Germania Slavica jest jednym z czterech pól zainteresowania humanistycznego Centrum Badania Historii i Kultury Krajów Europy Środkowo-Wschodniej przy Uniwersytecie w Lipsku (niem.: Geisteswissenschaftliches Zentrum Geschichte und Kultur Ostmitteleuropas, GWZO).

Ostatnio powołano wiele zespołów naukowych wspólnie badających dzieje tych terenów od nowa, bez propagandowego obciążenia. Prawie wszystkie potoczne opinie Niemców są obalane, tworzy się nowy obraz „Ostsiedlungu”, mniej korzystny dla naszych zachodnich sąsiadów. Jest on jeszcze za mało rozpropagowany.

Program naukowy Germania Slavica jest prowadzony od wielu lat i ma już swoje opracowania. Oto kilka takich przykładów (Wikipedia):

1. Badacze, tacy jak archeolog Sebastian Brather, bezpośrednio powołują się w swoich pracach na projekt Germania Slavica. Zaprzeczają oni przy tym także ugruntowanej w Niemczech, w końcu XIX i pocz. XX wieku, teorii pragermańskiej, która przyjmowała nieprzerwaną germańsko-niemiecką ciągłość zasiedlenia tych ziem od prahistorii do średniowiecza. Teoria ta głosiła, że Germanie tymczasowo, w czasie wędrówek ludów, opuścili środkową Europę i w czasie późnego średniowiecza powrócili do praniemieckiej ziemi, aby dokończyć swoja misję kulturalną, stając się w międzyczasie Niemcami.

2. W kwestii powstania oraz rozwoju osiedli miejskich przez długi czas funkcjonowała w Niemczech teoria osadnicza lub kolonizacyjna, głosząca, że miasta na wschodzie wcześniej nie istniały i były zakładane dopiero przez niemieckich kolonistów na tak zwanym surowym korzeniu. Polscy uczeni, natomiast, prezentowali tzw. teorię ewolucyjną, zakładającą rozwój miast w procesie asymilacji zachodnich modeli organizacyjnych organizmów miejskich, zaadaptowanych do słowiańskiego przedmiejskiego rdzenia osadniczego. Obie te teorie stały wobec siebie w wyraźnej sprzeczności i wymagały weryfikacji. Badania Schlesingera oraz Ludata w wielu przypadkach udowodniły słuszność tej drugiej teorii, w wyniku czego stara teoria kolonizacyjna została w 1980 roku obalona.

3. Historycy w projekcie Germania Slavica zajęli się także badaniem problematyki demograficznej. W niemieckiej historiografii akcentuje się zazwyczaj niewielkie zaludnienie występujące na ziemiach zamieszkanych przez Słowian oraz jego znaczący wzrost w czasie niemieckiej kolonizacji tych terenów. W wyniku gwałtownej i wzmożonej kolonizacji Słowianie mieli, jako etnos, dość szybko zniknąć na zamieszkanych przez siebie ziemiach. Badania archeologiczne już około 1970 roku wykazały, że domniemana niska gęstość zaludnienia, występująca w okresie przed niemiecką kolonizacją, wcale nie jest tak oczywista. Z powodu silnych regionalnych różnic, występujących na odmiennych terenach, generalizowanie takie naukowcy uznali za bezzasadne. Napływ niemieckich osadników, co prawda pomnożył gęstość zaludnienia, ale nie był on wcale tak znaczny, jak przyjmowały to dotychczasowe teorie. Nie doprowadziły one również do całkowitej germanizacji słowiańskiej ludności.

4. Schich w 1979 roku podsumował to w następujący sposób: Z wychodzących z tradycji zakonnej zaleceń, aby wznosić klasztory w dziczy, utworzył się w XIX wieku pogląd o niesamowitych osiągnięciach Cystersów w szerzeniu cywilizacji. Dołączył do niego również pogląd o zacofaniu wszystkich słowiańskich obszarów, w czasie przed wprowadzeniem tak zwanej kolonizacji niemieckiej w późnym średniowieczu. Rzesze mnichów, którzy jako pionierzy osiedlili się na słowiańskich pustkowiach (we współpracy ze sprowadzonymi w XII i XIII wieku chłopami), zmienili puste pod względem zaludnienia obszary, tzw. terras desertas, w kwitnące, cywilizowane krajobrazy oraz tereny przekształcone przez człowieka. Bardzo długo trzymano się tej wersji, nawet jeżeli później, czerpiąc ze źródeł, musiano przyjąć fakt, że cystersom przekazywane były już istniejące wsie.

5. Wolfgang Fritze, starając się również spopularyzować termin Germania Slavica, zwracał się wielokrotnie do niemieckiej opinii publicznej, że w niemieckiej historii oraz kulturze istnieje również pomijany słowiański udział, zlokalizowany głównie na wschodzie historycznych Niemiec. Miał on podobny zakres oraz skalę, jak szeroko i powszechnie znany rzymski udział na zachodzie Niemiec, jednak nie doczekał się on dotąd uznania. Podobnie jak inny niemiecki historyk – Schlesinger, który chciał uznania żywiołu słowiańskiego jako składnika wschodnioniemieckiej identyfikacji.

6. Poprzez analizę opartą na źródłach pisanych – w postaci dokumentów historycznych oraz map przedstawiających geografię osadniczą – rozpoznana została w znacznym stopniu rola klasztorów cysterskich w procesie rozbudowy osadnictwa. Chociaż wcześniejsze prace historyczne przypisywały Cystersom monopol na całość materialnego rozwoju na terenach objętych ich zarządem, to nowe badania pozwoliły ustalić, że nie wszystkie miejscowości zostały przez nich założone, lecz w dużej części, w wyniku darowizn, przejęli oni w posiadanie istniejące już osady. Cystersi w XII wieku nie ograniczali się jedynie do osiągnięcia samowystarczalności dzięki hodowli oraz rolnictwu, ale dodatkowo wykorzystywali możliwości zarobku płynącego z prowadzenia handlu. Dlatego też przejmowali również istniejące już wcześniej targi, gospody, oprócz oczywiście tych urządzanych przez siebie.

7.Uzgodniono, że około 800. roku Karol Wielki zlecił biskupowi Würzburga Bernwelfowi wybudowanie 14. misyjnych kościołów dla schrystianizowanych Słowian nad Menem i rzeką Regnitz: …ut in terra sclavorum, qui sedent inter Moinum et Radentiam fluvios, qui vocantur Moinvinidi et Radanzvinidi.. Kapitularz diedenhofeński z 805. roku wymienia miejscowości Hallstadt, Forchheim, Premberg koło Burglengenfeld oraz Ratyzbony jako miejsca pobierania ceł z handlu między Frankami a Słowianami. W 893. źródła pierwszy raz wzmiankują o Słowianach z Górnego Palatynatu. Z okresu od VIII do X wieku pochodzi wiele wzmianek o miejscowościach leżących w „Kraju Słowian”, w związku z nadaniami ziemi dla klasztoru w Fuldzie oraz kościołów w Würzburgu i w Ansbach. Podczas tworzenia biskupstwa bamberskiego w 1007 roku wyraźnie wskazuje się na chrystianizację mieszkających tam Słowian.

Wyniki badaczy z programu naukowego Germania Slavica będą nam odsłaniać coraz to nowe kulisy Germanizacji dawnych terenów słowiańskich i już bez politycznych ograniczeń powinny one na bieżąco być wprowadzane do świadomości społecznej po obu stronach. Wierzę,że taki kierunek pojednania będzie trwały i skuteczny.