowiem niedługo minie druga rocznica Jego śmierci.

z pl.wikipedia.org

 

Stefan Kudelski (ur. 27 lutego 1929 w Warszawie, zm. 26 stycznia 2013[1] w Cheseaux-sur-Lausanne) – polski elektronik i wynalazca, twórca serii profesjonalnych magnetofonów Nagra, podstawowego typu magnetofonu używanego przez reporterów radiowych, telewizyjnych i studia filmowe na całym świecie, laureat nagród amerykańskiej Akademii Filmowej, doktor honoris causa Politechniki Federalnej w Lozannie.

 

Rodzina

Urodził się w polskiej rodzinie inteligenckiej związanej z przedwojennym Stanisławowem. Dziadek Stefana – Jan Tomasz był absolwentem Politechniki Lwowskiej i architektem miejskim Stanisławowa, który pozostawił ogromny wkład w architekturę tego miasta, ojciec Stefana – Tadeusz, obrońca Lwowa przed Ukraińcami w 1918, po studiach architektonicznych na Politechnice Lwowskiej pracował w przemyśle chemicznym, matka – Irena z Ulbrichów była antropologiem. Ojcem chrzestnym Stefana Kudelskiego był ostatni przedwojenny prezydent Warszawy Stefan Starzyński. W roku 1939 Kudelscy ewakuowali się z ogarniętej wojną Polski i przez Zaleszczyki, Rumunię, Węgry dotarli do południowej Francji[2]. Po inwazji niemieckiej na Francję znaleźli się w na terenach administrowanych przez rząd Vichy. Ojciec Kudelskiego, jako oficer polski w służbie czynnej brał udział we francuskim ruchu oporu, ale po wykryciu przez Niemców miejscowej siatki, po raz kolejny musiał uciekać wraz z rodziną, tym razem do Szwajcarii. Za swoje zasługi oboje rodzice Kudelskiego uhonorowani zostali francuskim Krzyżem Wojennym.

 

Nauka

W Szwajcarii młody Stefan Kudelski podjął naukę w szkole średniej Ecole Florimont w Genewie i jeszcze przed jej ukończeniem poważnie zainteresował się techniką i elektroniką. Zbudował własne laboratorium, w którym zajmował się m.in. urządzeniami do ekstrakcji pyłów z powietrza przy użyciu generatora wysokiej częstotliwości lub do mierzenia dokładności zegarów przy użyciu generatorów kwarcowych – kilka z nich Kudelski opatentował, choć nie znalazły one dotąd komercyjnego zastosowania. Od 1948 studiował fizykę i inżynierię fizyczną na Politechnice Federalnej w Lozannie.

 

Wynalazki

W wolnym od nauki czasie Kudelski prowadził doświadczenia w domowym laboratorium, gdyż pracownie wydziałowe politechniki nie dysponowały odpowiednim wyposażeniem. Właśnie w laboratorium powstał pierwszy model magnetofonu Nagra. W 1951 roku, jeszcze jako student fizyki, Kudelski opracował prototyp magnetofonu, który rok później na wystawie The First International Amateur Recording Contest w Lozannie zdobył pierwszą nagrodę. Kudelski stale udoskonalał swój produkt, a tranzystorowa wersja Nagra III z roku 1957 stała się w latach sześćdziesiątych technologiczną rewelacją. Dzięki jakości wykonania i niezawodności Nagra podbiła rynek i wkrótce był to podstawowy typ magnetofonu używany przez reporterów radiowych, telewizyjnych i studia filmowe na całym świecie. Kudelski otrzymał za niego cztery nagrody amerykańskiej Akademii Filmowej – dwie nagrody naukowo-techniczne (1965, 1977) oraz dwie statuetki Oscara[2] (Nagrodę za Zasługi – Award of Merit w 1978 i honorową nagrodę Gordona E. Sawyera w 1990), ponadto dwie nagrody przemysłu rozrywkowego Emmy i wiele innych. Również Politechnika Federalna w Lozannie, alma mater Kudelskiego, wyróżniła go przyznając mu doktorat honoris causa. W 2008 roku na Festiwalu Filmu Polskiego w Ameryce, podczas którego wyróżniani są za swoje osiągnięcia Polacy i osoby pochodzenia polskiego, Kudelski otrzymał nagrodę Skrzydła.

 764eff18-993f-42ae-8099-f0db9a6be99a.fileNz: Magnetofon autorstwa Stefana Kudelskiego – „Nagra III” (1967), źr. http://www.soundtapewereld.nl, Wikipedia/CreativeCommons

 

Biznes

Założona przez Stefana Kudelskiego w latach pięćdziesiątych firma funkcjonuje do dziś i jest liczącym się na rynku przedsiębiorstwem. Produkuje m.in. najwyższej klasy rejestratory dźwięku, dekodery telewizji cyfrowej (w branży tej firmy Kudelskiego mają 40% udział w rynku), wzmacniacze elektroakustyczne, urządzenia elektroniczne klasy zarówno profesjonalnej, jak i najwyższej hi-fi oraz urządzenia taryfikujące do parkingów. Kudelski Group osiągnęła w roku 2002 zysk w wysokości 20 mln USD. Firmą zarządza od 1991 najstarszy syn Stefana Kudelskiego – Andrzej. Majątek rodziny Kudelskich szacowany jest na 200 mln USD.

 

Stefan Kudelski w 1998 roku znalazł się wśród 100 największych geniuszy Szwajcarii (Gent Suisses, 1998).

 

Z urządzeń konstrukcji Stefana Kudelskiego korzystała również NASA.

Miałem niewątpliwą przyjemność poznać osobiście pana Stefana Kudelskiego, w 1986 r. na lotnisku w Berlinie. Spotkaliśmy się w sprawie podzespołów do miksera dźwięku mojego projektu. Rozmowy miały bardzo pozytywny wynik, przede wszystkim dla mnie, ale jak się później przekonałem, również dla pana Stefana Kudelskiego.

Pierwsza profesjonalna kamera ENG (zapis na taśmie magnetycznej obrazu i dźwięku) trafiła do ośrodka telewizyjnego w Szczecinie. Była to kamera SONY Betacam.

 

Adam Smoliński

 

http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1060428,Co-Nagra-Stefan-Kudelski

Podziel się!