Wielcy Polacy: Rudolf Modrzejewski (1861 – 1940)

Rudolf Modrzejewski lub Ralph Modjeski (ur. 27 stycznia 1861 w Bochni, zm. 26 czerwca 1940 w Los Angeles) – polski^[1] i amerykański inżynier, budowniczy linii kolejowych i mostów, pionier w budownictwie mostów wiszących.

Był synem polskiej pary aktorskiej Heleny Modrzejewskiej i Gustawa Zimajera. W wieku piętnastu lat wraz z matką emigrował do USA. Obywatelstwo amerykańskie uzyskał podczas studiów w paryskiej Ecole Nationale des Ponts et Chauseés (Państwowej Szkole Dróg i Mostów), w 1883. We Francji używał oficjalnie nazwiska Ralph Modjeski, skracajac trudne do wypowiedzenia nazwisko Modrzejewski, czyniac je latwiejsze do artykulacji dla ludzi zachodu. Nigdy nie zerwał jednak swoich kontaktów z Polską – dużo pisał po polsku i zawsze podkreślał swoje pochodzenie. Korespondencję w języku polskim kierowaną do kraju zawsze podpisywał pełnym polskim nazwiskiem Rudolf Modrzejewski. 28 grudnia 1885 roku wziął ślub z Felicją Benda w polskim kościele katolickim w Nowym Jorku. Mieli trójkę dzieci: Feliksa, Marylę i Karola^[2].

• San Francisco-Oakland Bay Bridge łączący San Francisco z Oakland poprzez Zatokę San Francisco (1936),

Do USA wrócił z Paryża – ukończywszy tam studia z wyróżnieniem – w 1885 i podjął pracę inżyniera najpierw pod okiem konstruktora, „ojca budownictwa mostów amerykańskich”, George S. Morisona. W 1893 założył w Chicago własne biuro projektowe (istniejące do dziś pod nazwą Modjeski & Masters, po dołączeniu do niej w 1924 Franka M. Mastersa). W 1911 otrzymał doktorat inżynierii w Illinois State University, w 1922 Medal Franklina, w 1929 roku złoty John Fritz Medal.

Światowej sławy inżynier, budowniczy linii kolejowych i mostów. Pionier w budownictwie mostów wiszących. Zbudował prawie 40 mostów na największych rzekach Ameryki Północnej. Odegrał znaczącą rolę jako wychowawca następnych pokoleń amerykańskich konstruktorów i budowniczych mostów. Był pionierem praktycznego zastosowania w budowie mostów wiszących sprężystych stalowych pylonów, zamiast stosowanych wcześniej murowanych wież.^[3] Ciężar mostów według tej konstrukcji w znacznej mierze wisiał nad wodą zamiast opierać się na podporach. Jego uczniem był m.in. twórca słynnego mostu Golden Gate w San Francisco – Joseph B. Strauss.

• 1882-1885 – studia w École nationale des ponts et chaussées w Paryżu, którą kończy z wyróżnieniem,
• 1885 – asystent konstruktora mostów – George’a S. Morisona,
• 1893 – własne biuro konstrukcyjne w Chicago,
• 1902 – 1905 Firma „Noble&Modejski” realizuje projekt mostu w Thebes dla Southern Illinois and Missouri Company gdzie po raz pierwszy na tak dużą skalę używa do budowy przęseł betonu^[6]
• 1903 – prasa amerykańska uznaje Rudolfa Modrzejewskiego za najwybitniejszego specjalistę w dziedzinie budowy mostów, zostaje uznany przez stowarzyszenie techniczne ASCE za inżyniera roku,
• 1911 – tytuł doktora inżynierii Uniwersytetu Stanu Illinois,
• 1913 – rozprawa naukowa o projektowaniu wielkich mostów,
• 1922 – medal Instytutu im. B. Franklina w Filadelfii,
• 1929 – R. Modrzejewski zostaje laureatem John Fritz Gold Medal, najwyższego amerykańskiego odznaczenia w dziedzinie inżynierii,
• 1929 – doktorat honoris causa Politechniki Lwowskiej.

Bluewater Bridge 1938

W sumie na amerykańskich rzekach Modrzejewski wybudował ponad 30 mostów w tym m.in.:

• Thebes Bridge na Missisipi, Thebes, Illinois (1904),
• Mc Kinley Bridge (1910),
• Cherry Street Highway Bridge (1912
• Harahan Bridge w Memphis (1916),
• Quebec Railway w Kanadzie (1917),
• Benjamin Franklin Bridge w Filadelfii (1926),
• Ambassador Bridge w Detroit (1929),
• Huey P. Long w Nowym Orleanie (1936),
• San Francisco-Oakland Bay Bridge łączący San Francisco z Oakland poprzez Zatokę San Francisco (1936),
• Blue Water Bridge łączący Port Huron (Michigan, USA) z Sarnia, (Ontario, Kanada) (1938).

Wybrane publikacje

Modrzejewski zajmował się również teorią budownictwa mostowego. W Stanach Zjednoczonych opublikował na ten temat wiele książek i artykułów w tym m.in. klasyczną pozycję na ten temat poświęconą projektowaniu mostów. Wybrane publikacje:

• Ralph Modjeski, St. Louis Electric Bridge Co, „The McKinley Bridge: Across the Mississippi River”, H. C. Sherman, 1919.
• Ralph Modjeski, Frank M. Masters, Engineers. (New York, N.Y.), Ralph Modjeski, Frank M. Masters, Harrisburgh Bridge Company, „Market Street Bridge Over the Susquehanna River, Harrisburgh, Pennsylvania: Preliminary Report on Reconstruction”, The Firm, 1924.
• Ralph Modjeski, Frank Milton Masters, The Louisville municipal bridge over the Ohio river between Louisville, Kentucky and Jeffersonville, Indiana, Uniwersytet Michigan.
• Ralph Modjeski, Masters & Chase, Engineers, Ralph Modjeski, „Tacony-Palmyra Bridge Over the Delaware River Between Philadelphia, Penna. & Palmyra, N.J.:Preliminary Report to the Tacony-Palmyra Bridge Co”, The Firm.
• Ralph Modjeski, „To the Joint Pacific Highway-Columbia Bridge Committee of Portland and Vancouver Commercial Clubs: A Report with Plans and Estimates for the Proposed Bridge Across the Columbia River Between Portland, Oregon, and Vancouver, Washington”, Author, 1912.
• Ralph Modjeski, „A Report to the Mayor and City Council with Plans and Estimates for the Proposed Bridge Across the Willamette River at Portland, Oregon”, Author, 1908.

Przypisy

Bibliografia

• Józef Głomb „Człowiek z pogranicza epok” Wyd. Śląsk Katowice 1981 ISBN 83-216-0165-0.
• plik PDF W.F. Durand, „Biografical memoir of Ralph Modjeski”, National Academy of Science of USA, 1944.
• Maciej Iłowiecki, „Dzieje nauki polskiej”, wyd. Interpress, Warszawa 1981, ISBN 8322318766.str.200.

Linki zewnętrzne

• Wielkie mosty Ameryki
• Rudolf Modrzejewski czyli Ralph Modjeski
• Resume
• strona firmy Modjeski & Masters Inc.
• Rudolf Modrzejewski {1861–1940}